سازمان عفو بین‌الملل با نشر گزارشی از وضعیت زنان در افغانستان اعلام کرده است که به دلیل سرکوب حقوق بشر از سوی طالبان، زندگی زنان و دختران در این کشور ویران شده است.
این نهاد امروز (چهارشنبه، ۵اسد) گزارشی حدود ۱۰۰ صفحه‌یی را در مورد وضعیت زنان افغانستان منتشر کرده است که شامل بازداشت، ناپدید و شکنجه شدن زنان معترض، بازداشت زنان به اتهام «فساد اخلاقی»، افزایش ازدواج‌های زودهنگام کودکان دختر، ازدواج‌های اجباری، فشارهای روحی و روانی و عدم دسترسی به حق آموزش، می‌شود.
در گزارش آمده است؛ طالبان از زمانی که کنترل کشور را در ماه اسد سال گذشته به دست گرفتند، حقوق زنان و دختران را برای آموزش، کار و گشت‌وگذار آزادانه، نقض کرده‌اند.
طبق این گزارش، پس از تسلط طالبان بر افغانستان، سیستم حفاظت و حمایت از زنانی که از خشونت خانواده‌گی فرار می‌کنند، نابود شده است.
این نهاد بین‌المللی گفته است که بازداشت زنان و دختران به دلیل نقض جزیی قوانین تبعیض‌آمیز این گروه، به افزایش میزان ازدواج‌های زودهنگام کودکان دختر و اجباری، کمک کرده است.
در این گزارش از قول، اگنس کالامار، دبیرکل سازمان عفو بین‌الملل آمده است: «کمتر از یک سال پس از تسلط طالبان بر افغانستان، سیاست‌های سخت‌گیرانه آنها میلیون‌ها زن و دختر را از حق داشتن زندگی امن، آزاد و پربار محروم می‌کند.»
در گزارش آمده است که سیاست‌های سخت‌گیرانه و سرکوب‌گر طالبان، سیستمی را تشکیل می‌دهند که تقریبا تمام جنبه‌های زندگی زنان و دختران را مورد تبعیض قرار می‌دهد.
در گزارش آمده است: «روی هم رفته، این سیاست‌ها سیستمی از سرکوب را تشکیل می‌دهند که تقریباً تمام جنبه‌های زندگی زنان و دختران را مورد تبعیض قرار می‌دهد. همه جزئیات روزانه – که چگونه زن و یا دختری به مکتب یا دانشگاه می‌رود، چگونه به کار می‌رود و چگونه خانه را ترک می‌کند، همه کنترل می‌شود و این حق زنان به شدت محدود شده است.»
سازمان عفوبینالملل اعلام کرده است که این سرکوب خفقان‌آور علیه جمعیت زن افغانستان روز به‌روز در حال افزایش است.
این نهاد از جامعه جهانی خواسته است که باید فورآ از طالبان بخواهد که به حقوق زنان و دختران احترام گذاشته و از آنان محافظت کنند.
سازمان عفوبینالملل از طالبان نیز خواسته است که تا تغییرات اساسی در سیاست‌ها و اقداماتی برای حمایت از حقوق زنان و دختران اعمال کنند.
در گزارش آمده است: «عفو بین‌الملل از طالبان می‌خواهد تا تغییرات اساسی در سیاست‌ها و اقدامات برای حمایت از حقوق زنان و دختران را اعمال کنند. دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی، از جمله همه کشورهای عضو سازمان ملل متحد و شورای امنیت سازمان ملل متحد، باید فورا یک استراتژی قوی و هماهنگ را ایجاد و اجرا کنند که طالبان را برای ایجاد این تغییرات تحت فشار قرار دهد.»
بازداشت و شکنجه زنان معترض
سازمان عفو بین‌الملل با برخی از زنان معترض که از سوی طالبان بازداشت شده بودند، مصاحبه کرده و آنان گفته‌اند که در زندان از سوی نیروهای طالبان مورد شکنجه قرار گرفته و تهدید به کشتار اعضای خانواده خود شدند.
یکی از زنان معترض گفته است:{نگهبانان طالب} پیوسته وارد اتاق من می‌شدند و عکس‌های خانواده‌ام را به من نشان می‌دادند. آنها به تکرار می‌گفتند: می‌توانیم آنها، همه شان را بکشیم و تو هیچ کاری نخواهی توانست… جیغ نزن، صحنه سازی نکن. پس از اعتراض، باید منتظر چنین روزهایی می‌بودی».
در گزارش به نقل از یک زن معترض آمده است که یکی از اعضای طالبان به او گفته است که بخاطر اعتراض زنان «امریکا پول را به طالبان نمی‌دهد» و بعد از آن او را مورد لت‌وکوب قرار داده و کمرش زخمی شده است.
یکی دیگر از زنانی که از سوی طالبان زندانی شده، گفته است: «آن ها دروازه را قفل کردند. شروع کردند به جیغ زدن بر سر من…{ یک عضو طالبان} گفت: تو زن کثیف… امریکا به خاطر شما فاحشه‌ها به ما پول نمی‌دهند… سپس مرا با لگد زد. آن قدر شدید بود که پشتم زخم شد و با لگد به زنخ من هم زد… هنوز در دهانم درد احساس می‌کنم. وقتی می‌خواهم صحبت کنم درد می‌کند.»
دو تن از زنان معترض گفته‌اند که پس از انتشار عکس‌های از آثار لت‌وکوب زنان در رسانه‌های اجتماعی، طالبان استراتیژی جدیدی برای جلوگیری از نشان دادن زخم‌های بدن زنان روی دست گرفتند تا آنان نتوانند تصاویری از آن قسمت‌های بدن شان را همگانی کنند.
