سارا
سه دانشجوی دختر در هرات امروز (دوشنبه، ۲ حوت) آثار نقاشیشان را در نمایشگاهی به نمایش گذاشتند. برگزارکنندهگان این نمایشگاه میگویند، با به نمایشگذاشتن هفتاد اثر هنری، تلاش کردهاند علیه ناامیدی مبارزه کنند.
این دختران دانشجوی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه هرات که از برگزارکنندهگان اصلی نمایشگاه هستند، به این کارشان عنوان« شور نو» دادهاند.
به گفتهی برگزارکنندهگان، این سومین نمایشگاه آثار نقاشی است که پس از سقوط جمهوریت در شهر هرات برگزار میکنند. اما به گفته آنها، دو نمایشگاه قبلی بازدید کنندهای کمی داشته؛ اما از سومین نمایشگاهشان، استقبال خوبی شده است. از جمله امروز، زنان زیادی به این نمایشگاه آمدهاند.
خودسانسوری
در نمایشگاه آثار نقاشی «شور نو» تنها نقاشیهایی از حیوانات و خطوط به نمایش گذاشته شده است. برگزارکنندهگان میگویند، به دلیل حساسیت طالبان، ناگزیر به خودسانسوری شدهاند. رووفه شمس، از برگزار کنندهگان این نمایشگاه میگوید، در هنر نباید محدودیتی وضع شود: «به دلیل حساسیتهای موجود، نقاشیهای چهره و اثرهای محبتآمیز را در نمایشگاه به نمایش نگذاشتیم. هنر نقاشی مثل یک بحر است و نباید محدویتی بر این هنر وضع شود تا بتوانیم آزادانه آثار جدیدی خلق کنیم.»
به گفتهی خانم شمس، تیم آنها نزدیک به ۴ ماه برای برگزاری این نمایشگاه تلاش کردهاند. اما به گفتهی او، استقبال خوب مردم از این نمایشگاه، خستهگی را از تن آنها ربوده است.
مسوولان اطلاعات و فرهنگ طالبان برای هرات نیز مهمان این نمایشگاه بودند. نعیمالحق حقانی، رییس اطلاعات و فرهنگ طالبان میگوید که برای هنر نقاشی باید حد و مرزی وجود داشته باشد: «هنر نقاشی نباید به سمتوسوی اشتباه کشانده شود. نقاشیهای چهرهی پُرآرایش زنان و فرهنگهای بیگانه نیز نباید به نمایش گذاشته شود.»
طالبان میانهی خوبی با هنر ندارند. بههمین دلیل، پس از تسلط این گروه برافغانستان، بسیاری از هنرمندان ناامید شده و یا افغانستان را ترک کردهاند. شش ماه قبل، این گروه با ورود به کابل در اولین اقدام، نقاشیهایی از چهرههای زنان را از در و دیوار شهر پاک کردند.
محمد رفیق شهیر، رییس شورای متخصصان هرات و از بازدیدکنندگان این نمایشگاه میگوید که دختران هرات با برگزاری نمایشگاه نقاشی، مبارزهی واقعیشان را برای گرفتن حقشان انجام دادهاند.
با گذشت شش ماه از تسلط طالبان بر افغانستان، تا کنون این گروه محدودیتهای زیادی علیه زنان وضع کردهاند.
عادله خادمی یکی دیگر از بازدیدکنندهگان این نمایشگاه میگوید که شرایط نابسامان کنونی انگيزهی او را از بین برده بود؛ اما برگزاری نمایشگاه نقاشی و حضور پُررنگ زنان و مردان در نمایشگاه، او را نسبت به آینده امیدوار کرده است.
هنر محدودیت پذیر نیست
محمد توفیق رحمانی، رییس دانشکدهی هنرهای زیبای دانشگاه هرات میگوید که هنر محدودیت پذیر نیست و نباید کسی محدودیت وضع کند: «محدودیتها، ساحهی کاری را برای نقاشها تنگ میسازد. اگر هنرمندان بتوانند بدون ممانعت به کارشان ادامه دهند، میتوانند تفکرات و بینششان را با خلق آثار مختلف به نمایش بگذارند.»
نظر طالبان این است که هنر نقاشی یکی از هنرهای اسلامی است و آثار خلق شده باید مطابق فرهنگ موجود در جامعه باشد. نعیمالحق حقانی، رییس اطلاعات و فرهنگ طالبان میگوید که این گروه زمینهی رشد فعالیتهای فرهنگی هنرمندان را فراهم خواهند کرد.
سه دختر دانشجوی هنر دانشگاه هرات که نمایشگاه امروز را برگزار کردند، عضو گروه «سیاه و سفید» است که از دو سال پیش تشکیل و به کارهای هنری میپردازند.