زنان معتاد در بلخ؛ روزگار سیاه زیر پرچم سفید

زیبا بلخی

منابع به رسانه‌ی رخشانه گفته‌اند که یک مرکز درمان زنان معتاد در ولایت بلخ به خاطر کمبود بودجه از فعالیت بازمانده است. مرکزی که از فعالیت بازمانده، دارای ۵۰ بستر بوده و پس از آمدن طالبان بسته شده است. 

ولایت بلخ دارای دومرکز درمان دولتی برای زنان معتاد بود. یک مرکز ۷۰ بیستری هنوز فعال است.

مرضیه دیدار، مسوول این مرکز می‌گوید، در حال حاضر دست‌کم ۵۶ فرد معتاد شامل ۲۶ زن، ۲۰ کودک و ۱۰ نوجوان در این مرکز بستری هستند. خانم دیدار گفته است: «مراجعه مریض‌های ما‌ کم‌تر شده.»

هرچند مسوول مرکز درمان ۷۰ بستری برای زنان و کودکان در مورد وضعیت این شفاخانه چیزی نمی‌گوید، اما یک پزشک از بخش مرکز درمان معتادان مرد به رسانه‌ی رخشانه گفته است که وضعیت تمامی مراکز درمان معتادان از نظر مالی خراب است.

او به شرط حفظ هویتش گفته است: «ما هم مدت شش ماه می‌شود که معاشات خود را نگرفتیم و در صورتی که معاشات ما پرداخت نشود، دیگر نمی‌توانیم کار کنیم. شاید این مرکز نیز فلج شود.»

معلوماتی را که رسانه‌ی رخشانه دریافته است، نشان می‌دهد که مرکز ۷۰ بستری درمان زنان معتاد در بلخ با کمک نهاد امداد رسان بین‌المللی سرپا مانده است. 

همزمان با بسته شدن یک مرکز در مان زنان معتاد، شهروندان بلخ می‌گویند، طالبان زنان معتاد سرگردان در خیابان‌های این ولایت را به جای درمان آزار و اذیت می‌کنند.

شاهدان عینی از رفتار طالبان با زنان معتاد به رسانه‌ی رخشانه گفته‌اند، طالبان حتا با قنداق تفنگ زنان معتاد را می‌زنند.

فاروق (مستعار) از باشنده‌‌گان شهر مزارشریف که همه روزه مسیر رفت و آمدش از چوک‌ خبرنگاران می‌گذرد، جایی که زنان معتاد در آن بود و باش دارند. او به رسانه‌ی رخشانه گفته است: «طالبان زنان معتاد را از مناطقی که تجمع شان بوده با بدرفتاری و لت کوب جمع‌آوری می‌کنند و حتا توسط اسلحه که در دست شان است آن‌ها را می‌زنند.»

او گفته است این کار طالبان که گویا زنان را برای درمان جمع آوری می‌کنند، دروغ و فریب است: « تنها از یک سرک به سرک دیگر پیش شان کرده و بس.»

گورستان منطقه دشت‌شور در شهرمزارشریف از دیگر جاهایی است که محل زندگی بیشترین زنان معتاد است.

محمد (مستعار) از دکانداران منطقه دشت‌شور می‌گوید: «باور کنید طالبان قسمی همراه شان رفتار می‌کنند که انسان با حیوان نمی‌کند، از الفاظ زشت برای‌شان استفاده می‌کنند. لت و کوب شان می‌کنند.»

براساس گفته‌های ساکنان دشت‌شور، ظاهرا طالبان این زنان را به جای دور از شهر و دور از دید مردم به حال خود شان رها می‌کنند.

محمد گفته است که این زنان نیاز به درمان دارد: «زن‌های معتاد مریض گفته می‌شوند. بخشی از جامعه هستند. باید بسیار با شفقت و مهربانی همراه‌شان برخورد کنند.»

آمار دقیقی از میزان معتادان زن در ولایت بلخ معلوم نیست. اما یک منبع گفته است که زنان زیادی در ولسوالی‌های ولایت بلخ گرفتار اعتیاد هستند.

نازنین در یکی از مکتب‌های پروژه خالد ابن ولید آموزگار است. او در مورد چشم دیدش از رفتار طالبان با زنان معتاد به رسانه‌ی رخشانه گفته است: « زنان همین که طالب را می‌بینند خودشان فرار می‌کنند.»

حدود ۵ ماه قبل طالبان اعلام کردند که براساس دستور رهبر این گروه، کشت مواد مخدر در افغانستان ممنوع شده است. اما رسانه‌ی جهانی بی‌بی‌سی اعلام کرد که در نتیجه یک تحقیق در یافته است که با اعلام منع کشت کوکنار از سوی طالبان، قیمت تریاک در افغانستان چند برابر شده است. به عنوان مثال قیمت ۴٫۵ کیلو تریاک از ۱۵ هزار به ۶۰ تا ۸۰ هزار افغانی رسیده است.

در نزدیکی‌های کابل فلز شهر مراز شریف، زنی با لباس کهنه و چرکین در حال جمع آوری زباله‌های پلاستیکی است. خودش را آصفه معرفی می‌کند. خیلی حوصله حرف زدن ندارد. از رفتارش پیدا است که می‌خواهد سرش با کار خودش گرم باشد. کوتاه می‌گوید، قربانی اعتیاد شوهرش شده است.

در پاسخ از رفتار طالبان با او و دیگر زنان معتاد می‌گوید: «روزانه از دست طالبان هیچ آرامی ندارم. همرایم بد رویه می‌کنند. پیشم می‌کنند. همین که می‌بینم شان از دست شان از این سرک به اون سرک می‌گریزم.»