مسئولان در ولایت پروان میگویند که در برخی ولسوالیهای ولایت پروان حضور زنان در بخشهای خدمات ملکی، صفر یا بسیار اندک است.
در ولسوالی کوه صافی حتا مکتبهای دخترانه توسط مردان مدیریت شده و تنها زنانی که هرازگاهی در فعالیتهای اجتماعی دیده میشوند، واکسیناتورهای است که از مرکز به آن ساحه میروند.
ولسوالیهای چهارگانه غوربند نیز با کمترین درصدی زنان در عرصههای خدمات ملکی است. و همین درصدی اندک را آموزگاران مکتبهای دخترانه و دکتران نسائی و نرسها تشکیل میدهند.
مرکز این ولایت و ولسوالیهایی که درصدی کارکنان خدمات ملکی در آنها تا ۲۰درصد است؛ اکثریت آنها در بخشهای تعلیم و تربیه و صحت هستند. به گفته مسئولان ولایتی در برخی نهادهای کلیدی هیچ کارمند زن وجود ندارد و یا اگر است، در بستهای هفت و هشت کار میکنند. وحیدالله نصرت، آمر اصلاحات اداری ولایت پروان به رسانهی رخشانه میگوید:«در برخی نهادهای دولتی که تعداد کارمندان آن کم است یا هیچ کارمند زن وجود ندارد».
براساس آمار ریاست اصلاحات اداری ولایت پروان در سطح این ولایت بیشتر از ۳۰تن زنان در ارگانهای دولتی کار میکنند که از میان آنها تنها دو یا سه بست در ردههای دوم و سوم است و متباقی کارمندان عادی هستند.
فضای نسبتا ناامن، سنتهای پدرسالارانه و نبود امکانات، شرایط را طوری رقم زده که زنان در چنین محیطی رشد نتوانند. در کوه صافی دختران حتا دوره لیسه را خوانده نمیتوانند. در ولسوالیهای غوربند در اکثریت مناطق آن مکتبهای دخترانه تا دورهی ابتداییه وجود دارد.
بینظیر سادات دربست آرشیف ریاست زراعت پروان ایفای وظیفه کردهاست. او میگوید حدود یک سال در این بخش کار کرده و بعد با تلاش و پشتکاری که داشت به بست مدیریت ذخایر استراتژیک ارتقا کرد. خانم سادات، همه روزه از روستای دشت هوفیان پروان به مرکز در ریاست زراعت میاید. اما بارها با مشکلاتی که از سوی مردان مواجه شدهاست او مجبور میشود که با برادرانش رفت و آمد کند.
با آن که در ولایت پروان زنان نمیتوانند آزادانه در بیرون از خانه فعالیت داشته باشند؛ اما تعداد آموزگاران زن در سطح ولایت به ۱۸۲۰تن میرسد که تعداد انگشتشمار آنها در ردههای مدیریت مکتبهای دخترانه قرار دارند.
چالشهای چون دوری راه، ناامنی، مداخلات خانوادگی و نبود امکانات و ارتقا نیافتن آموزگاران همیشه سد راه آنها است. مارینا سادات یکی از آموزگاران در لیسه صادقی پروان است. او حدود ۲۴سال میشود که بهحیث آموزگار در این مکتب مضمون تاریخ را آموزش میدهد. او شاهد روزهای نیز بوده که پای دختران از مکتب بریده شده بود. اما حالا خوشحال و دلگرم است که دختران دوباره به درس برگشتند.
تنها آموزگاران مکتبها نیستند که حضورشان در اکثریت ولسوالیها نسبتا قابل قبول است؛ قابلهها نیز با بیشترین آمار نسبت به دیگران کارکنان زن در بیشتر مناطق این ولایت حضور دارند. به گفته وحیدالله نصرت، آمر اصلاحات اداری ولایت پروان، بیشتر از ۱۵۰تن زنان در بخشهای صحی در کلنیکهای محلی کار میکنند.
پلوشه، متخصص بخش نسایی در شفاخانه ملکی پروان است. او میگوید که حدود ۱۳ سال میشود که دراین شفاخانه بهحیث داکتر نسایی ولادی کار میکند. به گفته خانم پلوشه هرچه به تعداد پرسنل این بخش اضافه میشود، به همان مقدار آمار مرگ و میر مادران و نوزادان کاهش پیدا میکند. همچنان زنان باردار با قابلههای زن احساس بهتری دارند؛ زیرا خوبتر درک میشوند.
نادره سرپرست بخش نسایی ولادی شفاخانه ملکی ولایت پروان مدت چهار سال میشود که در این شفاخانه کار میکند.
باورهای سنتی مردانه باعث شده است که زنان در حداقلش راضی شوند. زیرا ممانعتها و تهدیدها به حدی جدی است که آنها چارهای جز پذیرفتن ندارند یا فضایی را ترجیح میدهند که از سوی جامعه برای آنها تعریف و ترتیب شده است. خانم طاهره کریمی یکی دیگر از کسانی است که حدود پنج سال بهحیث آموزگار کار میکند. او این پنجسال را خون دل خورده تا خانوادهاش را راضی کند که در بیرون از خانه کار نماید.
براساس گفتههای آقای نصرت در حال حاضر بیشتر از ۲۰درصد کارمندان دولتی را زنان تشکیل میدهند که اکثریت آنها در بخشهای تعلیم تربیه و صحت مصروف هستند. با وجود برنامههای که از سوی دولت و سازمانهای بینالمللی برای توانمندسازی زنان صورت گرفتهاست؛ حضور زنان در سطح ادارات دولتی افزایش نداشته است. و طبق تعهدات دولت که قرار بود در سال ۱۴۰۰ درصدی زنان در ادارات دولتی به ۳۰درصد افزایش پیدا کند نیز ناکام مانده است.