الهه رسا
یک ماه پس از رویداد حملهی خونبار انتحاری بر مرکز آموزشی کاج در غرب کابل میگذرد. حالا گروهی از شهروندان کشور در تلاش هستند که کتابخانهی برای زنده نگهداشتن یاد قربانیان آموزشگاه «کاج» در کابل، پایتخت کشور راهاندازی کنند. هم اکنون گروهی در هرات کمپین جمعآوری کتاب برای این کتابخانه را آغاز کردهاند و کتابهای جمعآوری شده به کابل منتقل میشود.
برگزارکنندگان این کمپین، از طریق شبکههای اجتماعی و رفتن خانه به خانه برای جمعآوری کتاب تلاش میکنند و هدف این کارشان را «جاویدانه نگهداشتن نام و یاد بلندپروازان کاج» میدانند. کمپین جمعآوری کتاب همزمان در ولایتهای کابل، بلخ، نیمروز و هرات جریان دارد.
ملکه مالستانی، یکی از برگزارکنندگان کمپین جمعآوری کتاب در هرات است. او این روزها به جمعآوری کتاب روز خود را شام میکند، تا بتواند کتابهای بیشتری را جمعآوری کند و این کمپین را گسترش بدهد.
او در کنار پاسخ به پرسشهای اهدا کنندگان کتاب در شبکههای اجتماعی، به خانهها هم برای جمعآوری کتاب میرود و از این کار خوشحال است که به هدف تأسیس کتابخانه کاج با هر قدم نزدیک و نزدیکتر میشود.
خانم مالستانی در صحبت با رسانهی رخشانه از شهروندان هرات میخواهد تا بخشی از کتابهای که در خانه دارند را به این کتابخانه اهدا کنند: «اساسیترین انگیزه این کارزار، تاسیس و جمعآوری کتاب برای کتابخانه کاج است، تا جوانان و نوجوانان در هنگام رفتن به این کتابخانه و مطالعه کتابهای آن قربانیها و زخمیهای آموزشگاه کاج را به یاد بیاورند.»
او امیدوار است کمپین جمعآوری کتاب برای کتابخانه قربانیان کاج همیشه در جریان باشد، تا در کنار فرهنگ اهدای کتاب به کتابخانهها، یاد قربانیان کاج زنده بماند: «ما با راهاندازی کمپین جمعآوری کتاب میخواهیم، نشان بدهیم که هم چنان اشتیاق زیاد برای کسب دانش داریم و تسلیم هیچ زور و حمله انفجاری و انتحاری نمیشویم. همچنان ما خواستیم تا با راهاندازی این کتابخانه نام قربانیها آموزشگاه کاج همیشه زنده و جاویدان بماند.»
خانم مالستانی با فاطمه رضایی، حکیمه افشار، قدرگل رضایی و خدیجه رضوی چهار تن از دوستان خود این کمپین را در هرات پیش میبرند.
روند جمعآوری کتاب به شکلی است که متقاضیان اهدای کتاب به شمارههای تماس این آنان تماس میگیرند و کتابها را اهدا میکنند. برگزارکنندگان این کمپین تمرکز زیاد روی شبکه اجتماعی فیسبوک دارند و از این طریق پوسترهای این کمپین را همرسانی کردهاند و از دوستان خود خواستهاند که با این کار آنان را تنها نگذارند.
فاطمه رضایی عکاس- خبرنگار در هرات است و تا هنوز در شوک رویداد خونین آموزشگاه « کاج» و سلاخی دهها دانشآموزان در غرب کابل است. او پس از این رویداد فکر کرد که چه کاری میتواند به یاد جانباختگان، تا این رویداد خونبار زود از یادها فراموش نشود. تاسیس یک کتابخانه از طریق کارزار اهدای کتاب ذهناش را درگیر کرد و به آن یکجا شد.
او در صحبت با رسانهی رخشانه، دوام حملات انفجاری و انتحاری را تأسفبار و در عین حال نگران کننده میداند که از غیرنظامیان بهویژه مناطق هزارهنشین قربانی میگیرد: «درست یکماه قبل ما خواهران و برداران خود را در حمله بر مرکز آموزشی کاج از دست دادیم. در این رویداد کسانی را از دست دادیم که هدفشان والا و آرزوهای بزرگ داشتند و حالا در زیر خاک دفن شدهاند».
