لیلا یوسفی و سارا
امروز مصادف با 14 فبروری، اولین ولنتاینی است که تحت حاکمیت طالبان در افغانستان تجلیل شده است. طالبان، قرائت سخت‌گیرانه‌ای از اسلام دارد و با پدیده‌های فرهنگی غرب مخالفت نشان می‌دهد.
به مناسبت روز عاشقان، خبرنگاران رسانه‌ی رخشانه در شهرهای کابل و هرات با شماری از شهروندان که از این روز تجلیل کرده‌اند، مصاحبه کرده و در رابطه به نحوه‌ی تجلیل از این روز، در زیر حاکمیت طالبان از آن‌ها پرسیده‌اند.
ناجیه که برای خرید تحفه ولنتاین به یکی از ساعت‌فروشی‌های کوته‌سنگی کابل آمده است، میگوید: «برایم فرقی نمی‌کند که این فرهنگ از کجا آمده است و در افغانستان هم یک گروه تروریستی حاکم است. امروز به دیدن معشوقم در یکی از کافه‌های شهر نو می‌روم.»
ناجیه مدت دو سال است که با یکی از همکارانش رابطه‌ی عاشقانه دارد. او میگوید که برخلاف قیودات طالبان و دیدگاه منفی جامعه و خانواده، امروز به دیدن معشوقش می‌رود و لحظهای را دور از تمامی دغدغه‌های زندگی، عاشقانه می‌گذراند.
اما برای مهناز قصه فرق می‌کند. او که سالهای پیش، روز عاشقان را با معشوق خود در کافه‌های پل‌سرخ و شهر نو تجلیل می‌کرد، امسال به دلیل ترس از طالبان و دیدگاه‌های سنتی جامعه، فقط با تبریک گفتن این روز به معشوقش از طریق فضای مجازی، اکتفا کرده است.
او میگوید: «خیلی دلم می‌خواست بین این همه وحشت و ناامیدی، امروز یدالله را ببینم و لحظهای هرچند کوتاه را کنارش عاشقانه بگذرانم؛ اما متاسفانه، طالبان به‌جز کشتن و لت‌و‌کوب کردن، چیزی از زندگی، عاطفه و احساس نمی‌فهمند. نخواستیم امسال بیرون برویم و با تحقیر و توهین طالبان روبه‌رو شویم.»
مهناز ۲۴سال عمر دارد و چهارسال می‌شود که با یدالله رابطه‌ی عاشقانه دارد. یدالله یکی از هم‌صنفی‌های مهناز در دانشگاه است. خانواده‌ی مهناز مخالف ازدواج او با معشوقش است؛ چون یدالله از قوم دیگری است.
در سالهای اخیر تحت حاکمیت نظام پیشین، با وجود مخالفت‌های تندروان مذهبی و اکثر جامعه، تجلیل از روز ولنتاین یا روز عاشقان که ریشه در فرهنگ غربی دارد، در شهرهای مختلف کشور در میان جوانان گسترش یافته بود. اما امسال با وجودی که در شهر کابل گل‌فروشی‌ها و شیرینی فروشی‌ها آماده‌گی‌های نسبی گرفته بودند، ولی با برخورد طالبان مواجه شده است. تصاویری که از ساحه پل‌سرخ کابل منتشر شده نشان می‌دهد که نیروهای مسلح طالبان، گل‌ها و پوقانه‌هایی که برای فروش روز ولنتاین پیش‌روی دکان‌ها گذاشته شده بودند، لگدمال و با فروشنده‌ها و مشتریان برخورد کرده‌اند.
کیانوش، یکی از شاهدان عینی به رسانه‌ی رخشانه گفت: «ساعت دوازده و سی دقیقه ظهر بود. می‌خواستم برای همسرم گل تازه بخرم که طالبان به گل‌فروشی هجوم آوردند. خرسک‌ها و گل‌ها را لگدمال کردند. همه‌ی مشتری‌ها از ترس بیرون شدیم. طالبان می‌گفتند که ای کارهای کفری حرام است.»
به دلیل همین ترس از طالبان بود که فروشات مغازه‌هایی که اسباب ولنتاینی می‌فروختند، به حداقل خود کاهش یافته بود.
محمدباقر، یکی از گل‌فروش‌های پل‌سرخ میگوید که امسال ترس از طالبان و وضعیت بد اقتصادی جوانان، باعث شده تجلیل از این روز کم‌رنگ باشد. او افزود: «هر سال د روز عاشقا مه از کم‌اش 40 هزار افغانی از فروش گل و خرسک، دخل می‌کدم. امسال تا به‌حال 5 هزار هم نشده.»
میثم که در دشت برچی کابل شیرینی فروشی دارد، نیز میگوید: «سالهای پیش، روز ولنتاین حدود60 تا100 فرمایش کیک ولنتاینی داشتم. اما امسال تا حال دو نفر کیک ولنتاینی خریده‌اند.»
در کابل، کافه‌ها نیز حال رونق گذشته را ندارد. محمدنعیم، مالکان یکی از کافه‌های شهر کابل میگوید: «دو روز قبل افراد طالبان به کافه آمدند و به ما دستور دادند که حق نداریم در این روز کافه را تزیین کنیم و آمادگی خاص بگیریم.»
در شهر هرات نیز مثل کابل، ترس از طالبان حاکم است. فروشنده‌ها نتوانسته‌اند دکان‌های خود را با اسباب ولنتاینی تزئین و برای مشتریان خود به نمایش بگذارد. علی، یکی از فروشنده‌های شهر هرات میگوید: «به دلیل ترس از واکنش‌های طالبان و رفت‌وآمد هر روزه‌ی‌شان به دکان‌ها، تنها داخل دکانم را تزیین کردم و وسايل خاص برای تجلیل از ولنتاین را نیز چون گذشته به فروش نگذاشته‌ام.»
اما یعقوب که در شهر هرات شیرینی فروشی دارد، میگوید: «به‌خاطر ترس از برخورد طالبان، امسال خرس و گل‌سرخ و دیگر وسایل را برای ولنتاین نخریدم، چون طالبان بارها دکان‌ها را چک می‌کنند و اگر وسایل ولنتاین را ببینند، جمع‌آوری می‌کنند.»
در شهر هرات، شور و هیجان تجلیل از این روز در میان شهروندان هم چندان دیده نمی‌شود. مریم دختر ۲۳ سالهای که به تازگی ازدواج کرده است، میگوید که سالهای گذشته، روز ولنتاین را با همسر خود (در آن وقت نامزد بودند) تجلیل می‌کرد اما امسال به‌خاطر وجود طالبان هیچ شور و هیجانی برای تجلیل از روز ولنتاین ندارند.
راحله‌ی ۲۰ ساله، شهروند دیگر اهل هرات که برای خریدن شاخه‌‌گلی به گل‌فروشی آمده است میگوید که طالبان ترس زیادی را برای او ایجاد کرده و شرایط سنتی حاکم در شهر هرات نیز باعث شده است تا او و دیگران چون او نتوانند با فرد مورد علاقه‌ی شان مثل گذشته آزادانه روز ولنتاین را تجلیل کنند.
