زنان در کابل از افزایش روزافزون آزار و اذیت افراد طالبان به بهانه‌ی «امر به معروف و نهی از منکر» در خیابان‌ها شکایت دارند. به گفته‌ی زنان، ماموران طالبان همه جا در مورد نوع پوشش، رنگ لباس و حجاب، زنان را مورد بازخواست قرار می‌دهند.
زنانی که با رسانه رخشانه مصاحبه کرده، می‌گویند که گاهی برخورد ماموران امر به معروف طالبان از تذکر لفظی فراتر رفته و آنان را مورد اهانت قرار می‌دهند. یکی از این زنان گفت که ماموران امر به معروف طالبان او را «فاحشه» خطاب کرده است. در مورد دیگر، افراد طالبان به خاطر بیرون زدن موی دختری ۱۲ ساله از چادرش، موی او در ملا عام قیچی زده است.
پس از سقوط کابل در ۲۴ اسد به دست طالبان، این گروه وزارت «امر به معروف و نهی از منکر» را جای‌گزین «وزارت امور زنان» کرد. پس از آن زمان، ماموران امر به معروف طالبان در خیابان‌ها پیش روی زنان سبز می‌شوند و در مورد نوع پوشش، شنیدن موسیقی و حتا لباس مردان نیز تذکر می‌دهند.
زنانی که با رسانه رخشانه مصاحبه کرده، می‌گویند که رفتار ماموران طالبان درخیابان‌ها با زنان زننده و خلاف شان انسانی است. به گفته این زنان، این کار طالبان برای زنان محدودیت‌های زیادی ایجاد کرده و زنده‌گی روزانه آنان را با مشکلاتی روبه‌رو ساخته است.
شبنم* ۲۳ ساله، از روزی که سر و کله طالبان درشهر کابل پیدا شده، با ترس به خیابان قدم گذاشته است. او می‌گوید که سه هفته پیش با صحنه‌ای مواجه شده که از ترس، مو بر بدنش راست شده است. به گفته‌ی او، افراد طالبان با زنان در خیابان‌ها رفتار وحشت‌ناکی دارند.
قیچی زدن موی دختر ۱۲ ساله در ملا عام
شبنم، سه هفته پیش یک بعد از ظهر در ساحه‌ی شاه دوشمشیره کابل، شاهد قیچی شدن موهای دخترخاله‌اش توسط طالبان در ملاعام بود. «چوتی مویش از پشت سرش برآمده بود. طالب‌ها بی‌خبر قیچی‌اش زدند. دختر خاله‌ام دوازده ساله است. خیلی ترسیده بودیم. دست و پای ما می‌لرزید. راه خود را گم کرده بودیم.»
شبنم می‌گوید که بعد از این حادثه، خانواده خاله‌اش از ترس، افغانستان را ترک کرده است. «دختر خاله‌ام شوکه شده بود. شب‌ها کابوس می‌دید و حسرت موهایش را می‌خورد. شوهر خاله‌ام گفت که دیگر نمی‌توانند این‌جا زندگی کنند.»
طالبان مدعی است که دستورالعمل شان در مورد رفتار با زنان تنها جنبه‌ی توصیه‌وی دارد. این گروه، مساله‌ی بدرفتاری را قبلا «پروپاگند» خوانده است. اما روایت زنان از رفتار ماموران طالبان خلاف چیزی است که این گروه مدعی است. گاهی تذکر ماموران طالبان برای زنان توهین آمیز بوده است. ثنای* ۲۵ ساله می‌گوید که دو هفته پیش، وقتی از مقابل حوزه سیزدهم امنیتی کابل می‌گذشت، یکی از افراد مسلح طالبان با لحن توهین‌آمیزی به گفت: «صورت خودت را بپوشان که ما روزه داریم و روزه ما خراب می‌شود.»
حجاب مورد نظر طالبان پوشیدن برقع و چادر سیاه عربی است. محمدخالد حنفی، سرپرست وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان، روز دوشنبه، بیست‌ودوم قوس سال گذشته، در نشستی در تالار «لویه‌جرگه» در رابطه به حجاب زنان از دیدگاه اسلام گفته بود: «براساس آیات قرآن، حجاب به این معنا است که زنان کاملا پوشیده باشند.»
زرمینه یعقوبی* ۲۴ سال سن دارد. او به دلیل حساسیت‌های امنیتی نمی‌خواهد شغلش در گزارش ذکر شود. زرمینه بارها در موترهای مسافری و حتا در خیابان در مورد نوع پوشش و رنگ لباسش از سوی افراد طالبان هشدار دریافت کرده است. «به رنگ لباسم گیر می‌دهند که چرا رنگ روشن می‌پوشی؟ باید سیاه باشد. چهار روز پیش در موتر کاستر افراد طالبان بین تمام مردم به من اخطار می‌دادند که دیگر نباید لباس کوتاه و رنگ روشن بپوشم وگرنه شلاق می‌خورم.»
