رسانه رخشانه
روز شنبه، در اولین سفر رسمی به غرب، نمایندگان طالبان کابل را به مقصد اسلو، پایتخت ناروی برای اشتراک در یک کنفرانس سه روزه ترک کرد.
این کنفرانس که به دعوت وزارت خارجه ناروی به تاریخ ۲۳ تا ۲۵ ماه جنوری در اسلو برگزار میشود، قرار است روی بحران اقتصادی، بشردوستانه و وضعیت زنان گفتگو کند.
بر اساس اعلامیه وزارت خارجه ناروی، در این نشست، طالبان با مقامات کشور ناروی، مقامات کشورهای متحد ناروی و برخی از شهروندان افغانستان، از جمله فعالین زن، و فعالین حقوق بشر و خبر نگاران دیدار و گفتگو خواهند داشت.
آنیکن هویتفلد، وزیر خارجهی ناروی به یورونیوز گفته است که دعوت طالبان به این نشست، به معنی به رسمیت شناخته شدن «کودتایی که به قوع پیوست» نیست. هویتفلد گفت: «ما خواستههای جدی با طالبان مطرح میکنیم، اما نمیدانیم که طالبان آن را اجرا خواهد کرد یا نه.»
اولین دعوت رسمی غرب از طالبان، واکنشهای زیادی در میان زنان أفغانستان، به خصوص زنانی که در چند ماه گذشته پیوسته به محدودیتهای وضع شده از سوی طالبان اعتراض کردهاند، داشته است.
در این گزارش، ۹ زن از ولایات کابل، بامیان، دایکندی، هرات و قندوز و یک فعال زن از فرانسه نظریاتشان را در مورد دعوت ناروی از طالبان برای نشست اسلو، با رسانه رخشانه شریک کردهاند.
صبح روز شنبه، یک گروه از زنان در بامیان در واکنش به این نشست و کشتار و ناپدید شدن سیستماتیک زنان از زمان قدرتگیری طالبان اعتراض کردند.
محدثه یکی از زنان معترض در بامیان به رسانهی رخشانه گفت :«طالبان از مردم نان، آزادی، کار و تحصیل را گرفتهاند و چیزی برای مردم باقی نمانده است. چرا در چنین شرایطی یک کشور اروپایی کنفرانس میگیرد و این گروه را دعوت میکند؟»
به باور محدثه، دعوت طالبان به چنین کنفرانسهایی چراغ سبز نشان دادن برای به رسمیت شناختن طالبان است، در حالی که این گروه در میان مردم افغانستان مشروعیت ندارد.
یکی از سازماندهندگان تظاهراتهای اخیر در کابل که با نام مستعار ابریشم با رسانه رخشانه صحبت کرد، گفت که در یک دهه گذشته در قطر و کشورهای دیگر نشستهای زیادی با حضور طالبان برگزار شده است، اما در نهایت ثابت شد که طالبان «هیچ شرط و تعهدی را قبول نکردند.»
ابریشم میگوید شاید این نشست باعث شود که طالبان برای چند روزی دست از حملات مستقیم بر زنان بر دارند، اما در دراز مدت هر قدمی که کشورهای خارجی به سمت و نفع طالبان بر میدارند، به ضرر مردم أفغانستان تمام میشود.
او افزود: «ما از کشورهای جهان خواهش میکنیم که این قدر بفهمند مردم افغانستان سالها با مشکلی بنام طالبان دست و پنجه نرم میکنند و بهتر از همه این گروه را میشناسند. این کشورها {باید} متوجه قدمهایی که به سمت طالبان بر میدارند، باشند.»
ابریشم معتقد است که طالبان به زبان فهم و استدلال نمیفهمند به همین دلیل «گفتگوها و نشستها با این گروه به نتیجه نخواهد رسید.»
مرضیه رحمانی از فعالان حقوق زن در ولایت هرات برگزاری نشست اسلو را در زمانی که طالبان دامنه سرکوبشان را گسترده کردهاند، نگران کننده خواند. او گفت: «این نشست زمینه شناخت سیاسی را برای طالبان مساعد میکند.»
خانم رحمانی برگزاری این نشست را نگران کننده خوانده، گفت که با وجود گسترده شدن «دامنهی جنایات» علیه مردم در پنج ماه گذشته، اتحادیه اروپا و ناروی هنوز چنین جلساتی با حضور طالبان برگزار میکنند.
