شیرین یوسفی
«نمی‌خواستم زندگی مشترک و جدید ما با نگرانی قرض گرفتن و ناراحتی آغاز شود. با تفاهم هم خواستیم محفل کوچک و خودمانی داشته باشیم.» عروس ۲۵ ساله‌‌ای که می‌گوید، ساده و بدون تشریفات، اما عاشقانه به خانه‌ی بخت رفته است.
دیروز، عکس‌هایی از یک زوج در کابل در شبکه‌های اجتماعی تحسین بسیاری را بر انگیخت که مراسم عروسی‌شان را با هزینه‌ی ۱ هزار و ۵۰۰ افغانی جشن گرفتند. اتفاقی که در افغانستان نادر و غیرمعمول به نظر می‌رسد.
جوهرماه و عناب در گفت‌وگو با رسانه‌ی رخشانه می‌گوید، هردوی‌شان آگاهانه سنت‌شکنی کرده و در تلاش است که کار آن‌ها الگویی برای دیگران باشد.
تازه عروسی که نه حنایی بردست دارد و نه لباس سفید عروسی برتن. آن‌ها به تمام معنا بسیاری از رسم‌هایی را که در افغانستان ضروری پنداشته می‌شود، کنار گذاشته است. وقتی ما را به خانه‌اش که در واقع تنها یک اتاق ساده دانشجویی است، راهنمایی می‌کند، با خنده می‌گوید، در زندگی‌شان عشق و آرامش حرف اول را می‌زند: «شاهد ازدواج‌های تجملی زیاد بودم و دیدم بعد از چندوقتی با مشکلات وخشونت‌های زیادی روبه‌رو شدند. درست است که پول مهم است، اما نمی‌تواند جای عشق، دوست داشتن و هم‌دیگر پذیری را بگیرد.»
جوهرماه دانشجوی رشته قابله‌گی و همسرش دانش‌آموخته رشته اقتصاد دانشگاه هرات است. هم‌زمان عناب بیگزاد، دانشجوی طبی در یکی از دانشگاه‌های خصوصی نیز می‌باشد.
آقای عناب به رسانه‌ی رخشانه می‌گوید، آن‌ها تلاش کرده نشان دهند که تشکیل زنده‌گی با هزینه‌ی کم نیز ممکن است: «می خواهیم نشان دهیم که بدون هزینه‌ی زیادهم می‌شود ازدواج کرد و عاشقانه زندگی کرد. اگر هزینه گزاف می‌کردیم، مجبور بودم چندسال کارکنم که از پس قرض‌داری بیرون شوم. فرصت خوش‌بودن و سر پای شدن را از ما می‌گرفت.»
در افغانستان مراسم عروسی با هزینه‌های زیادی برگزار می‌شود. حتا برگزاری مراسمی با طمطراق بیشتر، مساله‌ی چشم و هم‌چشمی خانواده‌ها شده است. این وضعیت نتیجه‌ای جز بالارفتن سن ازدواج، سفرهای پرمشقت جوان به بیرون از افغانستان و زیربار رفتن قرض‌های کمرشکن برای تامین هزینه ازدواج نداشته است.
جوهرماه که سال آخر دانشگاه است، می‌گوید که چهار سال دانشگاه را به سختی تمام کرده است. او دو بار به دلیل تنگ‌دستی مجبور به ترک تحصیل شده است. او که در نه سالگی پدرش را از دست داده، می‌گوید که مادرش قهرمان زندگی‌اش است: «دو برادر و چهار خواهرم را مادرم به تنهایی بزرگ کرده. می‌توانست دوباره ازدواج کند؛ اما به‌خاطر این‌که خانواده‌اش از هم نپاشد با همه مشکلات ساخت. از مادرم یاد گرفتم که از صفر شروع کنم و برایم زنده‌گی شادی را سرپا کنم و در مقابل مشکلات کم نیارم.»
عناب و جوهرماه هم ولایتی و از منطقه خدیر دایکندی است. هردو، دو روز پیش اتاق زنده‌گی مشترک‌شان را با چیدن وسایل ساده تزیین کرده‌اند. پس از آن با دعوت از دوستان نزدیکش که شمارشان بیشتر از ۱۵ نفر نبودند، از آن‌ها با شیرینی و شربت پذیرایی کردند: «مادرم خیلی دوست داشت اشتراک کند. دیروز تماس گرفت و آرزوی خوشبختی کرد. هر چند در اول مخالف چنین مراسم ازدواج‌مان بود، اما با صحبت کردن توانستم قناعت بدهم.»
عناب نیز که چهار سال قبل پدرش را از دست داده، می‌گوید که خانواده‌اش با این کار آن‌ها مخالفتی نداشته است.
جوهرماه تا پیش از طالبان کار می‌کرد. اما با آمدن طالبان تنها دانشجو است. او که به تازگی دو برادرش نیز برای کار به ایران رفته است، می‌گوید که به درستی درک می‌کند که اقتصاد خانواده‌ها به شدت آسیب دیده است: «گاهی برادرانم کمک می‌کنه، اما با همه مشکلات خودم کنارآمدم و وضعیت دانشجویی آقای عناب را درک کرده زندگی ساده اما عاشقانه را شروع کردیم.»
جوهرماه می‌گوید، انتظار دارد کار شان مورد توجه و الگو برای خانواده‌ها قرار بگیرد.
از لحظه‌ا‌ی که عکس‌های مراسم عروسی ساده جوهرماه و عناب همگانی شد، پیوسته هردو از سوی کاربران در شبکه‌های اجتماعی مورد تحسین قرار گرفته‌اند. بسیاری این کار را شجاعت و الگوی خوبی برای شروع یک زندگی عاشقانه خوانده‌اند.
اما کسانی هم بودند که عناب و جوهرماه را به‌خاطر ساده‌گی بیش از حد مراسم عروسی‌شان انتقاد یا کنایه زدند. حتا کسانی هم پرسیده بودند که چگونه با 1500 افغانی ممکن است مراسم ازدواج را برگزار کرد.
پاسخ جوهرماه ساده است: «بسیاری از شهروندان در کامنت‌ها گفته که لباست چقدر ارزان قیمت است. مه او لباس را کرایه گرفته بودم و به قیمت خیلی پایین. هیچ گونه هزینه‌ی دیگر مثل گله و شیربها و دیگرمصارف هم نداشتیم.»
به گفته جوهرماه، پولی که آن‌ها در مراسم عروسی خود مصرف کرده، شامل کرایه لباسش، هزینه‌ی کیک عروسی، تزئین اتاق و پذیرایی از مهمان‌ها می‌شود.
پیش از عناب وجوهرماه، کسانی دیگری نیز تلاش کرده‌اند که از طریق برگزاری مراسمی با هزینه‌ی کم، اهدای هزینه‌ی مراسیم عروسی شان به نیازمندان یا ساخت مکتب و برگزاری مراسم عروسی دسته‌جمعی به دیوار ضخیم سنت پرهزینه‌ی ازدواج در افغانستان درزی ایجاد کنند.
