در یک تحقیقی که از سوی بنیاد انکشافی آقاخان در هشت ولسوالی بامیان بین ۱۲۳۳ تن زن اجرا شده است،نشان میدهد ۵۷.۴درصد این زنان مطلقا بی‌سواد هستند.
در این تحقیق زنانی که اشتراک کرده بودند، از هر قشر جامعه بود. وضعیت آموزشی زنان به‌طور واضح بیان شده که از آن میان ۳۰درصد زنان گفته‌اند که دسترسی به آموزش برای آن‌ها مشقت‌بار است. ولسوالی‌های مانند کهمرد، سیغان و ورس از جمله ولسوالی‌هایی است که زنان وضعیت تحصیلی و اقتصادی شان را سخت و دور از دسترس بیان کردند.
۱۳.۱درصد یا از ۱۲۳۳تن ۱۶۱تن زن تحصیلات عالی داشتند. اکثریت این زنان بی‌کار و یا در بست‌های پایین رتبه در سطح ولسوالی‌ها کار می‌کردند که از وضعیت مالی نسبتا خوبی برخوردار بودند. ۳.۸درصد سواد ابتدایی دارند. ۱۵.۱درصد تا صنف ۱۲خوانده‌اند. ۴.۵درصد تنها خواندن و نوشتن را بلد هستند.
رسول کریمی که به مدت شش ماه روی این تحقیق کار کرده به رسانه‌ی رخشانه می‌گوید که زنان بنابر فرهنگ زن‌ستیز موجود از شرایط دشواری برخوردار هستند. به گفته او اکثریت خانواده‌ها دختران‌شان را اجازه میدهند که تا صنف ۱۰مکتب درس بخوانند و بعد آن‌ها را از درس منع می‌کنند.
تبعیض‌های جنسیتی حادتری نیز وجود دارد که به پسران خانواده نسبت به دختران در هر عرصه اولویت داده می‌شود. برخی از زنان گفته‌اند که اگر خانواده‌ای فقیر باشد و نتواند خرج کتابچه و قلم فرزندان‌شان را تهیه کنند، ترجیح میدهند که از پسران را تهیه کرده و دختران را از مکتب ممانعت کنند.
بر بنیاد این تحقیق علت سومی که دختران را از آموزش باز داشته، ازدواج زیر سن و زودهنگام یا ازدواج‌های اجباری است. در مناطق دور دست ولایت بامیان خانواده ها دختران شان را معمولا زیر سن مجبور به ازدواج می‌کنند که در این تحقیق نشان میدهد که دختران ۴۰درصد زیر سن ازدواج کرده‌اند.
شریفه نیطاق یکی از شاهدان ازدواج اجباری در ولسوالی یکه‌ولنگ می‌گوید که از آن‌جایی که خانواده‌ها دختران را «نان خور اضافی» می‌گویند، مجبور می‌کنند که دختران‌شان در سن کودکی ازدواج کنند.
همچنان در این تحقیق آمده که هنوز زنان در این ولایت در انتخاب همسر فقط ۴۹،۷ درصد سهم دارد و ۵۱ درصد پدر و دیگر اعضای خانواده در انتخاب همسر نقش دارند.
در ولسوالی نمبر یک یکه‌ولنگ دسترسی دختران به آموزش بیشتر است؛ اما در عوض آن‌ها بیشترین خشونت را متحمل می‌شوند. از آزارهای خیابانی و اداری گرفته تا خشونت‌های خانگی. برخی از زنان به این باور اند که سرکشی آن‌ها برای اولیه‌ترین حق شان مردان را علیه آن‌ها کرده و رفتار خشونت‌آمیز دارند.
