الهه محمدی
افغانستان یکی از کشورهای خشونت محور در دنیا است. براساس اطلاعات رسمی که از سوی رهبری حکومت افغانستان همگانی شده، بیشتر از بیست گروه تروریستی در این کشور مصروف فعالیتهای تروریستی هستند. جنگ در سطح دولت و رو در رو یک بٌعد قضیه است و ترورها و قتلهای هدفمند افراد غیرنظامی به ویژه زنان بٌعد دیگری از سناریو است که از چندی به اینسو شدت گرفته و نگرانیهای زیادی را بهدنبال دارد.
حداقل در یک سال گذشته گروههایی که مصروف فعالیتهای تروریستی هستند، فصل جدیدی از کشتار و خشونت علیه خبرنگاران، فعالان اجتماعی و به ویژه زنان را در افغانستان آغاز کردهاند. براساس گزارش کمیسیون حقوق بشر افغانستان در شش ماه نخست سال ۱۳۹۹ خورشیدی، بیشتر از ۵۰۰ تن از غیرنظامیان به شمول خبرنگاران، کارمندان رسانهیی، فعالان اجتماعی و فعالان حقوق زن در سراسر افغانستان در اثر حملات و ترورهای هدفمندانه جانهای شان را از دست دادهاند.
بدون شک خلق وحشت در افکار عمومی و تبلیغات رسانهیی یک بخش از اهداف گروههای تروریستی است. آنان با این رویکرد فشارها بر حکومت افغانستان را بیشتر کرده و روایت خشونت و جنگ را در قلمرو این کشور تقویت میکنند. از آنجایی که طالبان یک زمینهی سیاه و خوفناک برای زنان دارند، رژه رفتن آنها با قتلهای زنجیرهای زنان نشانی از زورآزمایی آنها در برابر مقاومتهای زنان افغانستان در دو دهه اخیر است.
با آن که برای حکومت و مسئولان امنیتی هویدا و روشن است که قتلهای هدفمند یکی از تکنیکهایی است که گروههای تروریستی با استفاده از آن زودتر به اهداف شان میرسند؛ اما با تاسف که حکومت هیچگونه تدابیر برای حفاظت از غیرنظامیان و کسانی که زیر تهدید هستند، روی دست ندارد.
در شرایط ناگوار جنگی افغانستان، حکومت فاقد یک برنامه مشخص و ترتیب شده است که هیچ گونه تدابیری برای حفاظت از جان غیرنظامیان، بهخصوص زنان ندارد.
در تازه ترین موارد سه کارمند زن تلویزیون خصوصی«انعکاس» روز گذشته( سهشنبه، ۱۲حوت) در ولایت ننگرهار در شهر جلال آباد به سان آب خوردن در دو رویداد جداگانه در یک روز، به قتل رسیدند. اوضاع به اندازهای پیچیده است که در روز روشن در پیش چشم دهها پولیس و نیروی امنیتی در یکی از شهرهای نسبتا امن افغانستان کارمندان زن یک تلویزیون مورد حمله افراد مسلح ناشناس قرار میگیرند.
مرسل، سجیه و شهناز، سه کارمند تلویزیون خصوصی«انعکاس» درست زمانی کشته شدند که روند گفتگوهای صلح در دوحه میان گروه طالبان و حکومت افغانستان جریان دارد. هرچند گروه طالبان همواره دست داشتن اعضای این گروه را در قتلهای هدفمند رد کرده است؛ اما شواهد نشان میدهد که طالبان در این حملات دست دارند. چندی قبل زلمی خلیلزاد، نماینده رسمی آمریکا در امور صلح افغانستان در صفحه رسمی تویترش نوشته بود:« ترورهای هدفمند روند صلح را تهدید میکند». آقای خلیلزاد خواستار توقف کشتارهای هدفمند شده بود.
در تازهترین مورد، رئیس جمهور غنی حمله بر این سه کارمند زن تلویزیون انعکاس را محکوم کرده و آن را کار گروه طالبان دانسته است. آقای غنی گفته است که حملات تروریستی بر افراد بیگناه از جمله زنان در تضاد با ارشادات دین اسلام، فرهنگ افغانی و روحیهی صلح بوده و بحران و جنگ موجود را دشوار و طولانی میکند.
این سه کارمند تلویزیون انعکاس در حالی به قتل رسیدند که حدود سه ماه قبل تاریخ ۲۰ قوس سال جاری ملالی میوند، کارمند دیگری این تلویزیون از سوی افراد مسلح ناشناس در شهر جلال آباد ترور شد. قتل چهار کارمند زن از یک رسانه در تفاوت زمانی حداقل سه ماه، رویداد تکان دهنده و نگرانکننده است.
جالب اینجاست که مسئولان امنیتی ساعاتی پس از رویداد عصر دیروز در ننگرهار اعلام کردند که عامل و طراح حمله بر سه کارمند تلویزیون انعکاس را بازداشت کردند. حالا سوال اینجاست که اگر دستگاه امنیتی واستخباراتی حکومت تا این اندازه قوی است؛ پس چرا قبل از وقوع حادثه دست به کار نمیشوند و از رویدادهای خونین جلوگیری نمیکنند؟
آنچه مردم از دستگاه عدلی و قضایی و امنیتی انتظار دارند، این است که حداقل سازماندهندگان قتلهای هدفمند را باید بهگونه علنی مجازات کرده و حداقل ابهام و سردرگمی محض که در پی قتل های هدفمند وجود دارد، برای مردم روشن گردد.
در کنار این مردم از نهادهای حقوق بشری و نهادهای حامی حقوق بشر توقع دارند که باید بهگونه جدی روی مسئله که چرا ترورهای هدفمند در افغانستان افزایش یافته، تحقیق همه جانبه نمایند تا چند و چون این روند آشکار گردد.