مرکز خبرنگاران افغانستان یک روز قبل از «روز جهانی آزادی رسانهها» میگوید که خشونتها در برابر خبرنگاران در افغانستان افزایش یافته است.
رخشانه: این مرکز امروز(سهشنبه، ۱۲ ثور) با نشر گزارشی در مورد وضعیت رسانهها در افغانستان از افزایش خشونتها در برابر خبرنگاران و نقض آزادی بیان و رسانهها، بهویژه تهدید و ادامهی بازداشت گستردهی خبرنگاران، ابراز نگرانی کرده و از پیامدهای آن هشدار داده است.
بر اساس گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان، در جریان ۱۲ ماه گذشته(ماه می سال ۲۰۲۲ تا می ۲۰۲۳)، دستکم ۲۱۳ مورد رویداد خشونت و تهدید و بازداشت خبرنگاران در کشور به ثبت رسیده است که در مقایسه با حدود ۱۳۰ رویداد ثبتشده در جریان یکسال قبلتر از آن، (می ۲۰۲۱- می ۲۰۲۲)، حدود ۶۴ درصد افزایش را نشان میدهد.
گزارش این مرکز گفته است که رویدادهای ثبتشده در ۱۲ ماه اخیر(منتهی به ماه می ۲۰۲۲/ثور ۱۴۰۲)، شامل جان باختن یک خبرنگار(حسین نادری، خبرنگار خبرگزاری صدای افغان(آوا)، و زخم برداشتن حداقل ۲۱ خبرنگار، ۶ مورد خشونت فیزیکی، ۱۱۵ مورد تهدید و ۷۰ مورد بازداشت خبرنگاران میشود که از این میان، دستکم دو خبرنگار(مرتضی بهبودی و خیرالله پرهر) همچنان در زندان طالبان هستند.
گزارش گفته که بهجز حملهی منتسب به گروه داعش در مزار شریف که باعث جان باختن حسین نادری و زخم برداشتن ۱۹ خبرنگار دیگر شد، اکثریت رویدادهای دیگر(تهدید و بازداشت) از سوی نیروهای طالبان و یا افراد منسوب به آنها صورت گرفته است.
بر اساس گزارش، آمار ثبتشده در مرکز خبرنگاران افغانستان در دورهی یکساله قبل از آن(می ۲۰۲۱- می ۲۰۲۲)، شامل جان باختن دستکم چهار خبرنگار و کارمند رسانه و حدود ۹۰ مورد بازداشت و انواع تهدید میشود.
مرکز خبرنگاران در ادامه گفته است که پس از سقوط حکومت پیشین، در ۲۴ اسد سال ۱۴۰۰، حدود نیمی از ۶۰۰ رسانهی فعال در کشور به دلیل محدودیتهای کاری اعمالشده از سوی طالبان و مشکلات اقتصادی، از فعالیت بازماندهاند.
مرکز خبرنگاران افغانستان از حق فعالیت رسانههای آزاد و دسترسی به اطلاعات به عنوان بخشی از حقوق بنیادی مردم حمایت میکند و اعمال محدودیت در این زمینه را نه تنها نتیجهبخش نمیداند، بلکه نگران تبعات منفی آن بر جامعه میباشد و خواستار رعایت این حقوق بر مبنای قانون رسانههای همگانی و قانون دسترسی به اطلاعات میباشد.
به تازگی ریاست اطلاعات و فرهنگ طالبان گفته است که قرار است اطلاعات تمامی خبرنگاران را در یک پایگاه داده ثبت کرده و برای آنها کارت هویت داده شود.
این ادارهی طالبان همچنان تفاهمنامهای با وزارت خارجه، امر به معروف و ادارهی استخبارات این گروه به امضا رسانده که بر اساس آن، از تمامی امور رسانهای نظارت و به آنها رسیدگی میکند و سایر ادارات این گروه حق مداخله در امور رسانهها را ندارند.