یکی از نگرانیهای اصلی زنانی که در این گزارش صحبت کردند، مساله نمایندگی از زنان در این نشست است. هر چند هدا خموش، یکی از سازماندهان تظاهراتهای اخیر زنان در کابل که فعلا در اسلو حضور دارد، میگوید که از سوی کشور ناروی در این نشست دعوت شده است.
اما خانم رحمانی میگوید که صدای یک زن به تنهایی شنیده نخواهد شد.
او با اشاره به این که گفته میشود برخی از چهرههای حکومت سابق نیز قرار است به نمایندگی از زنان در این نشست، اشتراک کنند، گفت: افرادی که قرار است که در این نشست اشتراک کنند، افرادی نیستند که بتوانند به شکل درست {از خواستههای زنان} نمایندگی کنند. تجربه نشان داده که تعداد زیادی از آنها تمایل به معامله دارند، طوری که قبلا این کار را کردند.»
کریمه اعظم، یک فعال زن در ولایت قندوز با اشاره به این که چهرههایی که در بیست سال گذشته از نام حقوق زنان به جایگاه و مقامی رسیدند، نمیتوانند نمایندگان واقعی زنان باشند، گفت: «آنها برای زنانی که در معرض سرکوب شدن هستند، کاری کرده نمیتوانند، {اما} ممکن است از گروه طالبان حمایت کنند و باعث شوند که غرب طالبان را به رسمیت بشناسد.»
رقیه راسخ، از زنان فعال در دایکندی نیز میگوید زنانی که به نمایندگی از زنان افغانستان در این نشست شرکت میکنند، باید از حقوق زنان به درستی دفاع کنند.
راسخ که معتقد است دعوت شدن طالبان به این نشست، نوعی نادیده گرفتن مبارزات زنان است، گفت: «ما از جهان ناامید شدیم. به دلیل محدودیتهای {وضع شده از سوی} طالبان ما هر روز مبارزه میکنیم، ولی جهان هیچگونه همصدایی با ما نداشته است. این برای ما ناامید کننده است.»
راحله یوسفی خبرنگار حوزه زنان در کابل میگوید که کشورهای جهان با مردم افغانستان سیاست دوگانه بازی میکنند. به گفتهی او، جامعه بین المللی از یک طرف میداند که بحران اقتصادی و بشری أفغانستان با این نشستها نه، بلکه با کمک اقتصادی حل میشود، اما باز هم این نشستها را میزبانی میکند که «هیچ گاهی به نفع مردم و زنان أفغانستان» نبوده است.
این زنان همه بر به رسمیت نشناختن حکومت طالبان از سوی کشورهای جهان تاکید دارند و میگویند که اگر حکومت طالبان به رسمیت شناخته شود، حقوق و آزادیهای مردم أفغانستان، به خصوص زنان به شدت محدود خواهد شد.
گلثوم زهرا، از فعالان زن در ولایت بامیان که پس از آمدن طالبان به فرانسه پناهنده شده، میگوید که با سقوط نظام، دستاوردهای مردم، به ویژه زنان همه ضرب صفر شده است و مردم تمام امید شان را از دست دادهاند.
این فعال زن نگران است که نشستها و دعوتهای رسمی از طالبان، همچون نشست اسلو، گامهای کوچک در راستای به رسمیت شناختن طالبان باشد.
او گفت: «تمام نگرانی ما این است که به این گروه تروریستی نباید مشروعیت بخشیده شود. سران طالبان در لیست سیاه سازمان ملل قرار دارند و سران این گروه متهم به جرایم جنگی هستند. ناوری با برگزاری این نشست به حق مردم افغانستان و قربانیان ۲۰ سال اخیر جنگ جفا کرده و اهانت کرده است.»
خانم زهرا میگوید که کسانی که از آدرس مردم افغانستان برای این نشست دعوت شدهاند نباید آن را بپذیرند. «تمام کسانی که از آدرس مردم و جامعه مدنی به این نشست دعوت شدهاند، به رسم اعتراض باید به این نشست شرکت {نکنند.} نشست اسلو گام نامبارکی است در راستای به رسمیت شناختن یک گروه تروریستی.»
طالبان در حالی در نشست اسلو اشتراک میکنند که از سرنوشت فعالان زن که چهارشنبه شب از خانههایشان بازداشت شدند، خبری نیست. هر چند طالبان دستگیری این فعالان را رد کرده، اما خانواده و دوستان این فعالان میگویند که آنها از سوی طالبان دستگیر شدند.