براساس گفته‌های منابع صحی، حدود ۶۰ درصد کودکان مبتلا به سوءتغذیه در ولایت قندهار، دختران هستند. ولایت قندهار در جنوب افغانستان پس از کابل بیشترین آمار کودکان مبتلا به سوءتغذیه را دارد. براساس آمار بخش کودکان بیمارستان حوزوی میرویس در قندهار، طی هشت ماه گذشته از میان ۱ هزار و ۸۶۰ کودک مبتلا به سوءتغذیه، ۷۴ کودک جان باخته است.
آمار یک ماه گذشته نیز نشان می‌دهد که از میان ۲۴۰ کودک دچار سوءتغذیه، ۱۰ کودک جان داده است. بیشتر کودکانی که جان خود را از دست می‌دهند، زیر سن پنج سال قرار دارند.
آماری که از نزدیک به سه سال گذشته از بخش کودکان بیمارستان حوزوی میرویس در اختیار رسانه‌ی رخشانه قرار گرفته، نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۹ از ۱ هزار و ۷۱۱ کودک مبتلا به سوءتغذیه، ۸۱۵ مورد پسر و ۹۱۱ مورد دیگر دختران بوده‌اند. این آمار در سال ۱۴۰۰ به تعداد 2 هزار و ۳۹۹ کودک بوده که شامل ۱ هزار و ۹۹ پسر و ۱ هزار و ۳۰۰ دختر می‌شود. از اول ماه حمل سال جاری تا آخر ماه عقرب، ۱ هزار و ۸۵۹ کودک در این بیمارستان بستری شده که ۸۰۰ تن آن پسر و ۱ هزار و ۵۹ مورد دیگر دختر بوده است. یعنی در ۲ سال و ۸ ماه، کودکانی که در بیمارستان حوزوی میرویس قندهار بستری شده اند تعداد کل شان به ۵ هزار و ۹۷۰ مورد می‌رسد. این آمار شامل ۲ هزار و ۷۱۵ کودک پسر و ۳ هزار و ۲۵۵ کودک دختر می‌شود. براساس این آمار هم دیده می‌شود که تعداد دختران دچار سوءتغذیه بیشتر از پسران بوده است.
به باور داکتر محمدصدیق صدیق، متخصص و مسوول بخش اطفال بیمارستان حوزوی میرویس قندهار، نبود تغذیه سالم مادران هنگام بارداری، دسترسی نداشتن خانواده‌ها به خدمات درست صحی و واکسین نشدن کودکان، از دلایل اصلی آمار بلند کودکان مبتلا به سوءتغذیه در قندهار است.
پس از تسلط دوباره‌ی طالبان بر افغانستان، نه تنها قندهار بلکه تمام کشور شاهد افزایش سرسام‌آور سوءتغذیه کودکان بوده است. به تازگی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ گفته است، موارد سوءتغذیه کودکان در سراسر افغانستان در مقایسه با سال گذشته میلادی تا ۹۰ درصد افزایش یافته است.
چرا کودکان دختر بیشتر از کودکان پسر مبتلا به سوءتغذیه اند؟
آقای صدیق گفته است که تفاوت قایل شدن بین فرزندان پسر و دختر حتا در غذا خوردن در قندهار دلیل اصلی بلند بودن آمار دختران دچار سوءتغذیه نسبت به پسران است. «در جوامع ما به پسران نسبت به دختران بیشتر ارزش داده می‌شود. توجه خانواده‌ها به پسران زیاد است. می‌گویند این مرد خانواده ما است. رواج همین‌طور است.»
براساس گفته‌های منابع در قندهار، در بسیاری از مناطق این ولایت، فرهنگ چنین است که غذای خوب برای مردان خانواده اختصاص داده می‌شود. آقای صدیق که بیشتر با مردم سر و کار دارد، می‌گوید که این فرهنگ غلط است ولی در جامعه‌‌ی قندهار ریشه‌های عمیقی دارد. «در خانه‌هایی که تعداد اعضای خانواده زیاد است، مردها در یک جا نان می‌خورند و زنان جای دیگری. غذای خوب به مردها داده می‌شود. از آنان اگر چیزی باقی بماند، آن را زنان می‌خورند.»
