محدثه براتی
تبعیض علیه زنان خبرنگار تنها به محدودیت دسترسی به اطلاعات خلاصه نمی‌شود. پالیسی و رویکرد مسئولان رسانه‌ها و برخورد دوگانه میان خبرنگاران زن و مرد یک چالش عمده فرا راه خبرنگاران زن در حوزه غرب به شمار می‌رود.
خبرنگاران زن در هرات، تبعیض علیه زنان خبرنگار در داخل رسانه‌ها، ندادن امتیازها، اخراج اجباری و عمدی علی رغم موجودیت قرارداد کاری و مخصوصا محدودیت در دادن اطلاعات را از چالش‌های پررنگ زنان خبرنگار این ولایت عنوان می‌کنند.
خبرنگار رخشانه به مناسبت ۲۷ حوت روز ملی خبرنگار، با شماری از خبرنگاران زن در ولایت هرات مصاحبه کرده و از چالش‌های فرا راه آنان گزارش کرده است.
در این گزارش خبرنگاران زن از تبعیض جنسیتی میان خبرنگاران سخن گفته‌اند و از این که خبرنگاران زن با چالش‌های چند بٌَعدی مواجه‌اند.
ضیاگل عظیمی، مسئول کمیته‌ی بانوان خبرنگار افغانستان سال ۱۳۹۹ را یکی از پر چالش‌ترین سال‌های خبرنگاری‌اش میخواند و میگوید علاوه بر محدودیت‌هایی که همه‌گیری کرونا رسانه‌ها را به چالش مواجه ساخت، عدم دسترسی به اطلاعات سخت‌ترین مشکل ما در خبررسانی بود. او میگوید گاهی ناگزیر بودیم برای تهیه گزارش و یا خبری روزهای متوالی به یک منبع تماس بگیریم.
ضیاگل میگوید زنان خبرنگار چند برابر مردان خبرنگار با محدودیت دسترسی به اطلاعات روبرو هستند و منابع خبری هنوز در دادن اطلاعات تبعیض قایل می‌شوند.
تبعیض علیه زنان خبرنگار تنها به محدودیت در دادن اطلاعات خلاصه نمی‌شود. شماری از زنان خبرنگار در داخل رسانه‌ای که فعالیت می‌کنند، مورد تبعیض قرار می‌گیرند و علی‌رغم این‌که حجم و نوع کارشان با کارمندان مرد در رسانه مساوی و یک‌سان و در مواردی بیشتر است. اما کمتر به امکانات دسترسی دارند و کمتر امتیاز دریافت می‌کنند.
عدم دسترسی زنان به اطلاعات و بعد تهدید‌های که آن‌ها از سوی افراد ناشناس و زورمندان می‌شوند، دلایلی‌اند که زنان خبرنگار را مجبور به ترک شغل خبرنگاری می‌کند.
کمیته مصئونیت خبرنگاران در هرات میگوید که زنان خبرنگار در ولایت هرات نسبت به شش ماه پیش ۴۰تن کاهش یافته است. در ظرف شش ماه تعداد خبرنگاران زن از ۱۶۰تن به ۱۲۰ تن کاهش یافته است.
شریفه صادقی، خبرنگار ولایت هرات میگوید:« زمانی که در مورد تبعیض‌ها صدای مان را بلند می‌کنیم، مسئول رسانه میگوید می‌توانید جای دیگری سراغ کار بگردید و این بسیار ناراحت کننده است».
مرضیه ابراهیمی، مسئول آژانس باختر در هرات این سال را یکی از خون‌بارترین سال‌ها میخواند و میگوید:« طالبان و گروه‌های مخالف، هم مسلکان‌مان را کشتند و تلاش کردند تا جلو آزادی بیان را بگیرند».
سمیه ولی‌زاده، خبرنگار کلید گروپ میگوید کار در رسانه برای تمام خانم‌ها و فعالان رسانه‌ای دشوار شده و خیلی از خبرنگاران زن کمتر برای پوشش خبری به بیرون اعزام می‌شوند.
او گفت که برخی از خبرنگاران خانم نیز برای حفظ جان و آزار و اذیت های که در بیرون با آن مواجه هستند، خود را در دفتر کار یا خانه حبس می‌کنند.
خانم ولی‌زاده میگوید در صورتی که حکومت مکانیزم مشخصی برای مهار شرایط موجود روی دست نگیرد، وضعیت بدتر از ام‌روز خواهد شد و آن وقت شاید برای جبران بسیار دیر باشد.
حامد مومن، مسئول نهاد نی یا اداره حمایت کننده رسانه های آزاد در هرات میگوید که خبرنگاران سال دشواری را سپری کردند. او گفت که در سال جاری ۱۳۰ مورد خشونت علیه خبرنگاران و فعالان رسانه ای و یازده مورد قتل به ثبت رسیده است.
به گفته آقای مومن، در هرات بیش از ۱۲ مورد خشونت و تهدید علیه خبرنگاران به ثبت رسیده است.
همزمان با این، سید عبدالوحید قتالی، والی هرات میگوید اداره‌ی محلی در صدد رفع مشکلات و موانع کاری روزنامه‌نگاری در این ولایت بوده و ام‌سال تمام تمرکز این اداره بر خبرنگاران خانم متمرکز بوده است.
او گفت که مشکل عدم دسترسی به اطلاعات تا حدودی حل شده و برخی از ادارات که آزادی بیان را پاس نمی‌دارند، نیز مورد برخورد آنان قرار خواهند گرفت.
در ۱۹ سال گذشته بیش از ۱۳۳ خبرنگار در افغانستان کشته و شماری بیشتر از این رقم زخمی شدند. آن‌سوی این جاده‌ی درد‌آور؛ اما خبرنگاران زنی قرار دارند که با وجود هر نوع تبعیض و چالش‌ها، با قوت تمام مبارزه کردند و میدان را خالی نماندند.
سال ۱۳۹۹ علی‌رغم از دست دادن شماری از خبرنگاران، دست‌آورد‌های خودش را نیز داشت. در هرات، گزارش تحقیقی سمیه ولی‌زاده از سوی مرکز خبرنگاران افغانستان جزو ده بهترین کار رسانه‌ای ام‌سال انتخاب شد.
علاوه بر این گزارش بهشته عزیز نیز در بین ده بهترین فعالیت رسانه‌ای از سوی این مرکز انتخاب شد. مرضیه ابراهیمی میگوید آنچه رسانه‌ها را تا کنون نگه داشته، همت خبرنگارانی است که پا پس نکشیدند و در دشوار‌ترین روزها مبارزه کردند.
او که ۷ سال است کار خبرنگاری می‌کند میگوید هرگز میدان را خالی نمی‌گذارد و اجازه نمی‌دهد، دشمنان آزادی، به مراد شان برسند. این در حالی است که با داغ شدن گفتگوهای صلح، سطح خشونت‌ها علیه تمام اقشار جامعه به شمول خبرنگاران افزایش یافته است.
خبرنگاران هرات می‌گویند که حتا اگر در سال ۱۴۰۰ وضعیت بدتر از ام‌سال شود، آن‌ها به مبارزه‌شان ادامه می‌دهند و همچنان علم‌بردار آزادی بیان خواهند ماندند.
