ساعت۹ و شش دقیقه شب به وقت کابل بود. صابره(مستعار) با دو خواهرش که هر سه دانشجوی دانشگاه کابل هستند، مصروف برنامه ریزی برای صنفهای درسی مکتب پنهانی شان برای دانشآموزان دختر که اجازه رفتن به مکتب را ندارند، بودند که در واتساپاش پیامی دریافت میکند.
او با عجله تلفن هوشمندش را گرفت و خواست پیام را بخواند که در چت گروپ ۳۸ نفری همکلاسیهایش حرف جدید چیست. یکی از همکلاسیهای صابره خبر بسته شدن دانشگاهها بهروی دختران را در گروپ واتساپ شریک کرده و پرسیده بود: «دخترا اینجا چه خبر است؟ حقیقت دارد؟.»
وزارت تحصیلات عالی رژیم طالبان ناوقت روز سهشنبه(۲۹قوس) در تازهترین دستور خود دانشجویان دختر را از رفتن به دانشگاه منع کرده است.
بر اساس مکتوبی که امروز (سهشنبه، ۲۹ قوس) از سوی وزارت تحصیلات عالی طالبان صادر شده، دانشگاههای کشور تا اطلاع ثانوی بهروی دانشجویان دختر مسدود است.
در این مکتوب آمده است: «به استناد به مصوبهی بیستوهشتم سال ۱۴۴۳ه.ق، تحصیل برای دانشجویان طبقه اناث تا اطلاع ثانوی تعلیق میباشد.»
در این مکتوب، وزارت تحصیلات عالی طالبان به تمام دانشگاههای کشور دستور داده که این تصمیم باید بهصورت فوری عملی شود و دانشگاهها از اجراآت در این زمینه اطمینان بدهند.
این مکتوب را ندا محمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی رژیم طالبان امضا کرده است.
ندا محمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان در صفحه توییترش گفته است که عالمان دینی در کشور نصاب درسی و محیط دانشگاهها را از «منظر شرعی» بررسی کرده و او گزارش آنها و پیشنهاداتی را به رهبری گروه طالبان ارایه کرده است.
ندیم گفته است که طبق دستور ملا هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان تحصیلات عالی برای دختران تا فراهم شدن فضای مناسب شرعی ممنوع میباشد.
او گفته است: «بهزودی یک برنامه درسی و محیط شرعی برای آموزش عالی به توجه به فرهنگ {خودما} ایجاد خواهیم کرد. شهروندان نگران این موضوع نباشند.»
این خبر شبیه آب سردی بود بر جان صابره ۲۳ ساله. او که دانشجوی سال چهارم دانشگاه کابل است در یک مصاحبه تلفنی میگوید که بدترین خبر در زندگی او خبر بسته شدن دانشگاهها بهروی دختران بود.
صابره میگوید که برای او این یک سوال جدی است که چرا همه دنیا در مقابل «ظلم طالبان» سکوت اختیار کرده و هیچ واکنشی نشان نمیدهند. «سه ماه قبل آوازه بود، ولی باور نمیکردم. حق من به عنوان یک دختر که شانزده سال با پول خامک دوزی و قالی بافی به اینجا رسیده و میخواست داکتر شود، این نیست. چهار سال با خون دل درس خواندم. فقط یک سال مانده بود که دانشگاه را به پایان برسانم.»
صابره گفت :«ساعت چهار ونیم صبح به وقت کابل است و من امشب نتوانستم لحظهای بخوابم. از شب تاصبح نتوانستم جلو اشکهایم را بگیرم»
این تنها داستان صابره نیست. سکینه سما، یکی از دختران دانشجو در کابل در صفحهی فیسبوکاش نوشته است که عقربه ساعت ۱:۱۲ شب را نشان میدهد؛ اما او نتوانسته است که بخوابد.
این دختر جوان نوشته که او سه سال قبل از مکتب فارغ شد و به دلیل مخالفتهای پدرش نتوانست به امتحان کانکور شرکت کند؛ اما در جریان این سه سال پدرش را راضی کرد و توانست وارد یک دانشگاه خصوصی در کابل شود.
او نوشته است که پس از این اجازه ورود به دانشگاه را ندارد زیرا او دختر به دنیا آمده است. او گفته است: «دختر بودن چه جرم سنگین دارد و امشب دلم میخواهد به خالقم لعنت بفرستم که چرا من را خلق کرد تا چنین زار و ذلیل شوم. بغض امشبم را هیچ کلمهای قادر نیست بیان کند. خدا حافظ زندگی.»
بسته شدن دانشگاهها بهروی دختران واکنشهای گستردهی داخلی و بینالمللی در پی داشته است.
انتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا گفته است که از تصمیم طالبان برای انکار حق تحصیلات عالی دختران نگران شده است. او در صفحهی توییترش نوشته است :«طالبان به گونهی قطعی از هدف شان برای پذیرفته شدن از سوی جامعه جهانی دور شدند.»
