حوا محمودی
احمد نورانی ۴۵ ساله باشنده‌ی مرکز ولایت بامیان است. او دهقان است و پدر هفت فرزند. جنگ و ناآرامی سال روان این خانواده را دو بار مجبور کرده است که برای حفظ جان‌شان، این ولایت را ترک کنند.
نورانی با خانواده‌اش که اکنون به بامیان برگشته‌اند، می‌گوید که در جریان دوبار مهاجرت امسال تمام اندوخته‌هایش را مصرف کرده است و در وضع بد اقتصادی به‌سر می‌برد، اما با این وجود طالبان روی اندک محصولات زراعتی او عُشر وضع کرده است: «امسال، سال خوب نبود. خشک‌سالی، جنگ و بیچارگی. ما هر چه داشتیم را در جریان همین دو سه ماه مصرف کردیم. زمین هم حاصل نداده است و حالا مجاهدین از ما عُشر خواسته‌اند.»
سهم نورانی از دهقانی، امسال یک سوم محصولات زراعتی است که او برداشت می‌کند. نورانی می‌گوید: «کشت ما کچالو است و حاصل با صاحب زمین تقسیم می‌شود و سهم من از آن تنها یک سومش است.»
این درحالی است که طالبان از هر ده بوری کچالو، یک بوری عُشر خواسته‌اند. نورانی می‌گوید که اگر از او این مقدار گرفته شود، برای او و خانواده‌اش چیزی برای زمستان پیش رو باقی نمی‌ماند و حیران است که زمستان را چگونه سر کند و فرزندانش را از گرسنگی مطلق نجات دهد.
افزون به این، به‌گفته‌ی نورانی، امسال فروشات خوب نیست و قیمت کچالو در بامیان بسیار اندک است.
باسقوط حکومت به دست طالبان در افغانستان، هزاران نفر کارهای شان را از دست دادند. بیکاری فقر را به صورت بی‌پیشنه‌ی افزایش داده است.
بامیان در مرکز افغانستان از جمله ولایت‌های محروم و فقیر به شمار می‌رود. اکثریت مردم این ولایت زراعت پیشه‌اند و از طریق کشاورزی و دامداری امرار معیشت می‌کنند. در کنار خشک‌سالی، جنگ و بی‌ثباتی سیاسی در این ولایت سبب گسترش فقر شده است.
پیش از این، میزان فقر در بامیان بالای ۶۴ درصد گزارش شده بود. در روزهای اخیر، اقدام طالبان برای جمع‌آوری عُشر زندگی را برای مردم این ولایت سخت‌تر کرده است.
زندگی در غور
غور نیز از جمله ولایت‌های فقیر است. از نگاه ارزشی این ولایت شمار سه است. اشرف غنی در دوران انتخابات ۱۳۹۸ به مردم این ولایت وعده سپرده بود که این ولایت را به درجه دو ارتقا می‌دهد. اما اکنون نه تنها این ولایت ارتقا نکرده‌است، بلکه بی‌ثباتی سیاسی و ناامنی چالش‌های زندگی را برای مردم چند برابر ساخته است.
منابع از این ولایت می‌گویند که در نتیجه‌ی فروپاشی حکومت اشرف غنی کسب و کار راکد شده و اکثریت مطلق مردم برای تهیه‌ی یک وعده غذا با مشکل مواجه اند. با این وجود طالبان بعد از تصرف غور از باشنده‌های این ولایت عُشر خواسته‌اند.
یک منبع که نخواست نامی از او گرفته شود به رسانه رخشانه می‌گوید که طالبان روی تمام دارایی‌ها و محصولات زراعتی و پروژه‌های عامه‌المنفعه عُشر وضع کرده‌اند و به زور از مردم جمع آوری می‌کنند.
به گفته‌ی او، میزان عُشر از یک محل تا محل دیگر متفاوت است. او که باشنده‌ی ولسوالی لعل‌و‌سرجنگل غور است، اضافه می‌کند که طالبان حتا به روی مرغ و جوجه‌اش نیز عُشر وضع کرده‌اند.
به‌گفته‌ی او عُشر از محصولات زراعتی ده یک است، اما برای دام‌ها این مقدار متفاوت است: «برای هر چهار گاو، یک گاو و برای هر ده گوسفند یک گوسفند، برای موتر ۱۵۰۰ تا سه‌هزار افغانی عُشر وضع کرده‌اند.»
ایاز محمد، دیگر باشنده‌ی غور که خانواده‌ی پرجمعیت ده نفری‌اش را از طریق کشاورزی نان می‌دهد، می‌گوید که طالبان حتا روی چاه آب و ذخیره‌های آب‌رسانی عُشر وضع کرده‌اند: «طالبان از پروژه‌ی آب‌رسانی ۲۸ هزار افغانی عُشر خواسته‌اند. آنان تلاش دارند که پیش از اعلام حکومت از همه مردم عُشر بگیرند.»
او اضافه می‌کند که طالبان به کسی حق اعتراض را نمی‌دهند و افرادی که مقابل مقدار عُشر اعتراض کند، جریمه می‌شود و از همین رو مردم مجبور می‌شوند مطابق به خواسته‌ی آنان عمل کنند.
زندگی در دایکندی
دایکندی ولایت دورافتاده کوهستانی در مرکز افغانستان است. در این ولایت زراعت منبع عاید خانواده‌ها است. بزرگ‌ترین پشتوانه اقتصادی خانواده‌ها در این ولایت بادام است، اما در سال‌های اخیر تغییرات اقلیمی و خشک‌سالی روی پیداوار‌های زراعتی به‌ویژه روی بادام اثر گذاشته است.