زرمینه یعقوبی، رفتار طالبان را با زنان در شهر غیرانسانی می داند. از نظر او، طالبان فضا را برای زنان نفس‌گیر کرده است. «من اگر مجبور نباشم که کار کنم اصلا نمی‌خواهم از خانه بیرون شوم و چهره‌ی طالبان را ببینم. طالبان کوچک‌ترین حق من که انتخاب پوشش لباس است را از من گرفته و این خیلی برایم رنج‌آور است. هر بار که طالبان از من می‌پرسد، از ترس زیاد احساس ضعف می‌کنم.»
گروه طالبان برای به کرسی نشاندن حجاب مورد نظرشان تلاش زیادی کرده است. از اجباری کردن حجاب سیاه سر تا پا در دانشگاه‌ها و مکاتب تا راه‌اندازی کار زار وسیع که از زنان می‌خواهند برقع و حجاب سیاه عربی بپوشند.
«فاحشه! مسلمان نیستی؟»
فاضله* ۲۶ ساله که مادر یک فرزند است، می‌گوید که بعد از سقوط کابل به دست طالبان، خودش را زندانی حس می‌کند و نمی‌تواند مطابق میل خود زندگی‌کند. او هفت روز پیش، وقتی در یک بعد از ظهر برای خرید عذای آماده به شهر رفته بود، در دام ماموران امر به معروف و نهی از منکر طالبان افتاد. او که به دلیل مریضی ماهوارش نمی‌توانست روزه بگیرد و باید غذا می‌خرید، از سوی مامور امر به معروف و نهی از منکر طالبان «فاحشه» خطاب شد. «پریود بودم که غذا خریدم و می‌خواستم بخورم. یک‌باره نمی‌دانم طالبان از کجا پیدا شدند و با صدای بلند، وحشتناک و توهین‌آمیز پرسیدند که چرا روزه خوده می‌خوری فاحشه! مسلمان نیستی؟»
او می‌افزاید: «از وحشت زیاد حتا توانایی حرف زدن نداشتم. می‌خواستم بگویم که من پریودم؛ اما با خود گفتم چرا باید به یک وحشی که خود زنان را درک نمی‌تواند توضیح بدهم. بدون چون و چرا غذا را در سطل آشغال انداختم.»
برای شماری از زنان مساله‌ی رفتار ماموران طالبان فراتر از تذکر و اهانت کلامی بوده است. آنان مدعی‌اند که مورد ضرب و شتم طالبان قرار گرفته‌اند.
نازنین* دانش‌جوی یکی از دانش‌گاه‌های دولتی در کابل که نمی‌خواهد نامش دانش‌گاهش مشخص شود، می‌گوید، به دلیل نشستن در سیت پیش‌روی موتر مسافربری در چهارراهی بنایی از سوی افراد طالبان شلاق خورده است: « دو تا شلاق محکم در پشتم زد و احساس کردم تمام استخوان هایم خرد شد. با صدای بلند ازمن پرسدند، چه فساد داری که در سیت پیش‌روی شیشتی (نشسته‌ای)؟ کمرم بی حس شده بود و موتروان را با خودش به حوزه برد.»
این اتفاق هشت روز قبل برای نازنین افتاده است. او می گوید که انگیزه درس‌خواندن و بیرون رفتن را از او گرفته است. «شهر وحشتناک شده است. افراد چپن‌سفید طالبان برایم حیثیت مامور مرگ را دارد. از آن روز تا حال دانش‌گاه نرفته‌ام.»
اداره‌ی امر به معروف طالبان برای ماموران خود که آن را محتسب می‌گویند، یونیفورمی به شکل چپن سفید انتخاب کرده است.
منیژه* ۲۵ ساله نیز می‌گوید که به دلیل نوع پوشش‌اش، بارها مورد اهانت طالبان قرار گرفته است. او دانش‌آموخته‌ی اداره و پالیسی عامه است. «تحملش سخت است. یک آدم بی‌سواد و نفهم بیاید برایت تعیین تکلیف کند و بگوید چه بپوش و چه نپوش.»
رفتار ماموران طالبان با مردان به نظر می‌رسد، خشن‌تر است. روز شانزدهم رمضان در ساحه‌ی کوته‌سنگی کابل افراد طالبان یک جوان را به دلیل شنیدن موسیقی و داشتن خال‌کوبی در دستش به سختی شکنجه کردند. پسری به ظاهر ۲۳ ساله که تمام صورتش را خون گرفته بود، به افراد طالبان التماس می‌کرد و می‌گفت «غلط» کرده است.
طالبان از زمان سقوط افغانستان در هشت ماه پیش، به طور فزاینده‌ای آزادی‌های زنان و دختران را محدود کرده است. این سیاست طالبان بارها مورد اعتراض نهادهای حقوق‌بشری قرار گرفته است.
یک فعال های حقوق زن که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، می‌گوید که رفتار طالبان با زنان در تمام سطوح به شدت زن‌ستیزانه است. «رفتار طالبان نه اسلامی است نه انسانی. طالبان با این رفتار شان به بهانه اسلام به همه‌ی جهان نشان می‌دهد که اسلام دین شکنجه و خون‌ریزی است. طالبان خودشان را پشت نام اسلام پنهان کرده و جنگ امروز طالبان جنگ علیه زن است.»
*. نام‌های مصاحبه‌شونده‌گان نزد رسانه رخشانه محفوظ است و به دلیل حساسیت‌های امنیتی، برای‌شان اسم مستعار انتخاب شده است.
