سمیه ماندگار
منابع مردمی از ولسوالی پنجاب ولایت بامیان میگویند که طالبان از چند روز به اینسو، در حال حفاری یک مقبره«زیارتگاهی» واقع در روستای«پای کوتل جمالی تربلاق»، از مربوطات منطقهی«خارقول» هستند. در عین حال، افراد مسلح این گروه ساکنان منطقه را در حصر خانگی قرار دادهاند.
دستکم چهار منبع آگاه مردمی از منطقهی«خارقول» پنجاب به رسانهی رخشانه تایید میکنند که طالبان به هدف کندنکاری یک مقبرهی قدیمی در منطقهی پای کوتل جمالی، مردم را مورد آزار و اذیت قرار دادهاند.
یک منبع که نمیخواهد نامی از او در این گزارش برده شود میگوید، ناوقت عصر روز دوشنبه( ۳ میزان) طالبان با چند موتر به این روستا آمدند و نگهبان پایهی آنتن مخابراتی روشن را که تنها شبکهی مخابراتی فعال در این منطقه است، بازداشت کرده، دست و پایش را بسته و دهنش را نیز با نوار چسپ میبندند.
به گفتهی این منبع، نگهبان بازداشتشده«ابراهیم» نام داشته و طالبان قبل از بازداشت وی را با تهدید تفنگ مجبور میکنند تا جنراتور دیزلی که آنتن مخابراتی را فعال نگه میداشت نیز خاموش کنند.
منبع میگوید که طالبان ابراهیم را با خود بردند و پس از آن، به روستای«پای کوتل جمالی تربلاق» آمده، تمامی مردان روستا را از خانههای شان بیرون کرده و به مسجد روستا که مردم محلی به آن«منبر» میگویند، زندانی کردهاند.
به گفتهی منبع، ابراهیم مدت بیشتر از ۱۴ ساعت در میان موتر طالبان با دهن، دستها و پاهای بسته زندانی میماند و بعد از این مدت در حالی آزاد میشود که از لحاظ روحی به شدت آسیب دیده است.
منبع اضافه میکند که در همین حال طالبان زنان و کودکان روستا را نیز در حصر خانگی قرار داده و برای شان اجازهی بیرون شدن از خانه را نمیدهند.
به گفتهی منبع، طالبان تمامی وسایل ارتباطی مردم از جمله تلفنهای شان را جمعآوری کرده و راه رفتوآمد به این ساحه را نیز مسدود کردند.
طالبان به دنبال چیست؟
منابع رسانهی رخشانه میگویند، در روستای«پای کوتل جمالی تربلاق» زیارتگاه مشهوری به نام«خاک سید» است، محلی مورد احترام برای مردم که گاهی برای زیارت به آنجا میروند.
به گفتهی یک منبع دیگر، این زیارت از چندی به این سو مورد توجه سارقین و قاچاقبران آثار باستانی قرار گرفته است، تا جاییکه سال گذشته نیز گروهی با نام واکسیناتور کرونا در این منطقه آمده و میخواستند برای مردم داروی بیهوشی تزریق نموده و زیارت یاد شده را سرقت نمایند.
منبع یاد شده تاکید میکند که طالبان نیز به منظور«سرقت» این زیارت، آن را کندنکاری کرده و مردم را مورد آزار و اذیت قرار میدهند.
به گفتهی منبع، طالبان از چند روز به اینسو که مصروف حفاری در ساحهی زیارت هستند و به هیچ یک از اهالی محل اجازهی بیرون شدن از خانههای شان را نمیدهند: «حتا مردم اجازه ندارند تا مواشی خود را برای آب خوردن بیرون کنند و یا به کشتوکار خود برسند.»
ساحه کندنکاری/ عکس: ارسالی به رسانهی رخشانه.
این منبع مردمی که همچنان می خواهد نامی از او در این گزارش ذکر نشود، گفته است: «مردم از چند روز به اینسو از کار و زندگی مانده، در حالیکه آنجا فعلا وقت کار است، مواشی شان از گرسنگی و تشنگی در حال تلف شدن است، به کودکان شان آسیب روحی جدی وارد شده و آنها نمیدانند چه بلایی بر سر شان آمده.»
در همین حال، منبع دیگری از روستای همجوار زیارتگاه میگوید، وقتی مردم از سرنوشت زنان و مردان روستای کناری شان باخبر شدند، به ولسوال و فرمانده پولیس طالبان در ولسوالی پنجاب خبر دادند و از آنها درخواست کمک کردند: «ولسوال و قوماندان برای بررسی قضیه نیروهای خود را به ساحه اعزام کردند که به اساس شنیدگیهای ما، توسط تماس تلفنی ملا عبدالله سرحدی، والی طالبان در مسیر راه متوقف شدند، ازی لحاظ ما مطمئن شدیم که این کار، کار خود والی طالبان است.»
همچنان منبع مردمی دیگری از روستای«پای کوتل جمالی تربلاق» در مورد جزییات این رویداد چنین میگوید: «طالبان پس از اینکه مردان قریه را در منبر زندانی کردند، زنان و اطفال را نیز در خانههای شان حبس کردند، از ساعت ۸ شب به بعد کندنکاری را در ساحهی زیارت آغاز کردند تا وقتی روز روشن شد، وقتی روز روشن شد، طالبا برای پنهان ماندن ساحهی زیارت، اطراف آن را با ترپال پلاستیکی احاطه کرده و ساحه را از انظار مردم پنهان کردند.»
حدس و گمان همهی منابع ما این است که طالبان به دنبال آثار باستانی و جسدهای مومیایی شده در این زیارتگاه هستند، زیرا در کنار این زیارت، آرامگاهی به نام«دختر پادشاه» است که به احتمال زیاد طالبان هر دو قبر را مورد حفاری قرار میدهند.
این در حالی است که در گذشته نیز طالبان در بامیان برای پیدا کردن آثار باستانی و قاچاق آن تلاش کردهاند.
در زمستان سال ۱۴۰۰ هجری خورشیدی به دستور عبدالله سرحدی، والی طالبان در بامیان، در ساحهی سر بودای صلصال برای چندین روز حفاری جریان داشت. عبدالله سرحدی در آن زمان در گفتوگو با دویچه ویله صدای آلمان حفاری در این ساحه را تایید کرده بود. منابع میگویند که نمیههای شب گذشته، کندنکاری نیروهای طالبان پایان یافته و آنان ساحه را ترک کردهاند.
مسوولان محلی طالبان در ولایت بامیان به سوالهای رسانهی رخشانه در این مورد پاسخ ندادند.