با آن که سالانه دختران زیادی در ولایت بامیان به دانشگاهها، مکاتب و مراکز آموزشی میروند و آموزش و پرورش در این ولایت تقریبا یک مسئله حل شده در نزد خانوادهها به حساب میرود؛ اما هنوز هم اکثریت افراد جامعه با افکار سنتیشان با دختران دانشجو و دانشآموز که برای شان اتاق کرایه میگیرند و دور از خانوادههای شان زندگی میکنند، برخورد تبعیضآمیز دارند.
در بسیاری مواقع، برخی مردم بامیان به دختران دانشجو و دانشآموز که از مناطق دوردست به مرکز این ولایت برای ادامه درس و تحصیل شان میآیند، اتاقی به کرایه نمیدهند و اگر میدهند هم قیودات سختی را وضع میکنند. طوری که گاهی حتی صاحبان خانهها، اتاقهای دختران را به بهانههای مختلف وارسی میکنند. علاوه بر این صاحبان خانهها برای دختران دانشجو شرط میگذارند که اگر اتاقی را به کرایه میگیرند، ساعات مشخص را از اتاق بیرون شوند و ساعات مشخص به خانه برگردند. در حالی که این گونه قیودات برای پسران وضع نمیشود و آنان در این بخش آزادیهای بیشتری دارند.
صالحه یکی از دانشجویان دانشگاه بامیان مدعی است که صاحب خانهی او گاهی حتی اجازه استفاده برق را به او و دیگر هماتاقیهایش نمیدهد.
او که اکنون سال چهارم دانشگاه است میگوید که بخاطر کرایه گرفتن اتاق بسیار با چالش مواجه بوده که به گفته صالحه اکثریت خانوادهها به دختران دیدگاه منفی دارند و اتاقهای شان را به کرایه نمیدهند یا هم پول بیشتر از کرایه یک اتاق از آنها میگیرند.
صالحه میگوید که قطع برق، برخورد نادرست و وارسی اتاقهای دختران از سوی صاحبان خانه، تجربه مشترک اکثریت دختران دانشجو در این ولایت است. خبرنگار رخشانه با سه نفر از دختران دانشجو مصاحبه کردند که هر کدام از برخورد نادرست اکثریت مردم با خودشان، شکایت کردند.
بلند بودن کرایه اتاق برای دختران تنها به دلیل دختر بودن کرایه گیرندگان و آزار و اذیتهای جنسی در پس کوچههای شهر، از دیگر چالش های جدی فرا راه دختران دانشجو و دانشآموز در بامیان به شمار میرود.
صالحه میگوید که دختران اکثرا تلاش دارند در مناطق نزدیک به دانشگاه اتاق به کرایه بگیرند و به همین دلیل، صاحبان خانه هر مبلغی که کرایه اتاقشان را گفتند، آنها مجبور هستند با آن توافق کنند.
کرایه اتاق برای دانشجویان دختر در مرکز بامیان از ۱۵۰۰ افغانی تا سه هزار و یا هم بیشتر از آن است.
به دلیل رفتار و قضاوتهای نادرست مردم و آزار و اذیت های جنسی، این دختران حتی برای کوچکترین کار باید دو نفره از اتاق بیرون شوند؛ چون اگر تنها باشند احتمال آزار و اذیت بیشتر است.
بنین یکی دیگر از دانشجویان دانشگاه بامیان است که میگوید در بعضی ساحات این شهر مردم آنها را نه تنها که درک نمیکنند؛ بلکه برای آنها مشکل نیز ایجاد میکنند.
به گفته بنین صاحب خانه همیشه برق را بروی دختران دانشجو در اتاق قطع میکنند تا آنها نتوانند به کمپیوتر و دیگر وسایل برقی دسترسی داشته باشند.
با وجود معیاری نبودن اتاقهای که دختران دانشجو در آنجا به سرمیبرند، مرطوب بودن و سرد بودن این اتاقها نیز مسئله جدی دیگر است.
نجیبه یکی دیگر از دخترانی است که دور از خانوادهاش در اتاق کرایی زندگی میکند او میگوید که همه مردم با دختران رفتار نادرست ندارند؛ بلکه یک تعداد که هنوز افکار سنتی نسبت به زندگی دختران دارند، چنین رفتاریهای نامناسب دارند.
برخورد نادرست با دختران که در اتاقهای کرایی زندگی میکنند تنها از سوی مردان نه بلکه یک تعداد از زنان که سواد کافی ندارند، نیز صورت میگیرد. آنان به گونهای با دختران رفتار میکنند که گویی آنها مرتکب گناه بزرگی شدهاند.
دختران دانشجو در بامیان در حالی با چنین چالشهای مواجه هستند که اکثر دانشگاهها برای دانشجویان خوابگاه دارد؛ ولی چندین سال است که ساختمان خوابگاه دختران و پسران در بامیان به بهره برداری سپرده نشده است تا دانشجویان از آن استفاده نمایند.
حدود ۳۷ درصد دانشجویان دانشگاه بامیان را دختران تشکیل میدهند که به گفته مسئولان دانشگاه این ولایت ساختمانهای خوابگاه دانشجویان آماده نیست.
عبدالعزیز محبی، رئیس دانشگاه بامیان به رسانه رخشانه گفت که تاکنون ساختمان خوابگاه دختران و پسران در بامیان مجهز نشده و هنوز سیستم آب و برق این ساختمانها فعال نشده تا در اختیار دانشجویان قرار داده شود.
او افزود که خوابگاه دخترانه در دانشگاه بامیان تنها ظرفیت و گنجایش ۸۰۰ دانشجوی دختر را دارا است که با فعال شدن این خوابگاه، مشکل دختران دانشجو بهگونهی کامل حل نخواهد شد.