نمایندگی سیاسی سازمان ملل متحد (یوناما) میگوید که این نهاد از زمان تسلط طالبان در افغانستان، دستکم ۳۳۶ مورد نقض حقوق خبرنگاران و کارمندان رسانهای را ثبت کرده است.
رخشانه: یوناما و دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد امروز (سهشنبه، ۶ قوس) گزارشی را منتشر که که در آن به بررسی چالشهای فزایندهای که خبرنگاران، کارمندان رسانهای و رسانهها در افغانستان با آن مواجه هستند، پرداخته است.
این گزارش، بازهی زمانی ۱۵ آگستت ۲۰۲۱ تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۴ را پوشش میدهد و به محدودیتهای شدید، سانسور و تهدیدات گستردهای اشاره دارد که فضای فعالیت رسانهای را در افغانستان تحت تأثیر قرار داده است.
بر اساس این گزارش، طی این دورهی سهساله، ۳۳۶ مورد نقض حقوق بشر علیه خبرنگاران و کارمندان رسانهای ثبت شده است.
از جمله این موارد، ۲۵۶ مورد بازداشت خودسرانه، ۱۳۰ مورد شکنجه و بدرفتاری و ۷۵ مورد تهدید و ارعاب بوده است.
همچنین گزارش تاکید کرده که خبرنگاران زن و کارمندان رسانهای زن با محدودیتها و تبعیضهای بیشتری روبهرو هستند که فعالیت حرفهای آنها را بهشدت مختل کرده است.
روزا اوتونبایوا، نمایندهی ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد و رییس یوناما، در این باره گفته است: «برای هر کشوری، آزادی مطبوعات یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است. خبرنگاران و کارمندان رسانهای در افغانستان در شرایط دشواری کار میکنند و اغلب با قوانین نامشخصی در مورد آنچه میتوانند یا نمیتوانند گزارش دهند مواجهاند. این وضعیت آنان را در معرض تهدید، ارعاب و بازداشت خودسرانه به دلیل برداشتهای انتقادی قرار میدهد.»
او همچنین از طالبان خواسته است که امنیت و ایمنی همهی خبرنگاران و کارمندان رسانهای را تضمین و به اهمیت حضور زنان در بخش رسانهای کاملاً اذعان کنند.
اوتونبایوا تأکید کرده است: «حمایت فنی و مالی از بخش رسانهای در افغانستان و تأکید بر اهمیت آزادی بیان و بحث عمومی، برای رشد این کشور حیاتی است.»
ولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، نیز یافتههای این گزارش را بسیار نگرانکننده توصیف کرده و تأکید کرد که طالبان باید اقدامات خود را با تعهدات بینالمللی این کشور، از جمله میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی، هماهنگ کنند.
او گفته است: «خبرنگاران و کارمندان رسانهای نقش حیاتی در اطلاعرسانی به مردم در مورد رویدادهای روزمره و مسائل انسانی و حفاظتی ایفا میکنند. آنها همچنین برای شفافیت و پاسخگویی مقامات دولتی و عمومی، و برای ایجاد گفتگوهای آگاهانه درباره سیاستهای عمومی اهمیت دارند. باید تمام تلاشها برای احترام و حفاظت از خبرنگاران و کامندان رسانهای، بهویژه زنان، صورت گیرد. یک رسانهی آزاد و پویا کلید سلامت و پویایی هر جامعهای است.»
این گزارش همچنین کاهش حمایتهای فنی و مالی از بخش رسانهای افغانستان، بهویژه از سوی جامعهی جهانی را از عوامل تخریب بیشتر این بخش دانسته است که بهطور مستقیم توانایی مردم این کشور برای دسترسی به اطلاعات را تحت تأثیر قرار داده است.