علی صادقی
به مناسبت روز جهانی «عصای سفید» روز یک‌شنبه (۲۴ میزان) دانشگاه هرات میزبان نمایشگاه «همدلی» بود که از سوی روشن‌دلان (نا بینایان)، برگزار شده بود. در این نمایشگاه، صنایعی ساخت دست نابینایان به نمایش گذاشته شده بود.
۱۵ اکتبر، روز جهانی عصای سفید است. مسوولان نهاد اجتماعی «آوای نور» برگزار کننده این نمایشگاه، هدف از این کار را نشان دادن توانایی‌های نابینایان عنوان می‌کند. صدیقه سادات، برگزارکننده‌ی نمایشگاه و مسوول این نهاد اجتماعی می‌گوید، این نمایشگاه در سه بخش: صنایع‌دستی نابینایان، وسایل درسی و آموزشی نابینایان و وسایل بازی روشن دلان برگزار شده بود.
مهره‌بافی یکی از صنایع‌دستی نابینایان است که در این نمایشگاه در معرض دید قرار داده شده است: «نابینایان قشری است که اگر به آنان فرصت داده شود، بهتر از بینا عمل می‌کند.»
صدیقه سادات، زن ۳۳ سالهی روشن‌دل است. او نابینا به دنیا آمده است. تنها پنج درصد بینایی چشمی دارد. خانم سادات در حال حاضر دانشجوی روان‌شناسی در دانشکده‌ی تعلیم و تربیه هرات است.
خانم سادات به عنوان مسوول نهاد اجتماعی «آوای نور» از یک و نیم سال به این طرف در زمینه‌ی بالا بردن ظرفیت افراد روشن‌دل کار می‌کند. در این نهاد برای روشن‌دلان خدمات آموزش آشپزی، آموزش صنایع‌دستی، ساخت گلخانه، تربیت کودک و کمک به خانواده‌های بی‌سرپرست ارائه می‌شود.
سادات می‌گوید، تعدادی از برنامه‌هایش را عملی کرده اما بخش بزرگی از آن، به‌خاطر نبود حمایت‌کننده‌ی مالی متوقف شده است: «بعد از سقوط حکومت جمهوریت، تمامی اشخاص و نهادهایی که وعده‌ی همکاری با نهاد ما را داده بودند، وطن را ترک کردند. حالا ما حتی برای گرفتن یک مراسم معمولی برای نابینایان باید مدت‌ها دنبال حمایت کننده باشیم.»
سادات گفت، روشن‌دلان در افغانستان به همکاری نیاز دارند: «به نابینایان باید فرصت داده شوه، انگیزه داده شوه، کوبیده نشن.»
به گفته‌ی این مسوول روشن‌دل، با این که در یک سال گذشته هیج حمایتی نشده است، اما با دست خالی توانسته یک کتابخانه صوتی کوچک برای افراد روشن‌دل بسازد: «ما کتاب‌های متنی را به صوتی تبدیل می‌کنیم و تا کنون ۱۰۰ کتاب صوتی شده و در کنار آن جزوه‌های محصلین هم صوتی می‌شود.»
فاطمه شمس، برگزارکننده دیگر این نمایشگاه می‌گوید، آنان سعی دارد با برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی به روشن‌دلان کمک کند. از نظر خانم شمس، روشن‌دلان می توانند از طریق صنایع دستی حتا هزینه‌ی زندگی خود را تامین کند.
خانم شمس، دختر ۲۸ ساله‌ای است که او نیز نابینایی ارثی دارد. او از رشته‌ی حقوق و علوم سیاسی فارغ شده است و در حال حاضر، استاد لیسه‌ی مسلکی روشن‌دلان هرات است.
او به رسانه‌ی رخشانه گفت: «مردم به‌خاطر مشکلات اقتصادی و شماری هم به‌خاطر کم‌علاقه‌گی صنایع‌دستی را نمی‌خرند. خریدن مُهره مهم نیست، مهم این است که چه کسی این صنایع‌دستی را ساخته و چقدر زحمت کشیده.»
او گفت آن‌ها از طریق برگزاری چنین نمایشگاهی در تلاش معرفی صنایع ساخت زنان روشن‌دل و در نتیجه کارآفرینی برای چنین افراد است: «نیاز به بودجه‌ی‌مالی داریم که از سوی مردم و نهادهای خارجی باشد و نیاز به یک محیط آرام برای فعالیت داریم.»
برای بسیاری از کسانی که اولین‌بار است صنایع ساخت زنان روشن‌دل را در نمایشگاه «همدلی » می‌بینند، از دیدن چنین توانایی‌هایی به وَجد آمده اند.
مرسل نیک‌زاد، دختر ۲۰ ساله و دانشجوی رشته بیولوژی در دانشگاه هرات است. او به دیدار نمایشگاه «همدلی آمده است. او می‌گوید: «واقعا به وجود روشن‌دلان خود، افتخار می‌کنم. نگاه کنید با چه ظرافتی این مهره‌بافی‌ها را کرده که حتی یک شخص بینا هم نمی‌تواند با این دقت، مهره‌ها را کنار هم بچیند.»
تمنا قاضی‌زاده، دختر ۲۱ ساله، دانشجوی ساینس دانشگاه هرات و یکی دیگر از بازدیدکنندگان نمایشگاه، می‌گوید: «مه واقعا شگفت زده شدم. هم با دیدن صنایع‌دستی روشن‌دلان و در کنارش با آشنا شدن وسایل‌های آموزشی شان که خودشان برای آگاهی دهی عموم گذاشته اند.»
تمنا می‌گوید، مردم باید از صنایع‌دستی روشن‌دلان خرید کنند و او خودش نیز قصد خرید دارد.
دیروز اولین روز نمایشگاه «همدلی» به مناسبت روز جهانی «عصای سفید» یا روز جهانی روشن‌دلان در دانشکده‌ی تعلیم و تربیه هرات برگزار شده بود که به رسانه‌ها اجازه پوشش داده نشده بود.