این فرهنگ در حقیقت از دو جهت از نظر مسوول بخش کودکان بیمارستان حوزوی میرویس، زنان و دختران را در معرض تغذیه ناسالم و ناکافی قرار می‌دهد. از یک طرف مادرانی که باردار اند خوب تغذیه نمی‌شوند و از سوی دیگر، به خاطر فرهنگ مردسالاری، زنان و دختران به غذای خوب و کافی دسترسی ندارند.
خانواده‌ها درقندهار به‌صورت خاص و در ولایت‌های جنوبی افغانستان به‌طور عموم، پر جمعیت هستند. سفره‌های غذای بیشتر خانواده‌ها به زنانه و مردانه تقسیم می‌شود.
احمدالله عزیزی، فعال مدنی در قندهار می‌گوید، این رسم در شهر نسبتا کم است اما در بیرون از شهر خانواده‌های بسیاری وجود دارند که تا کنون به آن پای‌بند هستند و به نحوی دست به تبعیض علیه زنان زده اند. «این یک تبعیض در برابر زنان است و تاثیرات منفی بسیاری دارد. خانواده‌هایی هستند که اصلا به زنان توجه نمی‌کنند. در بسیاری از خانه‌ها، سفره‌ی زنان و مردان جدا است و به خاطر مهمان غذای خوب به بخش مردان داده می‌شود.»
مردی حدود ۳۵ ساله و از باشندگان ولسوالی ژری قندهار که نمی‌خواهد نامی از او در گزارش ذکر شود، می‌گوید که خانواده‌ای در همسایگی او زندگی می‌کند که جمعیت آن به ۷۰ نفر می‌رسد. او گفته است، سفره‌ی زنان و مردان این خانواده جدا است. «اول مردان غذا می‌خورند و بعدا زنان. اگر غذا کم شود و مهمان زیاد باشد طبیعی است که غذای خوب و بیشتر برای مردان داده می‌شود و برای زنان باقی نمی‌ماند.»
داکتر احمدالله فیضی، مسوول بخش اطفال ریاست صحت عامه طالبان در قندهار می‌گوید، در حال حاضر از میان ده کودک مبتلا به سوءتغذیه، شش کودک دختر است. «برای غذای دختران توجه نمی‌شود. در برابر آن‌ها تفاوت قایل می‌شوند. مردم می‌گویند، به دختر غذای درست ندهید. این از خانه دیگری است. برای پسر غذای بهتری می‌رسد. بالاخره واقعات سوءتغذیه در بین پسران کمتر است.»
داکتر سیداحمد شاداب، معاون ریاست صحت‌عامه‌ی طالبان در قندهار می‌گوید که وضعیت کودکان مبتلا به سوءتغذیه در این ولایت رقت‌بار است. «وقتی کسی به ولسوالی برود و آن‌جا شرایط را ببیند، وضعیت خیلی گریه‌آور است. کودکانی هستند که به طرفش ببینی زنده اند ولی حالت مرده را دارند.»
به گفته آقای شاداب، زنان زیادی نیز وجود دارند که خودشان به سوءتغذیه مبتلا هستند ولی صاحب فرزند شده اند. «مادری که خودش به سوءتغذیه مبتلا باشد، کودک را چگونه بزرگ کند؟ اگر یک مادر به‌خاطر فقر خودش چیزی به دست آورده نتواند که بخورد و به کودک هم شیر بدهد، پس وضعیت کودک چگونه خواهد بود؟»
بی‌بی جان ۳۰ ساله و باشنده ناحیه پانزدهم قندهار است. او پانزده سال قبل زمانی که ۱۵ ساله بوده بامردی حدود ۲۰ سال بزرگ‌تر از خود ولی خلاف خواسته‌اش ازدواج کرده است. او تا حالا ۹ بار فرزند به دنیا آورده است. از این میان تنها سه فرزندش زنده مانده است: دو پسر و یک دختر.
بی‌بی‌جان دختر شش ماهه‌اش را که دچار سوءتغذیه‌ی حاد است به شفاخانه آورده و دخترش بستری شده است.
بی‌بی‌جان می‌گوید: «این نهمین اولادم است. یک دختر و دو پسرم زنده هستند. دیگرا همگی از گرسنگی مردند. روز سی‌ام است که این دخترم بستر است.»