تاموست، نماینده ویژه امریکا برای افغانستان در صفحهی توییترش گفته است که طالبان امروز محدودیتهای جدید و غیرقابل دفاع را بر زندگی زنان افغانستان اعلام کردند.
آقای وست گفته است که او به دختران، خواهران و مادران افغانستان فکر میکند که آنان به دنبال تحصیل برای حمایت از خانواده و تحقق رویاهایی خود هستند.
مارکس پوتزل، معاون نماینده سرمنشی سازمان ملل در افغانستان(یوناما) نیز از مردم این کشور خواسته است که مخالفت خود را با ممنوعیت تحصیل دختران در دانشگاهها ابراز کنند.
آقای پوتزل در صفحهی توییترش تصمیم طالبان مبنی بر بسته شدن دانشگاهها بهروی دختران را «عقبگرایانه» خوانده و گفته است که آینده افغانستان را به خطر میاندازد.
رینا امیری، نماینده امریکا در امور حقوق بشر و زنان افغانستان نیز گفته است که ممنوعیت دختران از دانشگاهها، زنان و دختران این کشور را هدف قرار میدهد. او افزوده «طالبان در حال احیای سیاستهای تندروانه خود در دهه ۹۰ هستند.»
خانم امیری گفته است که در تاریخ افغانستان تنها طالبان هستند که سیاستهای منع آموزش دختران را وضع کردهاند.
شماری از فعالان مدنی و حقوق زنان افغانستان در خارج از کشور نیز در واکنش به این تصمیم طالبان با نشر یک اعلامیه گفتهاند که طالبان در حالی زنان و دختران را از حق تحصیل محروم میکنند که حق آموزش برای زنان در تمامی اسنادهای حقوق بشری و کنوانسیونهای بینالمللی برای تمام اقشار جامعه به رسمیت شناخته شده و افغانستان به آن ملحق گردیده است.
در اعلامیه آمده است: «ما این اقدام ضد بشری طالبان را بر علیه زنان افغانستان محکوم کرده و به تمام ملتها و دولتهای متمدن جهان اعلام میکنیم که این جنایت قرون وسطایی طالبان، ظلم و محرومیت زنان افغانستان را بیش از پیش افزایش داده و آنها را به صورت کامل از صحنه اجتماع رانده و انزوای مطلق را بر زنان و دختران افغانستان اعمال خواهد کرد و زنان را بیشتر در معرض خشونت، فقر و استثمار قرار میدهد.»
کاربران افغان در شبکههای اجتماعی نیز در پیوند به تصمیم گروه طالبان مبنی بر بسته شدن دانشگاهها بهروی دختران واکنشهای گسترده نشان دادهاند.
رحمتالله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی و یکی از چهرههای ضد طالبان در صفحه توییترش نوشته است که طالبان مجور هستند تا جامعه را در جهل و تاریکی نگه دارند؛ زیرا بقا و رشد خود را در گرو جهل و نادانی نسل جوان میدانند.
آقای نبیل گفته است که بهتر است مردم وقت خود را برای تغییر طالبان هزینه نکنند و آینده فرزندان شان را در دامن سیاه این گروه بر باد ندهند.
راضیه برومند یکی از فعالان حقوق زنان که چهار ماه قبل به کشور آلمان پناهنده شد میگوید که مردم افغانستان به ویژه زنان خواستار توجه جدی جامعه جهانی و نهادهای حقوق بشری هستند تا با تحریم طالبان و فشارهای بینالمللی علیه این گروه، زنان را از حذف شدن کامل از جامعه نجات دهند.
زینب رضایی ۲۳ ساله دانشجوی یک دانشگاه خصوصی در کابل خبر بسته شدن دانشگاهها بهروی دختران را از طریق صفحهی فیسبوک اطلاع یافت.
او میگوید که در یک سال گذشته به خواهرش که صنف ۱۱ است و اجازه رفتن به مکتب را نداشت، دلداری میکرد؛ اما اکنون خودش شبیه خواهرش خانهنشین شده است.
او گفت: «امشب خانه خالهام بودم. مادرم تماس گرفت و گفت تشویش نکن، خیر است که دانشگاهها بسته شده است. من خیلی ناراحت شدم و هیچ نمیدانم آینده ما چه خواهد شد. حس پراز نفرت دارم.»
زینب میگوید که به تنهایی زحمت کشیده تا بتواند به تحصیلاش ادامه دهد؛ اما طالبان این حق را از او گرفتهاند. «دلم درد دارد این همه زحمتام به هیچ برابر میشه. یک طالب که انتحاری میکند و مردم را میکشت، اجازه دارد که به دانشگاه برود ولی ما دختران هرچه زحمت میکشیم نتیجه نمیدهد.»