سالک
در پی افزایش خشونت‌ها علیه پناهجویان افغانستان در ایران، شماری از فعالان مدنی و حقوق زنان و روزنامه‌نگاران در این کشور می‌گویند که از هر سو با تهدیدات جانی مواجه هستند.
رخشانه: دست‌کم سه شهروند افغانستان در ایران امروز(چهارشنبه، ۲۶ میزان) در صحبت با رسانه‌ی رخشانه گفته‌اند، اکثر پناهجویانی که در دو سال اخیر در این کشور مهاجر شده‌اند، شامل نظامیان و کارمندان حکومت پیشین، فعالان مدنی و حقوق زن و روزنامه‌نگاران هستند که پس از تسلط طالبان بر افغانستان، به دلیل تهدیدات امنیتی از سوی این گروه به این کشور پناه آورده‌اند.
امین* ۳۲ ساله، یکی از فعالان مدنی و اجتماعی اهل افغانستان که در حال حاضر در شهر مشهد ایران زندگی می‌کند، هفته‌ی گذشته در این شهر مورد سوءقصد افراد ناشناس قرار گرفته و از ناحیه‌ی سر و گردن به شدت مجروح شده است.
امین در صحبت با رسانه‌ی رخشانه می‌گوید: «بامداد روز چهار شنبه، ۱۹ میزان، از خانه بیرون شدم تا از نانوایی نان بیاورم. یک نانوایی که در نزدیک خانه ما است، خیلی شلوغ بود و نانوایی دیگری که در سوی دیگر خانه‌ی ما است نیز بسته بود. مجبور شدم چند کوچه آن‌سوتر به یک نانوایی دیگر بروم. هیچ‌کسی در پیش نانوایی نبود. همین‌که رسیدم، از پشت سر مورد حمله قرار گرفتم. ضربهی محکمی به گردنم حس کردم که نمی‌دانم میله‌ی آهنی بود یا چوب.»
امین می‌گوید: «حتا فرصت این را نیافتم که ببینم چه کسانی مرا می‌زنند. سپس ضربهی محکمی بر سرم خورد. همه‌چیز پیش چشمانم سیاه شد و به زمین افتادم. دیگر هیچ چیزی به‌خاطر ندارم.»
امین می‌گوید که به‌خاطر ندارد چگونه خودش را به خانه رسانده است؛ اما به نقل از خانم‌اش، می‌گوید که پس از ۲۰ دقیقه به خانه رفته، درحالی‌که سر و صورت‌اش خون‌آلود بوده است.
امین که دو کودک دو و چهارساله دارد، می‌گوید: «خانمم به شدت ترسیده و شوکه شده بود. پسرانم هم با دیدن من وحشت کرده و گریه می‌کردند. خانمم فقط تلاش می‌کرد که متوجه‌ی من باشد و بچه‌ها را آرام کند.»
به گفته‌ی امین، او از شدت ضربهی محکم بر سرش، حدود ده ساعت بی‌هوش بوده است: «شام وقتی به هوش آمدم، نمی‌توانستم سرم را تکان بدهم. به شدت سرم می‌چرخید و حالت تهوع داشتم. نمی‌توانستم از جایم بلند شوم.»
امین می‌گوید که چیزی از حادثه به خاطر نمی‌آورد و نمی‌داند که حمله‌کنندگان چه کسانی بودند و چرا بر او حمله‌ور شده و به او آسیب زدند؛ اما می‌گوید: «همین‌قدر می‌دانم که حمله‌کنندگان دزد نبودند و بی‌هدف هم نبودند.»
امین می‌گوید با وجود این حادثه او نتوانسته است که به ارگان‌های امنیتی در شهر مشهد مراجعه کند. او بر این بارو است که ارگان‌های امنیتی حکومت ایران به مهاجران و پناهجویان افغانستان هیچ اهمیتی نمی‌دهند: «در ایران حتا اگر هیچ گناهی نداشته باشیم، افغانستانی بودن ما در این‌جا جرم به حساب می‌آید و مسوولان حکومتی ایران با ما[شهروندان افغانستان] رفتارهای توهین‌آمیز دارند.»