او با اشاره با قربانیان کاج میگوید، جمعآوری کتاب در واقعیت دوام آرزوهای در خاک نهفته شان است: «اگر در دشت برچی کابل، امروز کتابی به دست یک دختر مردم میبییند به یاد دختران کاج میافتند».
از دید فاطمه کمپین جمعآوری کتاب در هرات با رونق دنبال میشود: «این کتابها هدیه به دختران کاج است، کسانی که اهل کتاب و قلم بودند و باید یاد و خاطره آنان را گرامی بداریم.»
فاطمه شب و روز تلاش میکند، تا دامنهی کمپین اهدای کتاب به کتابخانه «کاج» را گسترش بدهد: «مردم هرات از کمپین اهدای کتاب استقبال خوبی کردند، تا کتابخانه غنی در کابل بسازیم. زیبایی ماجرا در این بود؛ زمانیکه کسی زنگ میزد، برای ما میگفت که با دوست و آشنا خود در جریان میگذارم که اگر کتاب داشتند، بشما تحویل دهند».
او با کمال شگفتی در جریان کمپین دید که دکانداران و کسبهکاران کتابهای زیادی برای ایجاد کتابخانه اهدا کردهاند.
او میگوید: «ما از قشر تحصیل کرده خیلی توقع داشتیم اما در این روند حتا دکاندارها و کسبهکارها با ما تماس گرفتند و کتاب اهداء کردند».
کتابهای اهدا شده به کتابخانه در حال تأسیس کاج در کابل متفاوت است، از کتابهای آموزشی مکتب گرفته، تا کتابهای تاریخ، ادبیات و انگیزشی. تصور میشود که طراحان این کار از با پذیرش کتابهای گوناگون تلاش دارند، تا کتابخانه کاج، دریاچهی باشد برای مشتاقان مطالعه تا به جهانی سرشار از تنوع و شگفتی روبرو شوند.
خدیجه احمدی ۲۷ سال دارد و دانشآموخته انیستیتوت تخنیک هرات است. او به حمایت از کمپین اهدای کتاب برای کتابخانه «کاج» هشت جلد کتاب اهدا کرده است.
او با مطلع شدن از انفجار بر مرکز آموزشی کاج گریسته و تا هنوز هم وقتی که به این رویداد و سرنوشت غمانگیز دانشآموزان فکر میکند، اشک بر چشماناش حلقه میشود.
او سهیمشدن در کارزار و تأسیس کتابخانه کاج را یک گام برای مبارزه با بیعدالتی و دادخواهی برای قربانیان میداند: «تنها کاری که من به قربانیان کاج کرده میتوانستم، اهدای کتاب بود. ای کاش دانشآموزان کاج به آرزوهای خود میرسیدند، اما حالا که نرسیدند، ما با اهدای کتاب یادشان را گرامی میداریم».
مرتضا رضایی ۲۵ سال دارد و سند فراغت از دانشکده استوماتولوژی دانشگاه هرات دارد. او چهار جلد کتاب به کتابخانه کاج اهدا کرده است. او در صحبت با رسانه رخشانه کارزار جمعآوری کتاب را مهم دانسته و میگوید: «با راهاندازی چنین کارزاری از یک طرف میتوانیم یاد قربانیها مرکز آموزشی کاج را زندهنگهداریم و از طرف دیگر تاسیس کتابخانه زمینه رشد فرهنگ مطالعه و اهدای کتاب فراهم شود.»
پس از حمله خونین به مرکز آموزشی کاج در دشتبرچی کابل، دادخواهی شهروندان کشور برای به رسمیت شناخته شدن نسلکشی هزارهها در افغانستان و بیش از ۱۰۰ شهر جهان صورت گرفت.
معترضان با کاربرد هشتگ یا #StopHazaraGenocide انتشار عکس از قربانیان، تئاتر، اجرای موسیقی، شعرخوانی شمعافروزی، دیوارنگاری، نقاشی و طراحهای گرافیکی یاد قربانیان رویداد کاج را گرامی داشتند و بر جلوگیری از کشتار «هزارهها» تأکید کردند. تأسیس کتابخانه، در ادامه تلاشها برای زنده نگه داشتن یاد قربانیان حمله «کاج» است.