الهه رسا
خود را«همیشهبهار» معرفی میکرد و برنامهیی با همین نام در رادیو و تلویزیون ملی ولایت هرات داشت که شنوندهگان زیادی نیز آن را دنبال میکردند. در کنار آن، چند برنامهی دیگر را برای چندین سال اجرا کرد. او با دستکم سه دهه فعالیت رسانهای، در نهایت در سن ۵۶ سالگی به دلیل از کار افتادن هر دو کلیهاش، با زندگی وداع کرد.
همیشهبهار برای چندین سال، تنها کارمند زن در رادیو و تلویزیون ملی هرات بود. پس از قدرتگرفتن دوبارهی طالبان در افغانستان، تا روزهای آخر حیاتش در زادگاهش ماند. در نهایت اما بهخاطر ترس از طالبان و حملات انتقام جویانهی این گروه به ایران رفت.
همیشهبهار نزدیک به ۱۸ ماه در ایران بود؛ اما در این اواخر که مریضی او شدت گرفت، برای درمان به هرات آمد و در شهری که چشم گشوده بود، دیده از جهان بست.
مرکز خبرنگاران افغانستان با نشر اعلامیهای در روز جمعه ۵ حوت گفته است، این کارمند باسابقهی رادیو در هرات از بیماری کلیه رنج میبرده و با شدت گرفتن بیماریاش، سهروز قبل به هرات منتقل شده و در این شهر درگذشته است.
بهگفتهی این نهاد، همیشهبهار غفوری در حدود سهدهه بهعنوان تهیهکننده، گوینده و همکار تخنیکی در رادیو و تلویزیون ملی هرات کار کرده است.
مرکز خبرنگاران افغانستان گفته است: «همیشهبهار چهار سال قبل شوهرش را از دست داده بود و سرپرستی چهار فرزندش را نیز به عهده داشت.»
نی یا نهاد حمایتکنندهی رسانههای آزاد افغانستان، بهتاریخ ۴ حوت با نشر اعلامیهای گفتهاست که همیشهبهار در طول فعالیت خود در خانوادهی مطبوعات، بهویژه در غرب کشور فعالیتهای درخشانی داشته است: «درگذشت ایشان ضایعهای بزرگ بر جامعهی رسانهای افغانستان بوده.»
همیشهبهار غفوری، در سال ۱۳۴۵ در ولسوالی انجیل ولایت هرات به دنیا آمد. هر چند در خانوادهاش کسی پا به عرصهی کار رسانهای نگذاشته بود؛ اما او به دلیل علاقهاش به گویندهگی به کار در رسانه روی آورد. او سالها زحمت کشید تا با صدای خود روزهای ماندگاری را برای شنوندهگان رقم بزند.
بعد از آنکه رادیو و تلویزیون ملی هرات در سال ۱۳۶۳ توسط عبدالمجید سربلند معاون شورای وزیران جمهوری دموکراتیک افغانستان در زمان ببرک کارمل آغاز بهکار کرد، همیشهبهار کار خود را به عنوان گردانندهی برنامههای رادیو و تلویزیون ملی هرات آغاز کرد.
همیشهبهار بهدلیل بافت سنتی جامعهی هرات با نام مستعار فعالیت رسانهای میکرد.
یک خبرنگار زن در ولایت هرات در صحبت با رسانهی رخشانه میگوید که همیشهبهار در یک برنامهی تلویزیونی در صحبت با او گفته که نام اصلیاش همیشهبهار نیست و او یک برنامه تحت همین نام در رادیوی ملی هرات داشته است.
نقیب آروین، نویسنده و روزنامهنگار در صفحهی فیسبوکاش در مورد درگذشت همیشهبهار نوشته است: «همیشهبهار علاقمند برنامههای رادیویی و مخاطبان خود بود و رادیو و تلویزیون ملی هرات را خانهی دوم خود میپنداشت.»
همچنان آقای آروین در صحبت با رسانهی رخشانه میگوید، همیشه بهار در کنار گردانندهگی برنامهها، در بخش تخنیک رادیو نیز کار میکرد: «همیشهبهار یک زن فعال در حوزهی رسانهها بود که سالها از بام تا شام با عشق و علاقمندی در رادیو و تلویزیون ملی هرات فعالیت میکرد. او در کنار گرانندهگی، در بخش تهیهی برنامهها و تخنیک رسانه نیز کار میکرد.»
