مقاومت دو خواهر با آواز خوانی؛ «این مبارزه‌ی پنهانی ماست»

زهرا نادر و زهرا جویا

در حالی که گروه طالبان، به سرکوب و محدودسازی حقوق زنان ادامه می‌دهد، اعتراضات زنان در برابر آن‌ها هم‌چنان ادامه دارد. برخی از زنان در پی پیدا کردن راه‌های جدید مقاومت و ایستادگی در برابر طالبان هستند.

در این میان، دو خواهر با نام‌های یاسمین و نازنین (اسم‌های مستعار) از گوشه‌‌ی اتاق خواب خود در یکی از ولایت‌های مرکزی کشور با آوازخوانی‌شان مخالفت خویش را در برابر طالبان ابراز می‌کنند. این دو خواهر، با استفاده از مبایل آیفون ۷، تا کنون چهار ترانه ثبت و پخش کرده‌اند. آن‌ها درد و رنجی را که در این روزها احساس می‌کنند، با این ترانه‌ها از دل خود بیرون می‌کنند.

این ترانه‌ها که در ماه‌های اخیر خوانده شده، با استقبال گسترده‌ی کاربران شبکه‌های اجتماعی مواجه شده است. یکی از این ترانه‌ها را که شبکه‌ی «بی‌بی‌سی» فارسی در صفحه‌ی انستاگرام خود منتشر کرد، هزاران بار، بازدید شده است. این دو خواهر که به‌خاطر امنیت خویش خواسته‌اند ناشناس بمانند، اولین ترانه‌ی خود را زیر برقع اجرا کردند. یکی از آن دو خواهر، برقعی را از یکی از همسایه‌های خود امانت گرفت و برقع دیگر متعلق به مادرشان بود که از سال‌های ۱۳۷۵ ـ زمانی که برای اولین‌بار در دوران اول حاکمیت طالبان استفاده از برقع خیلی عام شد ـ به یادگار مانده است.

در ماه اسد، وقتی یاسمین شنید که طالبان وارد شهر آن‌ها شده‌اند، دروازه‌ی حمام را قفل کرد و ساعت‌ها در آن‌جا گریست. او در جریان دو روز، حتا یک دقیقه هم نتوانست بخوابد. در عوض، از پنجره‌ی اتاق‌ خود  به سمت بیرون به مردمی نگاه می‌کرد که در حال فرار از خانه‌های‌شان بودند. یاسمین ۲۶ ساله، در یک مصاحبه‌ی تلفنی به رسانه‌ی رخشانه گفت:‌ «خواهرم پیشنهاد کرد که از صدای‌مان به‌عنوان مقاومت استفاده کنیم. صدای ما، صدای زنانی است که نمی‌توانند حرف بزنند و اعتراض کنند.»

با آن‌که آوازخوانی و خواننده بودن هدف زندگی این دو خواهر نبود؛ اما بیشتر اوقات، آن‌ها از سوی دوستان‌شان تشویق می‌شدند که در برنامه‌ی «ستاره افغان»، برنامه‌ی تلویزیونی که از سوی شبکه‌ طلوع، پخش می‌شد، شرکت کنند. برنامه «ستاره افغان» یکی از برنامه‌های تلویزیونی  محبوب نزد اکثر شهروندان افغانستان است که احتمالا براساس مقررات جدید رسانه‌ای طالبان که محتوای آن نباید « مغایر با اسلام»‌ باشد،‌ ممنوع شود.

براساس گزارش کمیته مصوونیت خبرنگاران افغانستان (AJSC)، پیش از این، طالبان نشر موسیقی و نمایش  چهره و صدای زنان را در رادیو و تلویزیون در برخی از مناطق کشور ممنوع کرده است.

زمانی که طالبان برای اولین بار از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰  بر افغانستان حکومت کردند، زنان را از کار و تحصیل و همچنین موسیقی، رقص، فیلم و دیگر برنامه‌های هنری، از جمله مجسمه‌‎سازی را منع کردند.

یاسمین گفت: «ما رویاهای بزرگ‌تری داشتیم که باید دنبال کنیم، اما از زمانی که طالبان آمدند، آوازخواندن تنها سلاح ما بود که می‌توانست خشم ما را از بین ببرد. ما می‌خواهیم طالبان این  واقعیت را بدانند که نمی‌توانند ما را متوقف کنند. ما با صدای خود می‌جنگیم و وقتی کسی به جنگ می‌رود نیازی به اجازه ندارد. هیچ یک از اقوام ما نمی‌دانند که ما آواز می‌خوانیم. این مبارزه‌ی پنهانی ماست.»

این خواهران که هردو‌ی‌شان فارغ‌التحصیل دانشگاه هستند، اکنون امیدوارند که اقدام مقاومتی آن‌ها بتواند زنان دیگری را تشویق و به آنان الهام ببخشد تا در برابر بی‌عدالتی بایستند و صدای‌شان را بلند کنند.

یاسمین گفت: «ما امیدواریم که همه‌ی ما بتوانیم صدای خود را بلند کرده و به طالبان نه بگوییم. به گروهی که به حقوق بشر اعتقاد ندارند نه بگویید. این کم‌ترین کاری است که می‌توانیم انجام دهیم.»

نازنین ۲۵ ساله، به رسانه‌ی رخشانه گفت: «من برای محافظت از هویتم برقع می‌پوشم و برای این که بگویم زنان افغانستان در ۲۰ سال گذشته تغییر کرده‌اند، می‌توانند از زیر برقع نیز نه بگویند. ما برقع می‌پوشیم تا نشان دهیم که حتا اگر طالبان و مردان هم‌فکرشان زنان را مجبور به پوشیدن برقع کنند، هرگز نمی‌توانند آن‌ها را ساکت کنند.»

نازنین با یادآوری رژیم قبلی طالبان که در سال ۱۳۸۰ سرنگون شد، گفت: «ما این شجاعت و قدرت را داریم که از زیر برقع هم صدای خود را بلند کنیم. زمانی که طالبان در دهه ۱۳۷۰ بر افغانستان مسلط شدند، دوران کودکی من نابود شد. سال‌های نوجوانی من با [صدای] انفجارها و حملات انتحاری گذشت . اکنون که ما جوان هستیم، طالبان به ما اجازه نمی‌دهند که طبق شرایط خود زندگی کنیم.»

این خواهران از مادرشان الهام می‌گیرند که در دور اول حکومت طالبان در دهه ۱۳۷۰  در یک مکتب به شکل پنهانی تدریس می‌کرد. یاسمین گفت :«مادرم مخفیانه درس می‌خواند و یک مکتب مخفی را زیر چشم مردان روستا اداره می‌کرد. او به تنهایی جنگید.»