سمیرا حمیدی، پژوهشگر منطقه‌ای سازمان عفو بین‌الملل در جنوب آسیا گفته است که پس از سه سال، عدم اتخاذ اقدامات ملموس برای حل فاجعه‌ی حقوق بشری در افغانستان، به یک شرم جهانی تبدیل شده است.
رخشانه: خانم حمیدی در گزارشی که امروز(پنج‌شنبه، ۲۵ اسد) از سوی سازمان عفو بین‌الملل در مورد وضعیت حقوق بشری در افغانستان منتشر شده گفته است: «ما با افرادی که نمایندگان مختلف جامعه‌ی افغانستان در سراسر جهان هستند، صحبت کردیم و به‌طور گسترده‌ای بر این باورند که جامعه‌ی جهانی در قبال مردم افغانستان شکست خورده است. نه تنها نتوانسته‌اند طالبان را به خاطر جنایات و نقض حقوق بشر پاسخگو کنند، بلکه در ارائه‌ی راهبردی برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر نیز ناتوان بوده‌اند.»
سازمان عفو بین‌الملل در گزارش خود با نمایندگان زن در ۲۱ ولایت کشور صحبت کرده و نوشته است که زنان مورد مطالعه در این گزارش، همگی احساس «هیچ‌کس بودن» و محدودیت‌های شدید در فرصت‌های شغلی و مشارکت اقتصادی یا فرهنگی را ابراز کرده‌اند.
راضیه، یکی از مدافعان حقوق بشر زن از ولایت قندوز در این گزارش گفته است: «زنان که اختیارات، شغل و وضعیت اقتصادی خود را از دست داده‌اند، گفته می‌شود که سزاوار این وضعیت هستند و بازگشت طالبان یک قدم مثبت برای خاموش کردن کسانی است که به نام حقوق بشر و حقوق زنان تبلیغ می‌کردند.»
گزارش گفته است که طالبان ادعاهای مربوط به آزار جنسیتی را با این توجیه که مطابق شریعت «قانون اسلامی» و «فرهنگ افغانی» هستند، رد کرده‌اند.
گزارش تاکید کرده که تمامی قوانین و سیاست‌های محدودکننده و سرکوبگرانه‌‌ای که به‌طور ظاهری به عنوان تدابیر موقت برای حفظ امنیت مردم، به ویژه زنان و دختران، معرفی شده بودند، پس از سه سال همچنان در حال اجرا هستند.
در بخش دیگر از گزارش آمده است که سیستم قانونی و قضائی افغانستان پس از بازگشت طالبان به قدرت، نابود شده است.
احمد احمدی، وکیل مدافع سابق که اکنون در تبعید در اروپا زندگی می‌کند، در این مورد گفته است: «طالبان اعلام کردند که نیازی به حضور وکلا در محاکمات نیست. آنها به سیستم‌های قضائی اعتقادی ندارند و به شدت به تفسیر خود از شریعت توسط علمای مذهبی مدارس اسلامی وابسته هستند.»
در این قسمت از گزارش به بازگشت مجازات‌های بدنی در افغانستان، از جمله شلاق زدن عمومی، اعدام‌های عمومی، قطع اعضا، سنگسار و سایر اشکال بدرفتاری و شکنجه که ناقض قوانین بین‌المللی است، اشاره شده است.
گزارش همچنین گفته است که در حال حاضر، جامعه‌ی مدنی افغانستان به شدت کاهش یافته و مدافعان حقوق بشر، از جمله معترضان زن، سازمان‌های مردمی، خبرنگاران و فعالان سیاسی به عنوان دشمنان طالبان تلقی می‌شوند.
گزارش افزوده که کسانی که اعتراض می‌کنند با ناپدید شدن‌های اجباری، بازداشت‌های خودسرانه، زندان، شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها مواجه هستند.
عفو بین‌الملل در ادامه گفته است که در واقعیت، طالبان محیطی از ترس و کنترل مطلق ایجاد کرده‌اند.
ظریفه، در این گزارش گفته است: «همان گروهی که قبلاً خود را منفجر می‌کردند و غیرنظامیان و نیروهای امنیتی را می‌کشتند، اکنون که در قدرت هستند، دیگر این کارها را انجام نمی‌دهند، بنابراین قطعاً افغانستان امن‌تر است.»
در ادامه‌ی این گزارش، سمیرا حمیدی گفته است: «پس از سه سال، نارضایتی در جامعه‌ی افغانستان محسوس است. با وجود بیانیه‌ها و جلسات بی‌شمار، جهان همچنان در حال دست و پا زدن است در حالی که طالبان به نقض حقوق بشر و برهم زدن بیست سال تلاش در هر زمینه‌ای ادامه می‌دهند.»
او همچنین تأکید کرد که نیاز به هماهنگی میان تمام بازیگران بین‌المللی برای یافتن راهکارهای موثر و بلندمدت وجود دارد و جامعه‌ی جهانی باید به این تلاش‌ها پایبند باشد، به صداهای مختلف جامعه احترام بگذارد و از تعاملات غیر اصولی با طالبان که تنها به تلاش‌های جمعی آسیب می‌زند، پرهیز کند.
