سمیه ماندگار
یک ماه از شروع مکتبها در ولایت دایکندی گذشته بود که انسیه نجفی خبردار شد، قرار است دهها کودک به خاطر نداشتن آموزگار بیسر نوشت شوند. خبر ناگوار برای دختری که از تار و پود جامعهاش آگاه است. انسیه نجفی خبرنگار ۲۶ سالهی اهل دایکندی تصمیم گرفت رضاکارانه به کودکان آموزش دهد.
انسیه نجفی به رسانهی رخشانه میگوید، مکتب ابتداییهی درخشان شهرک مهاجرین در ولایت دایکندی به دلیل کمبود آموزگار میخواست یک صنف ۲۵ نفری متشکل از کودکان دختر و پسر را تعطیل کند.
او میگوید: «تقریبا اوایل ماه ثور امسال خبر شدم که مکتب ابتداییه درخشان شهرک مهاجرین معلم ندارد و قرار است به زودی صنف سوم این مکتب بنا بر نداشتن معلم تعطیل شود. وقتی این حرف را شنیدم با خودم فکر کردم که ما برای اینکه اطفال ما آگاه شود و به درس و تحصیل خود ادامه بدهد مشکلات زیادی را پشت سر گذاشتهایم، از همین لحاظ تصمیم گرفتم، قبل از اینکه این صنف تعطیل شود و کودکان مشمول این صنف از درس محروم شوند بهعنوان یک معلم رضاکار در این مکتب درس بدهم.»
انسیه نجفی تا پیش از حاکمیت طالبان در ولایت دایکندی از زنان خبرنگار شناختهای شده بود. او دستکم شش سال در رسانههای دایکندی کار کرده است. «اگر ما گذشته را مرور نماییم، پیش از بیست سال هیچ مکتبی در ولایت دایکندی وجود نداشته است که حتی پسران درس بخواند چه برسد به دختران. این موضوع هر جوان آگاه را وا میدارد تا برای با سواد ساختن نسل آیندهی این مردم تلاش و ایثار نمایند.»
این آموزگار جوان تا سطح لیسانس، تحصیلات دانشگاهی دارد. خیلی خوشحال است که به این کار پیش قدم شده است. «حدود دو روز پیش، آخرین امتحان چهارو نیم ماهه کودکان را نیز گرفتم. این کودکان به رخصتی تابستانی رفتهاند.»
دایکندی ولایت دور افتاده و فقیر افغانستان است. مکتبهای زیادی در این ولایت ساختمان ندارد. اما در مکتبی که انسیه نجفی آموزگار است، نماد محرومیت ولایت دایکندی است. فرزندان خانوادههایی که از جنگ و خشکسالی از ولسوالیهای دیگر دایکندی به اینجا آمده یا از مهاجرت برگشتهاند، به این مکتب درس میخوانند.
سه ماه است که انسیه نجفی به صورت رضاکارانه به دانش آموزان مکتب ابتداییه درخشان شهرک مهاجرین دایکندی آموزش میدهد. او میگوید، اگر مشکل کمبود آموزگار در این مکتب بر طرف نشود، حاضر است، همچنان رضاکارانه به کارش ادامه دهد. در صنفی که انسیه درس میدهد حدود ۲۵ کودک شامل دختران و پسران درس میخوانند.
انسیه نجفی میگوید، وضعیت آموزش در ولایت دایکندی نابسامان است. «هیچ مکتبی بدون کمبود معلم نیست و تمامی مکاتب با کمبود کتاب مواجه است.»
براساس آمارهای ریاست معارف طالبان برای ولایت دایکندی، حدود ۴۴۲ مکتب دولتی در این ولایت فعال است که نیمی از این مکتبها ساختمان ندارد. دانش آموزان زیر خیمه یا در فضای باز درس میخوانند.
صنفی هم که انسیه نجفی در آن درس میدهد، در فضای باز، زیر آفتاب سوزان و روی یک بوریا است. اما این مشکل نه از همت آموزگار رضاکار کم میکند و نه سد راه دانش آموزان میشود. زیرا هر دو از اهمیت کاری که میکنند آگاه اند. انسیه نجفی میگوید «زمانی که کسی از ایران به اقاربش نامه روان میکرد، در قریهی ما کسی پیدا نمیشد که این نامه را بخواند و کسانیکه برای شان نامه آمده بود مجبور بودند دو سه هفتهای بگردند تا کسی را پیدا نمایند که این «خط» را بخواند؛ اما خوشبختانه پدران و مادران ما با وجودی که سواد نداشتند کمر همت بسته کردند و ما را به مکتب فرستادند.»
انسیه نجفی میگوید، مردم در ولایت دایکندی از آموزش فرزندانش به قیمت مایهگذاشتن از جان و مال حمایت میکند. «پدران و مادران ولایت دایکندی بدون در نظر داشت دختر یا پسر بودن اولاد شان همهی آنان را به مکتب فرستادند و خود شان شاقهترین کارها را تحمل کردند تا برای اولاد شان خرج و مصارف مکتب شان را فراهم نماید.»
در سال جاری خورشیدی، دستکم ساخت ۳ مکتب به هزینههای میلیونی از بودجه شخصی مردم در نقاط مختلف ولایت دایکندی شروع شده است.
از نظر این آموزگار رضاکار، حمایت بیدریغ مردم از آموزش دختران و پسران شان پیامی روشنی به طالبان دارد؛ اجازه آموزش به دختران بالاتر از صنف ششم. «همین مکتب رفتن دختران زمینه یک جامعه و کشور پیشرفته را فراهم مینماید.»
انسیه نجفی میگوید، کارش به او حال خوشی بخشیده است، زیرا او بهعنوان یک خبرنگار با انزوا سر سازگاری ندارد. اما خوشحالتر از این آموزگار جوان، ۲۵ کودک دانش آموزی است که او نگذاشت بیسرنوشت و از مکتب محروم شود. «پیامم به سایر جوانان این است که اگر میتوانند با انجام کوچکترین کار از نابود شدن دستآوردهای گذشته جلوگیری نمایند از تلاشهای شان دریغ نکنند.»