یکی از این زنان به عفو بین‌الملل گفت: «ما را به سینه و بین پاهای‌مان می‌زدند. آنها این کار را با ما کردند تا نتوانیم به دنیا نشان دهیم. سربازی که کنارم راه می‌رفت ضربه‌ای به سینه‌ام زد و گفت: همین حالا می‌توانم تو را بکشم و هیچ‌کس چیزی نگوید. هر بار که بیرون می‌رفتیم این اتفاق می‌افتاد. از نظر فیزیکی، کلامی و احساسی به ما توهین می‌شد».
دستگیری و بازداشت خودسرانه، از جمله به اتهام «فساد اخلاقی»
در گزارش سازمان عفوبینالملل آمده است که طالبان به طور فزاینده‌ای زنان و دختران را به دلیل نقض جزیی سیاست‌های تبعیض‌آموز خود مانند قانون عدم حضور در انظار عمومی بدون محرم مرد، یا زنی را با یک مرد نامحرم بازداشت کرده‌اند.
این نهاد از قول چهار منبع از بازداشتگاه‌های تحت کنترل طالبان گفته است که معمولا افراد به جرم مبهم «فساد اخلاقی» متهم و بازداشت شدند.
یکی از کارکنان زندان گفته است: «بعضی وقت‌ها دختر و پسر را از قهوه خانه می‌آورند… {یا} اگر زنی را ببینند که با محرم نیست، می‌توان او را دستگیر کرد… قبلاً این گونه موارد نبود. در زندان هر ماه بر تعداد آنها{افراد زندانی} افزوده می‌شود.»
یکی از دانشجویان دانشگاه که طالبان او را به جرم بدون محرم مرد، بازداشت کرده گفته است که مورد لت‌وکوب قرار گرفته است.
او گفته است: «طالبان شروع به شوک برقی به من کردند… روی شانه، صورت، گردنم، هر جا که می‌توانستند… آنها مرا فاحشه {و} احمق خطاب می‌کردند… کسی که اسلحه در دست داشت گفت: تو را می‌کشم و هیچ کس نمی‌تواند جسد تو را پیدا کند».
منابع گفته‌اند که زنان و دختران در سلول‌های انفرادی، مورد لت‌وکوب و انواع شکنجه قرار گرفتند و مجبور به تحمل شرایط غیرانسانی از جمله ازدحام بیش از حد و دسترسی ناکافی به غذا، آب و گرمایش در ماه‌های زمستان شده‌اند.
ازدواج‌های زدوهنگام و اجباری
در گزارش سازمان عفو‌بین‌المل آمده است که میزان ازدواج‌های زیرسن و اجباری در افغانستان تحت حاکمیت طالبان رو به افزایش است.
این نهاد عامل اصلی این موضوع را بحران اقتصادی و انسانی خوانده و گفته است که به دلیل فقدان چشم‌انداز آموزشی و حرفه‌ای برای زنان و دختران؛ خانواده‌هایی هستند که زنان و دختران شان را مجبور به ازدواج با اعضای طالبان می‌کنند.
در گزارش این نهاد داستان دختر ۱۳ ساله که از او بنام مستعار«خورشید» یاد شده، آمده است که در ماه سپتامبر سال ۲۰۲۱ مجبور شد با یک مردم همسایه‌اش که ۳۰ سال سن دارد، در بدل ۶۰هزار افغانی ازدواج کند. او گفته است که خانواده‌اش او را به دلیل وضعیت بد اقتصادی مجبور به این ازدواج کرده است.
عدم دسترسی به آموزش
در گزارش آمده است که طالبان همچنان مانع آموزش تقریبا اکثریت دختران مکتب شدند. این نهاد گفته است که قرار بود در ماه مارچ ۲۰۲۲، مکاتب به‌روی دختران بازگشایی شود؛ اما طالبان یونیفورم دختران را بهانه گرفتند و در آن روز دانش‌آموزان دختر بالاتر از صنف ششم را پس به خانه‌های آنان فرستادند.
در این گزارش در مورد آزار و اذیت طالبان از دانشجویان دختر در محیط دانشگاه‌ها نیز اشاره شده است.
سازمان عفوبینالملل گفته است که طالبان با ایجاد محدودیت در رفتار و پوشش دانشجویان دختر، محیط ناامن ایجاد کرده و دانشجویان دختر به طور سیستماتیک در محرومیت قرار دارند.
در بخشی از گزارش آمده است: «بسیاری از دانشجویان دختر اکنون یا از حضور در دانشگاه منصرف شده‌اند، یا تصمیم گرفته‌اند که اصلا در دانشگاه ثبت نام نکنند.
سازمان عفو بین‌الملل در این گزارش از جامعه جهانی خواسته است که تحریم‌های مانند وضع ممنوعیت سفر از طریق قطع‌نامه‌ی شورای امنیت سازمان ملل اعمال کند و از سایر اهرم‌های فشار علیه این گروه استفاده کنند تا در مورد رفتار شان با زنان و دختران، پاسخگو باشند.
اگنس کالامار گفت: «طالبان عمدا میلیون‌ها زن و دختر را از حقوق بشر محروم می‌کنند و آنها را در معرض تبعیض سیستماتیک قرار می‌دهند.اگر جامعه بین‌المللی عمل نکند، زنان و دختران را در افغانستان به حال خود شان رها می‌شوند و این مورد حقوق بشر را در همه جا تضعیف می‌کند.»