منابع می‌گویند که به‌دلیل خشک‌سالی میزان حاصلات آنان به یک‌سوم کاهش یافته است. کاهش محصولات زراعتی سبب افزایش میزان فقر در این ولایت شده است.
منابع می‌گویند که میزان فقر از مرکز دایکندی تا به ولسوالی‌ها و از ولسوالی‌ها تا به قریه‌ها متفاوت است. موسی محمدی، یک باشنده‌ی دایکندی می‌گوید: «امسال در دایکندی وضعیت اقتصادی مردم فوق‌العاده بد است. شمار زیادی از خانواده‌ها حتا نانی برای خوردن ندارند.»
دایکندی امسال دچار خشک سالی شدید شده است. شماری از باشندگان ولایت دایکندی در طی سال روان نماز طلب باران (استسقا) به جای آوردند.
نصرالله، دیگر باشنده‌ی دایکندی به رسانه رخشانه می‌گوید که امسال در دایکندی زراعتی نیست: «ما حتا برای تهیه‌ی آب خوردن به مشکل مواجه هستیم. در این وضع درختان خشکیده و زراعت نیست.»
او اضافه می‌کند که در کنار نبود کشت و کار امسال طالبان نیز به مشکلات اقتصادی مردم افزوده شده اند: «مردم نان خوردن ندارند، اما طالبان عُشر جمع می‌کنند.»
به‌گفته‌ی او، طالبان از هر شورا ۵۰ تا ۶۰ سیر بادام یا بهای آن را عُشر خواست‌اند. نصرالله تصریح می‌کند که مردم از ترس دوبرابر شدن عُشر مجبور می‌شوند که مطابق درخواست طالبان عمل کنند: «در بعضی جا‌ها طالبان به‌خاطر اعتراض مردم عُشر را دوبرابر کرده‌اند.»
محمد علی، دیگر باشنده‌ی دایکندی که در نیلی زندگی می‌کند و عضویت یکی از شوراها را در این شهر دارد، می‌گوید که طالبان با صد عذر و زاری مقدار عُشر را برای آنان کم کرده است: «از شورای ما ۴۲ هزار افغانی خواسته است. آنان به ما گفته‌اند که عُشر جمع آوری شده صرف مجاهدین می‌شود؛ زیرا آنان منبع دیگر درآمد ندارند.»
این باشنده‌ی دایکندی اضافه می‌کند که طالبان در مقابل جمع‌آوری عُشر به آنان هیچ‌گونه خدمات ارایه نمی‌کند. به‌گفته‌ی او، در این ولایت اکثر اداره‌های محلی بسته است و شفاخانه‌ها و مراکز صحی نیز فعال نیستند.
غزنی
غزنی در جنوب‌شرق افغانستان ولایت باستانی با میراث‌های فرهنگی است. این ولایت در سال ۲۰۰۷، از سوی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی کشورهای اسلامی (آیسسکو) به عنوان مرکز فرهنگ و تمدن جهان اسلام برای سال ۲۰۱۳، انتخاب شده بود و به همین نام در این سال‌ها در بین مردم کشور شهره بود.
اما اکنون زندگی در پایتخت کشورهای اسلامی آیسسکو نیز با مشکلات زیاد همراه است. شهروندان این ولایت نیز از عمل‌کرد طالبان شاکی اند. شهروندان غزنی می‌گویند که طالبان با آن‌که هیچ گونه خدمات برای مردم تا کنون ارایه نکرده‌اند، اما از مردم عُشر و مالیه جمع می‌کنند.
شهروندان غزنی مدعی اند که طالبان برای جمع‌آوری عُشر پیروی هیچ قاعده و قانونی نیستند و با کار‌گیری از زور دارایی‌های مردم را به نام عُشر و مالیه چور می‌کنند.
ولی، یکی از باشنده‌گان غزنی به رسانه رخشانه می‌گوید: «هر چه توانستند مردم را چور می‌کنند. از دکان، از مال، از محصولات زراعتی و از دام هر چه دل‌شان خواست عُشر مطالبه می‌کنند.»
منبع دیگر که نمی‌خواهد نامی از او برده شود، می‌گوید: «طالبان به درختان میوه و سولر نیز عُشر وضع کرده‌اند و کسی جرأت ایستادگی در برابر خواسته‌های نامعقول آنان را ندارند.»
او توضیح می‌دهد که طالبان با افرادی که در مقابل جمع‌آوری عُشر و رفتار طالبان اعتراض کند، مورد انتقام‌جویی این گروه قرار می‌گیرد.
باشندگان غزنی می‌گویند که با شدت گرفتن ناامنی و سقوط حکومت به دست طالبان اقتصاد مردم در این ولایت به شدت متضرر شده و اکنون اکثریت مردم این ولایت با مشکل شدید اقتصادی دست به گریبان اند.
در همین حال به تازگی شورای علمای تشیع در یک گردهمایی از طالبان خواسته‌اند که از اهل تشیع عشر جمع آوری نکنند.
این درحالی است که به تازگی سازمان ملل از افزایش فقر در افغانستان و احتمال کاهش ۱۰ تا ۱۳ درصدی تولید ناخالص داخلی افغانستان در بدترین حالت ممکن تا اواسط ۲۰۲۲ میلادی هشدار داده است. برنامه‌ی توسعه و بازسازی سازمان ملل متحد (UNDP) ارزیابی کرده است که افغانستان در معرض فقر شدید قرار دارد و نرخ فقر در این کشور تا مرز ۹۷ درصد خواهد رسید. با توجه به این هشدارها، قرار است روز دوشنبه، ۲۲ سنبله نشست عالی بشردوستانه‌ی سازمان ملل در مورد افغانستان برگزار شود.
