شماری از خبرنگاران در یک گردهمایی به مناسبت تجلیل از روز ملی خبرنگار در کابل، میگویند که حدود ۷۰ درصد خبرنگاران در افغانستان، از وضعیت بد اقتصادی رنج میبرند و در این میان، بیشترین آسیبهای ناشی از این چالش را خبرنگاران زن متحمل شدهاند.
رخشانه: در این گردهمایی که امروز(دوشنبه، ۲۹ حوت) از سوی مرکز خبرنگاران آزاد افغانستان و حرکت دادخواهی خبرنگاران به گونهی مشترک برگزار شده بود، مشکلات عدیدهی خبرنگاران و رسانهها در حضور نمایندهی وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان مطرح شد.
ظریف کریمی، مسوول دیدهبان رسانههای آزاد افغانستان در این گردهمایی گفت که در یک سال و چند ماه پسین، مشکل اقتصادی یکی از چالشهای جدی فرا راه کار خبرنگاران و رسانهها بوده است.
به گفتهی کریمی، نیمی از رسانههای افعانستان به دلیل مشکلات اقتصادی، از فعالیت بازماندهاند که اکثریت این رسانهها در ولایات دوردست کشور فعالیت میکردند. او افزود که تنها در سه ماه گذشته، سه رسانه در کشور از فعالیت بازمانده است. او مشخص نکرد که این رسانهها شامل کدام گروه رسانهای اند.
کریمی گفت که در اثر توقف این رسانهها، شمار زیادی از خبرنگاران نیز بیکار شدهاند.
مسوول دیدهبان رسانههای آزاد افغانستان میگوید که۷۰ درصد خبرنگاران در افغانستان، از وضعیت بد اقتصادی رنج میبرند و در این میان، بیشترین آسیبهای ناشی از این چالش را خبرنگاران زن متحمل شدهاند.
او در ادامه گفت که وضعیت در افغانستان طوری شده است که خبرنگار زن در جامعه پذیرفته نمیشود و رژیم طالبان نیز میکانیزم مشخصی برای حمایت از خبرنگاران زن ندارد. وی افزود که خبرنگاران زن فقط در ۱۵ ولایت کشور فعالیت دارند.
به گفتهی کریمی، اکثریت خبرنگاران زن که کار خود را از دست دادهاند، تامینکنندگان مخارج خانوادههای خود بودند.
کریمی در این گردهمایی از رسانههای کشور نیز خواستار حمایت همهجانبهی خبرنگاران، بهویژه خبرنگاران زن شد.
او گفت، اکثر رسانههاییکه فعالیتهای حزبی و سمتی داشتند، معاش خبرنگاران خود را نپرداختهاند.
از سویی هم، حجتالله مجددی، رییس مرکز خبرنگاران افغانستان در مورد روز ملی خبرنگار و سفرهای اخیر خود در بروکسیل، به خبرنگاران وضاحت داد.
مجددی گفت که در حاشیهی سفر به بروکسیل، با نهادهای مختلف از جمله، نهادهای مدافع حقوق خبرنگاران و رسانهها، روی موضوعات عقبگرد آزادی بیان و رسانهها در افغانستان گفتگو صورت گرفته و نیز مرکز خبرنگاران افغانستان به صورت رسمی، عضویت جهانی فدراسیون خبرنگاران را اخذ کرده است.
در همین حال، مژگان برکی، یکی از خبرنگاران در این برنامه، مشکلات فرا راه خبرنگاران زن را مطرح کرد. به گفتهی برکی، بیکاری و فقر اقتصادی ناشی از آن، از یک ونیم سال بدینسو به خبرنگاران زن به شدت آسیب زده است.
او افزود که با مسدود شدن شماری از رسانهها، تعداد زیادی از خبرنگاران زن که نانآور خانوادههای خود بودند، از کار بیکار شدهاند.
برکی از گروه طالبان میخواهد که با ایجاد یک میکانیزم مشخص برای کار خبرنگاران زن در رسانهها، سهولت ایجاد کنند. او همچنان، از نهادهای بینالمللی و حقوق بشری و نهادهای حامی خبرنگار و رسانهها نیز میخواهد که در کنار خبرنگاران زن در افغانستان بایستند و از آنان حمایت کنند.
یک بانوی خبرنگار دیگر که در این برنامه شرکت کرده بود، با حفظ هویت به رسانهی رخشانه میگوید که خبرنگار زن بودن در افغانستان، در شرایط کنونی شجاعت میخواهد.
او افزود که از زمان تسلط طالبان بر افغانستان، محدودیتها بر کار زنان در عرصهی خبر و رسانه بیشتر شده؛ اما خبرنگاران زن هنوز هم به فعالیتهای خود ادامه میدهند که در اصل کاری شجاعانه و حائز اهمیت است.