آروین که مدتی مسوولیت رادیو و تلویزیون ملی هرات را بر عهده داشته، میگوید: «با وجود مشکلات و چالشهایی که پیشروی همیشهبهار بود، یک زن فعال و مسلط بر کار خود بود که با ثبات و با تسلط کامل و بدون هیچ ادعای توانسته سهدهه در رسانه کار کند.»
آقای آروین تاکید میکند که در ابتدای آغاز بهکار رادیو و تلویزیون ملی هرات، انبوهی از شوندهگان این رادیو، برنامههای«همیشهبهار» را دنبال میکردند و با ارسال نامه و از طریق تماس تلفونهای دیجیتال، با برنامههای این خبرنگار زن در تماس میشدند.
او گفته است: «در زمانیکه خانم همیشهبهار مجری رادیو بود، رابطهی بسیار صمیمی و نزدیک بین او و مخاطبان وجود داشت. ما نامههایی را دریافت میکردیم که باشندهگان هرات از کارکرد این خانم قدردانی میکردند.»
خلیل آریا از کاربران فیسبوک در صحفهاش نوشته است: «خبر درگذشت همیشهبهار در شرایطی قلب آدم را میفشارد که همهی زنان شاغل بهخاطر حضور گروه طالبان، از کار بیکار شدهاند و این گروگانگیری را همه شاهد هستیم».
مژده ۴۵ ساله، یکتن از باشندهگان شهر هرات است. او از ۲۰ سال قبل با صدا و برنامهی همیشهبهار آشنا بوده و همواره به برنامههای رادیوی ملی هرات تماس میگرفت. او در صحبت با رسانهی رخشانه میگوید: «۲۰ سال قبل که تلویزیون نبود، من به برنامههای خانم همیشهبهار تماس میگرفتم، او در مورد مسایل اجتماعی صحبت میکرد. او مجری موفقی بود و برنامههای خود را خیلی خوب بهپیش میبرد.»
درگذشت همیشهبهار برای مژده و سایر شنوندهگان برنامههای این مجری پیشکسوت، خبر تکاندهندهای بوده است. همیشهبهار در دوران نخست حاکمیت طالبان در افغانستان از کار بیکار و خانهنشین شد.
او با سرنگونی حکومت طالبان و آغار دورهی جمهوریت در بیست سال قبل؛ دوباره به فعالیت در رسانهها آغاز کرد. حضور همیشهبهار در طول سالهای اخیر باعث شده بود که دختران هراتی هم بیشتر به کار در رسانه روی آورند و شمار دختران علاقمند به کار روزنامهنگاری روز به روز افزایش مییافت.
برخی از خبرنگاران زن در هرات به رسانهی رخشانه گفتهاند، همیشهبهار از زیاد شدن خبرنگاران و مجریان زن در نظام جمهوریت خیلی خوشحال بود و به این موضوع افتخار میکرد.
دختران خبرنگار توانستند از بلخ تا هلمند و از بدخشان تا هرات صدای زنانی شوند که با خشونتهای فزیکی، کلامی و روانی مواجه بودند.
هر چند«همیشهبهار» در دل خاک دفن شد؛ اما کار و خاطر او در دل مردم هرات ماندگار است. زیرا همیشهبهار نمونهای از یک زن مبارز و سختکوش در جامعهی سنتی هرات بود و به فعالیت خود در عرصهی رسانهها ادامه داد و هیچگاهی تسلیم نشد.
با تسلط دوبارهی طالبان در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ در افغانستان، تمامی دستآوردهای ۲۰ سالهی زنان از بین رفت و طالبان همانند دورهی اول حاکمیت خود، محدودیتهای شدیدی بر رسانهها بهخصوص کارمندان زن در رسانهها وضع کردند.
وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان در تاریخ ۳۰ عقرب سال گذشته، فرمان هشت مادهای را برای رسانهها صادر کرد که بر بنیاد آن، زنان نمیتوانند در نمایشنامههای تلویزیونی نقش و حضور داشته باشند.
با افزایش محدودیتها بر کار رسانهها در افغانستان، شمار زیادی از زنان خبرنگار خانهنشین شده و یا هم از کشور خارج شدند.