صلصال؛ جوانه‌ی هنری دختران بامیانی

اتاق کوچک گِلی با رنگ سفید و تابلوهای خلاقانه در حاشیه‌ی شهر مرکز ولایت بامیان که گروهی از دختران خالق آن اند؛ تازه به فعالیت آغاز کرده است.

ظرافت‌کاری روی چوب؛ سوخته‌نگاری، کندن‌کاری و شبکه‌کاری در کارگاه کوچک “صلصال” روزنه‌ی امیدی برای رونق درآمد و هنر این پنج دختر خانم شده است. به‌گونه‌ی که روزانه هر کدام آن‌ها مسیرهای نسبتا طولانی را می‌پیمایند تا به دکان کوچک‌شان برسند. اما نبود برق به صورت دوامدار و مهم‌تر از همه حضور کم‌رنگ مشتریان کارگاه هنری”صلصال” و فقر حاکم، سبب شده است که این تابلوها کم‌تر به فروش برسد و بازار کم‌رنگ داشته باشد.

این گروه پنج نفری دختران، آموزش های ابتدایی سه ماهه را سپری کردند و اکنون کارگاه هنری” صلصال” را در قلب شهر بامیان ایجاد کرده‌اند.

صابره یکی از پنج دختر هنرمند می‌گوید که کار آنان روی تابلوهای چوبی در بامیان یک کار جدید است و مردم در این ولایت با آن آشنایی ندارند.

او که یکی از بنیانگذاران این دکان هنری است می‌گوید که فقر حاکم در بامیان سبب شده تا مردم توانایی خرید تابلوهای که از سوی آن‌ها ساخته می‌شود را نداشته باشند. به گفته صابره، نبود بازار یکی از چالش‌های جدی کار هنری آنان است.

ساخت یک تابلوی سوخته‌نگاری به مدت دو تا پنج روز را در بر می‌گیرد. قیمت آن‌ها متفاوت بوده و از ۱۵۰۰افغانی تا ۱۰هزار افغانی به فروش می‌رسد. 

بامیان یکی از ولایات امن افغانستان است و زنان و دختران در کنار مردان در بخش‌های مختلف مصروف کار بوده و تلاش می‌کنند که در اقتصاد خانواده سهم داشته باشند.

مهدیه یکی دیگر از دختران هنرمند است که این روزها مصروف تابلوسازی است. او که دانش آموز مکتب نیز است علاقه شدید به کار هنری دارد. مهدیه از این که در بیرون و محیط کارش، با هیچ موردی از آزار و اذیت مواجه نیست خوشحال است. او می‌گوید:” در بامیان فرصت و زمینه کار برای دختران و زنان زیاد است. تا هنوز با هیچ موردی از آزار و اذیت مواجه نشدم.”

کار سوخته‌نگاری بدون برق انجام نمی‌شود و کارمندان کارگاه “صلصال” از نبود منظم برق شکایت دارند و می‌گویند که نبود برق به گونه دوام‌دار به فعالیت آنان سکته‌گی ایجاد می‌کند.

 تاکنون سیاحان زیادی از تابلوهای هنری صلصال خریداری کرده‌اند؛ اما شهروندان بامیان به دلیل فقر و عدم علاقه‌مندی به هنر کم‌تر به کارگاه آن‌ها سر می‌زنند.

مهدیه از شهروندان بامیان می‌خواهد که برای روزهای مناسبتی شان، به جای گل‌های پلاستیکی به دوستان و اعضای خانواده‌شان از تابلوهای گروه هنری” صلصال” خریداری کنند؛ زیرا به گفته او این تابلوها می‌تواند هدیه ماندگار باشد و هم کمکی به حفاظت از محیط زیست کنند.

از سوی هم، مسئولان محلی از علاقمندی دختران در فعالیت‌های اقتصادی استقبال کرده و می‌گویند که آنان با همکاری موسسات زمینه‌های مناسب را برای بانوان فراهم می‌سازند، تا آنان خودکفا شوند.

ذکیه رضایی، رئیس امور زنان ولایت بامیان می‌گوید که این نهاد تلاش دارد تا زمینه و فرصت‌های اقتصادی را برای زنان و دختران این ولایت فراهم نماید.

خانم رضایی به رسانه رخشانه گفت:” ریاست امور زنان بامیان در این اواخر با یک موسسه به توافق رسیده که یک دیزاینر را استخدام کند تا در بخش‌های مختلف خانم‌های تجارت پیشه را آماده بسازند تا با مارکیت روز هماهنگ شده و تولیدات‌شان را مطابق با نیاز مشتریان تولید و دیزان نماید”.

 بامیان یکی از ولایت‌هایی فرهنگی افغانستان است و دختران در این ولایت در بخش‌های مختلف به‌ویژه در رشته‌های ورزشی، تعلم و تربیه، دانشگاه و فعالیت‌های هنری حضور گسترده دارند. ولی بنابر مشکلات اقتصادی و نداشتن سرمایه نمی‌توانند در فرصت‌های کلان ملی سهم بگیرند.