وی میافزاید که خبرنگاران زن کمتر میتوانند به اطلاعات مورد نیاز یک گزارش دسترسی داشته باشند و نیز مسدود شدن شماری از رسانههای کشور، تاثیرات منفی شدیدی بر زندگی خبرنگاران زن گذاشته و باعث شده که اکثر آنان روحیهی خود را از دست بدهند.
این بانوی خبرنگار میگوید که در اکثر موارد، مسوولان طالبان با خبرنگاران زن برخورد ناشایست دارند. او میافزاید که وقتی در ساحهی رویدادهای میرویم، برای ما به عنوان زن خبرنگار اصلا اجازه داده نمیشود که به ساحهی رویداد نزدیک شویم و عکس و یا فیلم بگیریم.
او در ادامه میگوید که مسوولان طالبان با خبرنگاران زن رسانههای خارجی برخورد متفاوتی دارند. به گفتهی او، برای خبرنگاران زن رسانههای خارجی هیچ مانعی وجود ندارد که به ساحهی رویداد بروند و پوشش خبری بدهند؛ اما همین معادله برای خبرنگاران زن افغانستان کاملا بر عکس است.
او میافزاید: «مسوولان طالبان بر زنان خبرنگار احترام ندارند که هیچ، آنها را توهین، فحاشی و به جاسوسی متهم میکنند.»
او در ادامه میگوید، بهجای اینکه محدودیتها بر حقوق زنان، بهویژه زنان خبرنگار کاهش پیدا کند، روز به روز بیشتر میشود. به گفتهی او، علاوه بر این محدودیتها، در اکثر موارد خانوادههای خبرنگاران زن، به دلیل وضعیت پیشآمده در کشور آنها را از کار منع میکنند.
یک بانوی خبرنگار دیگر در این برنامه نیز به رسانهی رخشانه میگوید که در یک سال اخیر، حضور زنان در رسانهها کمرنگ شده و همانطوریکه هر روز محدودیتها بالای زنان بیشتر میشود، چالشهای فرا راه کار رسانهای زنان در افغانستان نیز بیشتر میشود.
او میگوید که در حال حاضر برخی از خبرنگاران زن، به لیل این محدودیتها از کار در رسانهها بازماندهاند و حتا اجازه ندارند به رسانههاییکه پیش از این کار میکردند، مراجعه کنند.
او میافزاید که چالشهای جامعهی خبرنگاران و رسانهها هر روز بیشتر شده؛ اما در این میان زنان خبرنگار بیشترین آسیبهای ناشی از این چالشها را متحمل میشوند. با این حال، او امیدوار است که طالبان فرایندی را ایجاد کنند که طی آن آزادی بیان، رسانهها و خبرنگاران در امان باشند.
او میگوید که در شرایط کنونی، کار کردن برای یک خبرنگار زن در رسانهها به شدت دشوار است و این موضوع شجاعت زیادی میخواهد؛ اما طالبان باید زمینهی کار برای زنان خبرنگار را فراهم کنند و همچنان، آنها را از مسایل جنسیت و تبعیض دور داشته باشند.
به باور او، تبعیض میان خبرنگاران زن و مرد، یک چالش جدی فرا راه خبرنگاران زن است.
از سویی هم، عبدالمتین قانع، نمایندهی وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان در این برنامه گفت که این اداره تلاشهایی برای به پا ایستاد کردن رسانهها انجام داده و همچنان تلاشهایی نیز وجود دارد که به تمامی مشکلات خبرنگاران و رسانهها رسیدگی شود.
او گفت که آزادی بیان و آزادی رسانهها در چارچوب قوانین رژیم این گروه، وجود دارد و مشکلات فرا راه خبرنگاران و رسانهها در نظر گرفته شده است.
قانع گفت که پالیسی ما این است تا دیگر رسانهای سقوط نکند و کمیسیون تخلفات رسانهیی نیز ایجاد خواهد شد و از طریق آن، به مشکلات و تخطیهای رسانهای رسیدگی خواهد شد.
نمایندهی طالبان افزود که در قسمت مشکلات امنیتی، روانی و اقتصادی نیز کارها و پیشرفتهایی انجام شده و کمیتههایی نیز ایجاد شده تا در هماهنگی با این گروه، مشکلات رسانهها حل شود.
او در اخیر تاکید کرد که«ما متعهد به آزادی بیان هستیم.»
گفتنی است که در جریان این برنامه، تندیس خبرنگار سال از سوی مرکز خبرنگاران آزاد افغانستان تقدیم شد و نیز به دهها خبرنگار دیگر از رسانههای مختلف نیز تقدیرنامه داده شد.