لیلا یوسفی
پس از سقوط کابل بهدست طالبان و رویکار آمدن حکومت این گروه در افغانستان اکثریت آرایشگاههای زنانه در شهر کابل بسته شد. چند روز از سقوط کابل نگذشته بود که شاهد پوشاندن عکسهای تزینی روی آرایشگاهها توسط مالکان دکانها بودیم.
اما با گذشت نزدیک به دو ماه شاهد فعالیت دوباره تعداد کمی از آرایشگاهها هستیم. ولی آرایشگران از نبود مشتری و فضای خفقانآور طالبانی شکایت دارند.
پلوشه احمدزی، یکی از آرایشگران در شهر کابل میگوید که بعد از آمدن طالبان مدت دو هفته میشود که آرایشگاهاش را دوباره به روی مشتریاناش باز کرده است. او میافزاید از وقتی که دکان را باز کرده از مشتریهای سابق خبری نیست. به گفتهی خانم احمدزی در گذشته روزانه در حدود سی نفر مشتری داشت اما حالا به ده نفرهم نمیرسد.
خانم احمدزی میگوید بیشترین مراجعهکنندههای او در آرایشگاه زنان و دختران شاغل بودند؛ اما اجازه نیافتن زنان برای کار در بیرون از خانه از سوی طالبان زنان را از نگاه استقلالیت مالی متضرر کرده و این باعث شده زنان پول کمتربرای رفتن به آریشگاه هزینه کنند.
ناجیه بهار یکی از مراجعهکنندگان آرایشگاه خانم احمدزی که برای اصلاح کردن موهایش آمده است، میگوید که کارمند وزارت تحصیلات عالی است؛ اما بعد از آمدن طالبان نتوانسته به وظیفهاش برود.
او میگوید:« قبلا خودم معاش داشتم و بیشتر برای خودم هزینه میکردم. آرایشگاه آمدن جز برنامههایم بود اما فعلا زنان محدود شده حالا مردم پول نان ره به سختی پیدا میکند چه برسد به آرایش.»
رویا محبی آرایشگر در غرب کابل میگوید در ده سال گذشته او مصروف زیبا کردن چهرههای زنان بود و این کارش را دوست دارد؛ اما با آمدن دوبارهی طالبان به قدرت نگران آینده کاریاش است.
رویا گفت:«طالبان اجازه کار به استادان زن را نمیدهد بعید میدانم به ما اجازه کار در آرایشگاه داده شود. مدت یک ماه مشتریهایم که عروسی داشت را در خانه آرایش کردم آن هم با ترس. حالا هم هر لحضه احساس میکنم که مبادا طالبان به دکان حمله کنند خیلی نگران کننده است».
پس از سقوط کابل به دست طالبان شمار زیادی از آرایشگرها، صالونهای آرایشگاههای شان را بسته کرده، شماری هم از خانههای شان به کار شان ادامه میدهند. کم رنگ شدن بازار کار آرایشگاهها در شهر در حالی است که چندی قبل یکی از اعضای گروه طالبان در مصاحبه با یکی از رسانههای داخلی« عطر زدن، پوشیدن لباس به رنگ روشن، پوشیدن بوتهای پاشنه بلند» از سوی زنان را برای مردان تحریک کننده خوانده بود. حرفهای این عضو طالبان، واکنشهای گسترده در شبکههای اجتماعی از سوی کاربران را به همراه داشت.
شماری از کاربران زن در شبکههای اجتماعی، مخالفت شان را با این گفتههای عضو طالبان، با نشر مطالب کنایهآمیز، طنز و پست کردن تصاویری کفشهای پاشنهبلند ابراز کردند.
فرحناز فروتن یکی از کاربران فیسبوک با گذاشتن تصویری از کفشهای به رنگ سرخ و پاشنهبلند در صفحهاش نوشته است:« من عاشق کفشهای سرخ پاشنهبلند هستم. من عاشق زیبایی هستم و زن بودن را دوست دارم. این پاهای من است که سال گذشته در کابل از آن عکس گرفتم.عطر شانل زده بودم. شما نمیتوانید ما را حذف کنید.»
از سوی هم شمار از استادان دانشگاهها و فعالان حقوق زن نیز واکنش نشان داده و میگویند که طالبان مخالف زنان است زیرا آنها از زنان میترسند.
فرشته مهسا، استاد دانشگاه درصفحهی تویتتراش نوشته است.«طالبان از صدای کفشهای زنان میترسند تا مبادا ایمانی را که سالها جمع کرده است با صدای کفش یک زن نابود شود. طالبان از زیبایی میترسند چون آنها تمام عمر شان را با زشتیها گذرانده است. طالبان باید بدانند که زنان امروز زنان بیست سال قبل نیستند که هویت شان را در پشت برقع پنهان کنند».
زنان در طی بیست سال گذشته توانستند به ارزشهای هر چند اندک اما مهم دست یابند از جمله حق تحصیل و حق کار در ادارات دولتی وخصوصی، حق انتخاب کردن و انتخاب شدن؛ اما با آمدن طالبان گویا تمام این ارزشها به لبهی پرتگاه رسیده و در حال نابود شدن است.
زنان در مدت بیست سال در بخشهای مختلف اقتصادی سرمایه گذاری کرده است از تجارتهای کوچک گرفته تا برنامههای مهم اقتصادی دیگر پا به پای مردان در جامعه نقش فعال را داشتهاند.