سالک
با آن‌که سال گذشته دروازه‌های مکتب‌ها و دانشگاه‌ها به روی دختران بسته بود؛ اما طالبان اجازه دادند تا دختران در آزمون سراسری کانکور با اعمال محدودیت در انتخاب رشته‌های تحصیلی، اشتراک کنند. امسال اما دختران از آزمون سراسری کانکور حذف شدند. اداره‌ی ملی امتحانات تحت کنترل طالبان گفته است که این مسوولیت وزارت تحصیلات عالی است.
دختران پیشدانشگاهی که مدت‌ها منتظر اعلام تاریخ برگزاری آزمون سراسری کانکور بودند، با این تصمیم طالبان نا امید شده‌اند.
ذلیخا احمدی ۱۹ ساله دو سال پیش از یکی از مکتب‌های دخترانه‌ی ولایت غور فارغ شده است. او می‌گوید، در شرایط بسیار سخت برای ورود به امتحان کانکور آمادگی گرفته بود. او که برای آمادگی گرفتن امتحان کانکور از غور به هرات رفته بود، می‌گوید: «سرمای سوزنده و گرمای شدید هرات را تحمل می‌کردم تا بتوانم روزی به دانشگاه بروم. خوب یادم هست، ساعت چهار بعد از ظهر روز یک‌شنبه بود که طالبان به کورس آمدند، ما را از صنف بیرون کردند و دروازه‌های کورس را بستند. مدیر کورس را با خود به حوزه بردند. فردا که دوباره به کورس رفتیم، مدیر گفت که طالبان به دختران اجازه درس خواندن نمی‌دهند. بعد از بسته شدن کورس‌ها به‌روی دختران، من به ولایت غور برگشتم.»
ذلیخا در جریان این گفت‌وگو بارها گریه کرد. او فکر می‌کرد که دستکم شرکت در امتحان کانکور امید بازشدن دانشگاه‌ها را در دلش زنده نگه‌می‌دارد: «شب اخبار را از طریق تلویزیون شنیدم و این‌که کانکور امسال تنها برای پسران برگزار می‌شود. دختران حق اشتراک به این آزمون سرنوشت‌ساز را ندارند. آن‌جا بود که برج آرزوهایم یک‌باره فرو ریخت. شب تا صبح گریه کردم.»
ذلیخا درحالی که صدای گریه‌اش از پشت تلفن شنیده می‌شود می‌گوید، می‌خواست پزشک شود. زیرا در روستای که او زندگی می‌کند، زنان بسیاری به دلیل یک بیماری ساده جانش را از دست می‌دهد. او هنوز مرگ عمه ۲۰ ساله‌اش را که به دلیل نبود داکتر جانش را از دست داد، فراموش نکرده است: «از همان روز تصمیم گرفتم تا پزشک شوم و نگذارم کسی صرف به‌خاطر یک بیماری ساده از بین برود.»
وقتی از ذلیخا می‌پرسم که پیامش برای طالبان چیست. ساده و صریج جواب می‌دهد: «آدم به کسی پیام می‌فرستد و از او خواهش و درخواست می‌کند که زبان آدمی را بفهمد. از انسانیت بویی برده باشد. نخیر من به این اوباشان و یاغیان هیچ پیامی ندارم. این‌ها اگر حرف سر شان می‌شد و به زبان آدمی می‌فهمیدند که دروازه‌های مکتب‌ها و دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی را نمی بستند.»
فاطمه حسینی، از مکتب دخترانه‌ی بی‌بی زینب کبرای مرکز ولسوالی لعلوسرجنگل ولایت غور فارغ شده است. فاطمه می‌گوید: «حدود هشت ماه درس‌های پیشدانشگاهی را در یکی از مراکز آموزشی در محله‌ی جبرئیل شهر هرات شروع کردم. چندماه درس خواندیم ولی حدود سه ماه پیش مرکز آموزشی‌ای که ما در آن درس می‌خواندیم توسط طالبان بسته شد و دختران از رفتن به مراکز آموزشی منع شدند.»
فاطمه که ۲۱ سال سن دارد، می‌گوید اگر طالبان به او اجازه شرکت در امتحان را می داد، باور داشت که نتیجه خوبی در کانکور می‌گرفت. فاطمه علاقه‌ی خاصی به سینما و بازیگری دارد. او دوست داشت در دانشکده‌ی سینمای دانشگاه کابل تحصیل کند؛ آرزویی که به قول خودش، حالا تبدیل به رویا شده است و به واقعیت پیوستن آن ناممکن بهنظر میرسد. چون حتا سال قبل طالبان به دختران اجازه تحصیل در این رشته را نداده بودند.
فاطمه گفته است: «حالت روحی و روانی من افتضاح است. نه تنها وضعیت روحی و روانی من، بلکه وضعیت روحی تمامی دختران پس از بسته شدن دروازه‌های مکتب‌ها و مراکز آموزشی، وخیم شده است. خیلی از دختران را میشناسم که خانه‌نشین شده‌اند و کار شان به دارو و داکتر کشانده شده است.»
فاطمه از دشواری‌های روزمره زندگی شکایت می‌کند و می‌گوید که طالبان هر روز برای دختران و زنان این کشور، محدودیت‌های جدیدی وضع می‌کنند. هر روز قوانین جدی‌تر و محدودیت بیشتر.
از قول فاطمه این قوانین روی خانواده‌ها هم تاثیر منفی برجای گذاشته‌اند و اکثر خانواده‌ها در سر درگمی به سر می‌برند و خیلی‌ها به فکر فرار از کشور هستند تا جای مهاجر شوند که دختران شان بتوانند آزادانه درس بخوانند، تحصیل و کار کنند.
این درحالی است که دور اول آزمون سراسری کانکور روز(پنج‌شنبه، ۲۹ سرطان) در ۱۱ ولایت کشور بدون حضور دختران آغاز شده است. براساس تقسیم‌بندی اداره‌ی ملی امتحانات، دور اول این آزمون در ولایت‌های لوگر، پکتیا، تخار، بغلان، جوزجان، سرپل، فاریاب، غور، بامیان، دایکندی و خوست امروز و فردا ادامه خواهد داشت.
اداره‌ی ملی امتحانات تحت کنترل طالبان هفته‌ی گذشته اعلام کرد که این اداره تنها کارت شمولیت دانشجویان پسر را از سوی وزارت تحصیلات عالی این گروه دریافت کرده است.
این اداره گفته بود که اداره‌ی ملی امتحانات فقط مسوول برگزاری آزمون است، این مسوولیت تحصیلات عالی است که از چه کسی امتحان می‌گیرد و از چه کسی امتحان نمی‌گیرد.
