زنی باردار، سرگردان مسجد و کوچه؛ سیل ناگهانی غرب کابل تمام دارایی « شهربانو» را برد

هانیه فروتن

یک روز پس از سیلی که در غرب کابل راه افتاده بود؛ مردم شهرک اتفاق، جایی که بسیاری از خانواده‌ها در فقر مطلق به سر می‌برند، وسایل ضروری خود را از میان گل و لای بیرون می‌کشیدند. اما شهربانو که روی بکس گل‌آلود نشسته بود با صدایی که هنوز می‌لرزید از نجات معجزه‌آسای پسرش صحبت می‌کرد.

در سیلاب‌های ناگهانی روز سه شنبه، ۳۰ اسد، دست‌کم ۱۲ خانواده تنها در شهرک اتفاق واقع در ناحیه ۱۳ پایتخت، مال و اموال‌شان را از دست دادند. شهربانو نیز تمام اموالش را از دست داده است، زنی که نزدیک به هشت ماه می‌شود از شوهر معتادش خبری نیست. به گفته‌ی خودش: «نه زنده‌اش معلوم است و نه مرده‌اش.»

شهربانو مادر ۲۸ ساله‌ای که با دو فرزندش در شهرک اتفاق زندگی می‌کند، در حالی که روی بکس گل‌آلود نشسته و از شدت اضطراب با پاهایش روی زمین ضرب گرفته است، می‌گوید: «اگر مردم و همسایه‌ها زودتر به دادم نمی‌رسیدند، پسرم را هم سیل با خود می‌برد.»

در میان شلوغی‌های آن روز، شهربانو را دیدم که دست زیر الاشه نشسته و از لبه‌ی دروازه‌ی کهنه‌ی فلزی به بیرون نگاه می‌کند. سیلاب‌های روز سه‌شنبه، مسیری که به خانه‌ی او منتهی مي‌شد را خراب کرده بود، مرد میان‌سالی از پشت بام صدا زد که باید مسیر دیگری را دنبال کنم تا از راه بام به آنجا برسم.

شهرک اتفاق بعد از سیلاب‌های روز سه‌شنبه به محل متروکی می‌‌ماند که از هر گوشه‌ی آن بیچارگی می‌بارید. نه به‌این دلیل که به مخروبه شبیه شده بود، بیشتر به این دلیل که ساکنان این محل، بیقرار و سرگردان از این طرف به آن طرف می‌دویدند.

خانه‌ای که شهربانو در آن زندگی می‌کند نیز بیشتر شبیه یک گودال است تا محل زیست انسان. آنچه را که شهربانو آن را خانه‌ی خود توصیف می‌کند، یک اتاق پرت‌افتاده در تحتانی‌ترین قسمت یک حویلی است. شبیه اتاق جداگانه‌ای که به‌عنوان انباری در یک گوشه‌ی ‌بلااستفاده ساخته می‌شود. به راحتی می‌شود از سرک پشتی خانه بالای بام آن بالا شد. او با پرداخت ۱۵۰۰ افغانی کرایه در ماه در این خانه زندگی می‌کند.

ساعت ۴:۳۰ دقیقه‌ی بعداز ظهر روز سه‌شنبه شهربانو متوجه شد که از در و پنجره‌های خانه، آب داخل شده است. پسر ۵ساله‌اش با جیغ و داد از مادرش کمک می‌خواست: «دویده سمت حولی رفتم، دیدم که پسرم بین آب دست و پا می‌زند. حیران مانده بودم اول کدام یک‌مان را از بین آب بیرون کنم. اگر همسایه ها زودتر به دادم نمی‌رسیدند یکی از ما سه را حتما سیل برده بود.»

از زندگی که او با چنگ و دندان آن‌را ساخته بود، حتی یک جوره لباس هم برایش باقی نمانده است. روز پنج‌شنبه، دو روز بعد از حادثه که دوباره به دیدن شهربانو رفتم، هنوز همان لباس‌های گل‌آلود را بر تن داشت: «کم بد بختی نداشتم که سیل هم اضافه شد. هیچ چیزی برایم نمانده. حیران ماندم که چه خاکی بر سرم بریزم.»

