دفتر حمایت کننده رسانههای آزاد افغانستان (نی) نقشه خشونت در برابر خبرنگاران را ثبت کرده و نشان میدهد که قضایای خشونت کاهش یافته؛ اما نوع ناپدید ساختن خبرنگاران که در سال ۲۰۲۲ اتفاق افتاده، طی ۲۰ سال گذشته مورد تازهای بوده است.
رخشانه: دفتر نی امروز (شنبه، ۱۰ جدی) در گزارش سالانهی خود گفته است که نقشه خشونت در سال ۲۰۲۲ در مقایسه با سال ۲۰۲۱ میلادی ۱۷ درصد کاهش یافته است.
بر اساس این نقشه، ۱۳۲ مورد خشونت در برابر خبرنگاران و کارمندان رسانهای در افغانستان به ثبت رسیده است. درحالیکه سال گذشته این نهاد ۱۵۹ مورد خشونت در برابر خبرنگاران را ثبت کرده بود.
با این حال، رقم تفاضل قضایای خشونت در سال ۲۰۲۱ با مقایسه با سال ۲۰۲۲، بیست و هفت مورد بوده که نسبت به سال گذشته ۱۷ درصد کاهش را نشان داده است.
دفتر نی در گزارش خود گفته که از میان ۱۳۲ رویداد ثبت شده سال روان دو مورد آن کشته، سه مورد فوتی، دو مورد زخمی، سه مورد احضار، پنج مورد ناپدید شدن، ۲۲ مورد لتوکوب، ۴۶ مورد تهدید و توهین و ۴۹ مورد بازداشت را در بر میگیرد. در حالیکه در سال گذشته ۱۵۹ رویداد در نقشه خشونت دفتر نی به ثبت رسیده بود.
نهاد حمایت کننده رسانههای آزاد افغانستان یادآور شده که ۱۷ درصد کاهش خشونت در برابر خبرنگاران در سال ۲۰۲۲ به این معنی نیست که افغانستان کشور امنی برای خبرنگاران و کارمندان رسانهای باشد.
این نهاد گفته است با وجود اینکه ما شاهد کاهش رویدادهای خشونتآمیز در سال ۲۰۲۲ هستیم؛ اما رویدادهای چون لتوکوب و بازداشت خبرنگاران در این سال به پیمانه زیادی بوده است.
بربنیاد اطلاعات دفتر نی، طی مدت حاکمیت طالبان بر افغانستان، صدها خبرنگار و کارمند رسانهای بیکار شدهاند و بیش از ۵۰ درصد رسانههای تصویری، نزدیک به ۴۸ درصد رسانههای صوتی، تمامی مطبوعات چاپی و ۸۰ درصد خبرگزاریها و رسانههای آنلاین نیز نشرات شان متوقف یا محدود شده است.
از سوی دیگر، سازمان گزارشگران بدون مرز و مرکز خبرنگاران افغانستان با نشر گزارشهای سالانهی خود اعلام کردند که افغانستان خطرناکترین کشور برای خبرنگاران است.
سازمان گزارشگران بدون مرز نوشته است که در طول بیست سال گذشته ۱۶۶۸ خبرنگار و از سال ۲۰۰۰ میلادی تاکنون ۱۷۸۷ خبرنگار در سراسر جهان در ارتباط با کارشان کشته شدهاند که براساس برآورد این نهاد، به شکل میانگین، سالانه ۸۰ خبرنگار در جهان کشته شدهاند.
پس از افغانستان، یمن، فلسطین و سومالیا نیز به ترتیب در جایگاههای دوم، سوم و چهارم کشورهای خطرناک برای خبرنگاران قرار گرفتهاند.
مرکز خبرنگاران افغانستان نیز در گزارش سالنهی خود وضعیت آزادی رسانهها و خبرنگاران در سال ۲۰۲۲ در افغانستان را به شدت رو به وخامت خوانده و گفته که در کنار افزایش بیسابقه رویدادهای خشونت و تهدید خبرنگاران، فضای کار برای رسانهها نیز به شکل بسیار جدی محدود شده است.
در این گزارش آمده است که مرکز خبرنگاران افغانستان در سال ۲۰۲۲، دستکم۲۶۰ رویداد نقض آزادی رسانهها و خبرنگاران را که شامل تهدید، بازداشت و برخورد خشونتآمیز است، ثبت کرده است که در مقایسه با سال ۲۰۲۱، حدود ۱۳۸ درصد افزایش داشته است. یافتههای این گزارش نشان میدهد که به استثنای چند مورد، متباقی رویدادها از سوی ادارهها و یا افراد منسوب به گروه طالبان به ویژه نیروهای امنیتی و استخباراتی این گروه صورت گرفته است.