در همین حال، صالحه عینی ۲۹ ساله، خبرنگار و فعال حقوق زن اهل افغانستان بیشتر از یک سال است که در شهر تهران، پایتخت ایران زندگی می‌کند. خانم عینی مدتی را در مجله‌ی«سباوون» فعالیت داشته و نیز عضو شورای ژورنالیستان افغانستان بوده است.
خانم عینی علاوه بر فعالیت‌های رسانه‌ای، پس از تسلط طالبان بر کشور به خیابان‌ها آمده بر ضد سیاست‌های زن‌ستیزانه‌ی طالبان اعتراض کرده است.
او می‌گوید که به دلیل فعالیت‌های رسانه‌ای و اعتراضی‌اش، از سوی طالبان در افغانستان تهدید شده و به ایران پناه آورده است. او اکنون نگران اخراج اجباری از این کشور است.
او می‌گوید که در ایران به تنهایی زندگی می‌کند و هیچ‌نوع امکانات رفاهی و شغلی برایش فراهم نیست و با بیکاری و وضعیت دشوار روحی و روانی، اکنون با زندگی«فلاکت‌باری» مواجه است.
خانم عینی گفته است که وضعیت فعالان حقوق زن و خبرنگاران زن در ایران بسیار اسفبار است و هیچ‌نوع حمایتی از هیچ آدرسی برای آن‌ها وجود ندارد و علاوه بر این‌که با چالش‌های اقتصادی دست‌پنجه نرم می‌کنند، با اخراج اجباری نیز روبه‌رو هستند.
او می‌گوید که برای چندین کشور درخواست ویزای بشردوستانه داده است؛ اما تاکنون هیچ نتیجه‌ای از این موضوع نگرفته و در بلاتکلیفی و بی‌سرنوشتی به‌سر می‌برد.
در همین مورد، نجف‌علی رجا، یکی از خبرنگاران اهل افغانستان در ایران می‌گوید، او از بروز موج مهاجرستیزی و هراسی که در این کشور پدید آمده و باعث شده تا نیروهای انتظامی ایران به اخراج اجباری پناهجویان افغانستان اقدام کنند، نگران است.
آقای رجا می‌گوید که با این اقدام نیروهای انتظامی ایران، او و سایر خبرنگارانی که به دلیل تهدیدهای طالبان به این کشور پناه‌آورده‌اند، در خطر اخراج اجباری قرار دارند.
به گفته‌ی آقای رجا، تاکنون هیچ نهاد حامی خبرنگاران برای حمایت از خبرنگاران افغانستان در ایران و رفع مشکلات آن‌ها توجهی نکرده است.
با این حال، آقای رجا از نهادهای حامی خبرنگاران می‌خواهد تا به خبرنگاران گیرمانده در ایران کمک کنند و برای رفع چالش‌های زندگی آن‌ها راه حل‌های مناسبی پیدا کنند.
غلام‌اصغر عزیزی، یکی دیگر از خبرنگاران نیز می‌گوید که خبرنگاران افغانستان در ایران مانند هزاران تن ازپناهندگان دیگر با مشکلات متعدد روبه‌رو هستند.
او می‌گوید که نداشتن اسناد اقامتی، نبود کارت بانکی و عدم مساعد بودن زمینه‌های شغلی، مسایلی است که مشکلات زیادی را برای آن‌ها خلق کرده است.
این درحالی است که اخیرا ویدیوهایی از شکنجه و آزار و اذیت مهاجران و پناهجویان افغانستان توسط شهروندان ایران در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده است که نشان می‌دهد، بدرفتاری با مهاجران افغانستان در ایران افزایش یافته است.
هم‌زمان با این، دولت پاکستان نیز اعلام کرده است که بیش از یک میلیون مهاجر را از این کشور اخراج می‌کند که عمدتا مهاجران و پناهجویان افغانستان در این کشور را شامل می‌شود.
گفتنی است که در پی تشدید اخراج اجباری مهاجران افغانستان از کشورهای ایران و پاکستان، سازمان عفو بین‌الملل و کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور مهاجرت، با نشر اعلامیه‌هایی خواستار توقف بازداشت و اخراج اجباری پناهندگان افغانستان از این کشورها شده‌اند.
