حدود ده روز پیش، زمانی که جنگجویان طالب در روستای سرتگاپ ولسوالی پاتوی دایکندی حمله میکنند، دهها خانواده که زنان و کودکان هستند شبهنگام فراری میشوند.
سکینه که بیست و اندی سال دارد با همسران برادرانش و فرزندان آنها از دل کوه و کمر میگذرند تا بهجای امنتر برسند. آنها شب را تا سپیده دم آفتاب پیاده و بدون توشهی راه میپیمایند. سکینه میگوید که در روستای آنها خرمنها را آتش زده و خانهها را ویران کردهاند.
سکینه با ۱۱تن از خانوادهاش که بیشتر آنها کودکاند، حالا با چند خانوادهی بیجا شده دیگر در شهر نیلی مرکز دایکندی در یک حویلی ویرانه بهسر میبرند. او میگوید که تمام خانوادهها بدون مردانشان فراری شدهاند؛ زیرا مردان برای دفاع از روستای شان با نیروهای امنیتی همشانه میرزمند. روستایی که ناگهان بهکام جنگ و تروریستان فرو رفته است. حجم بدبختی بارآورده توسط جنگ در گلوی سکینه سرریز میکند و پشت خط تلفن برای لحظهای خاموش میشود. او دوباره ادامه میدهد و میگوید که پاهایشان که در کوهها دویدهاند، آبله زده و حالا چیزی برای خوردن ندارند.
سکینه از شبهای هراسناکی میگوید که در محاصره طالبان بودند و هیچگونه کمک نظامی صورت نمیگرفت:«یک شبانه روز ما در محاصره طالبان بودیم و هر بار که از ولسوال کمک میخواستیم، او به مردم اطمینان میداد که نیروهای هوایی برای حمله به طالبان میآیند و برای مردم اسلحه نیز توضیع میگردد؛ اما هیچ خبری از نیروهای هوایی و اسلحه نشد».
شبی که تهدیدات طالبان بالا میرود، مردان روستا تصمیم میگیرند که زنان و کودکان را از ساحه دور بسازیم. زیرا زنان همیشه طعمهی جنگهای نابرابر و مردانه بودهاند. بنابر این زنان مبارزهی بومیشان را آغاز کرده و شب در تاریکی راهی کوهها میشوند تا بتوانند از آن عبور کرده به ولسوالی دیگر برسند. سکینه میگوید:« زمانی که مردهای ما در محاصرهی طالبان بودند. ما زنان و اطفال به کوهها فرار کردیم. شب بود و بعضیها حتا پابرهنه فرار کرده بودن. با تنها لباسی که به تن داشتیم هیچ چیزی دیگر نتوانستیم با خود بگیریم. اطفال ما لباس نداشتن ما با چادرمان آنها را پیچانده بودیم».
براساس آمارهای مسئولان ولایتی تاکنون بیش از ۱۵۰۰خانواده از ولسوالی پاتو بیجا شدهاند. آنها با مشکلات فراوانی روبرو هستند. از جمله مواد اولیه خوراکی. سکینه میگوید که زنان و کودکان به امید ختم جنگ در روستاهایشان «سنگ به شکم بستهاند». این روایت تلخی است که مردم به امید صلح سختی گرسنگی و بیجایی را تحمل میتوانند. سید ابراهیم هاشمی، آمر عودت و مهاجرین ولایت دایکندی به رخشانه گفت:« در جنگهای اخیر که در ولایت دایکندی بین طالبان و نیروهای امنیتی جریان دارد، متاسفانه شدیدترین جنگ در سرتگاب ولسوالی باتو و ساحات همجوار سرتگاب بوده که بین ۱۳۰۰ الی ۱۵۰۰ خانواده بر اساس آمارهای ابتدایی از این مناطق بیجا شدهاند».
هاشمی همچنان اضافه کرد که از این خانوادههای بیجا شده، آمار دقیق ندارند که چه تعداد بیجا شدگان را زنان، اطفال و مردان تشکیل میدهد او ابراز کرد :«تا هنوز سرویهای ابتدایی ما پایان نیافته است و هنوز آمار در حالا بالا رفتن است، متاسفانه ما اطلاع یافتیم که جنگ در ساحات تمزان ولسوالی پاتو شدت یافته است بنا آمار در حال افزایش است و از سوی هم ما هنوز آمار دقیق و به تفکیک بین زنان، مردان و اطفال نداریم».
این در حالی است که حدود ۷۰۰ الی ۹۰۰ خانواده در نوار مرزی ولسوالی کیتی، حدود ۲۰۰ خانواده به ساحات مرزی کجران و پاتو، ۳۵۰خانواده به نیلی و حدود ۳۰۰ الی ۴۰۰ خانوادهی دیگر به قخور که ساحات مرکز ولسوالی پاتو است مهاجز شدهاند.