شهربانو در حال حاضر هشت ماهه باردار است و کودک سومش نیز تا یک ماه دیگر متولد خواهد شد. او با دختر ۸ساله و پسر ۵ ساله‌اش دو شبانه روز شده که شب‌هایشان را در مسجد و روز را هم در خانه‌ای که حالا خرابه‌ای بیش نیست، گذرانده‌اند. هیچ نهاد و شخصی به کمک آنها نیامده و این مدت را هم همسایه‌ها برایش غذا داده‌اند.

او در این مقطع‌ از زمان بارداری‌اش، به مراقبت‌های جدی صحی نیازمند است؛ اما نه تنها فقر جان‌سوز بلکه نگرانی جدیدی برخواسته از این حادثه دامن‌گیر او شده است. در کنار اینکه شش ماه کرایه خانه‌اش را هم نداده است.

شهربانو می‌گوید پنج سال است که با یک مرد معتاد زندگی می‌کند؛ اما بخاطر فرزندانش ناچار است دم نزند و دوام بیاورد. به گفته‌ی او اگر درخواست طلاق کند دیگر هیچ گاهی روی دختر و پسرش را نخواهد دید.

در سیلاب‌های اخیر کابل، بیش از ده خانواده و ده‌ها مغازه‌دار تنها در غرب کابل متضرر شدند. شماری از دکاندارها به رخشانه گفته‌اند که خسارات هنگفت مالی را در این حادثه متحمل شدند.

محمد حسین، یکی از این دکان‌داران که مواد خوارکی از قبیل آرد، برنج، چای خشک و.. می‌فروشد می‌گوید که تقریبا به ارزش دو صد هزار افغانی کالای تجاری‌اش در این سیلاب‌ها تخریب شده است: «تمام دکانم پر از آب و گل شده اما از مسوولین طالبان هیچ خبری نیست. خودم دو بار رفتم به ناحیه که بیایید اوضاع را از نزدیک ببینید اما کو گوش شنوا!».

زرمینه ۴۳ سال دارد و او نیز در این رویداد آسیب جدی مالی دیده است. می‌گوید: «آب در داخل خانه‌های ما تا زانوی ما شده بود. زیر زمینی که در آن مواد خوراکی و رخت‌خواب خود را نگهداری می‌کردیم از نصف بیشترش زیر آب شده بود، سیل هیچی برایم نمانده،هیچی».

فاطمه ۴۱ ساله یکی دیگر از کسانی است که سیلاب زندگی‌اش را با خود برده. او نیز در همسایگی شهربانو زندگی می‌کند و شوهرش در خیابان‌های کابل دست فروشی میکند. می‌گوید: «هنوز از دکاندار بابت آردی که سیل با خودش برد، ۱۰ هزار افغانی قرض دار هستیم.»

طالبان گرچه آماری از تلفات برخواسته‌ از سیلاب‌های ۳۰ اسد در کابل ارائه نکرده‌اند اما شاهدان عینی می‌گویند در کنار زیان‌های سنگین مالی که بر مردم وارد شده‌، دو کودک نیز در این رخ‌داد جان داده‌اند.

محمد تقی یکی از باشندگان کابل در (قلعه‌ی نو) ناحیه ۱۳ کابل می‌گوید: «خودم با چشم سر شاهد بودم که دو کودک را از همین منطقه آب برد. مردم هرچه تلاش کردند موفق نشدند آنها را نجات بدهند.»

یکی از این قربانیان، علی سجاد نام دارد و ۱۲ سال عمر داشت. خانواد‌ه‌ی او در منطقه‌ی (کته بلندی) واقع در ناحیه ۱۸ کابل زندگی می‌کند. جنازه‌ی او شام همان روز  در ایستگاه سرپل دشت برچی پیدا شد و  بعد از چند ساعت نگهداری در مسجد بلال به اقاربش تحویل داده شد.

در روزهای اخیر مناطق دیگری از کشور نیز شاهد سیل ناگهانی بود که گفته می‌شود خسارات زیادی بر جای گذاشته است. از جمله، سیلاب در پنجشیر نیز خسارات هنگفت مالی برجای گذاشته است.