الهه رسا
شراره رحیمی۲۳ ساله، در آشپزخانه خود سرگرم ساختن شمع است. پارافین را داخل ظرف فلزی ذوب می‌کند، فتیله‌گزاری و ترکیب رنگ را می‌چیند. کمتر از یک ساعت وقتش را می‌گیرد. اما ماهانه شش تا ۱۰ هزار افغانی از این راه در آمد دارد. شراره می‌گوید، این کار، به منبع در آمد خانواده‌اش تبدیل شده است.
شراره پس از آن که طالبان کار و آموزش زنان را در افغانستان منع کردند، به کار تولید شمع آغاز کرد.
او می‌خواهد نشان دهد که این گروه نمی‌تواند جلو فعالیت زنان را بگیرند: «زنان و دختران که اجازه بیرون رفتن از خانه خود را ندارند، با راه‌اندازی تجارت آنلاین می‌توانند با مشتریان خود در ارتباط باشند و خدمات ارائه بدهند و در کنار آن برای زنان دیگر فرصت کاری فراهم خواهد شد.»
شراره رحیمی از بخش گرافیک دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه هرات فارغ شده است. رشته‌ی که پس از حاکمیت طالبان، دیگر دختران اجازه ندارند آن را در دانشگاه انتخاب کنند و در آن درس بخوانند.
او می‌گوید، نخستین فردی است که در تولید شمع در هرات پیش‌گام شده است. کارش بر خلاف توقع‌‌اش مورد استقبال مردم قرار گرفته است و در حال حاضر می‌تواند بیش از ۳۰ مدل شمع با رنگ‌های متفاوت بسازد.
شراره قبل از سقوط حکومت به‌دست طالبان در یک مکتب خصوصی در هرات آموزگار بود. اما با تسلط گروه طالبان و با بسته‌شدن مکاتب به‌روی دختران بالاتر از صنف ششم و وضع محدودیت‌های روزافزون بر حقوق و آزادی‌های فردی زنان، او به هدف راه‌اندازی تجارت کوچک از وظیفه‌اش خدا حافظی کرد و در خانه مشغول به کار شد.
براساس گزارش ریچارد بنت، گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل متحد در افغانستان، طالبان از زمان برگشت دوباره به قدرت ۵۰ فرمان محدود کننده علیه زنان در افغانستان صادره کرده‌اند. در این گزارش آمده است که طالبان به دور از ادعاهایی که در مورد «محافظت» از زنان و دختران سر می‌دهند، به افراطی‌ترین انواع تبعیض مبتنی بر جنسیت و سانسور عمومی و با استفاده از دستورهای محدود کننده، زنان و دختران را هدف قرار می‌دهند.
شراره یک‌ونیم سال قبل ساخت شمع را راه‌اندازی کرده است. از طریق صفحه انستاگرامش که بیش از سه هزار دنبال کننده دارد، محصولات خود را می‌فروشد: «مردم با حضور در نمایشگاه و دنبال‌کردن تولیدات‌ام در صفحه انستاگرام از کار من استقبال زیادی می‌کنند.»
او از طریق پیام شخصی حساب کاربری فروشگاه در انستاگرام، سفارش می‌گیرد و شمع را توسط پیک موتوری به دست مشتریان خود می‌رساند.
دامنه‌ی فعالیت فروشگاه آنلاین شراره، تا کنون فقط محدود به هرات، کابل و بلخ است. شراره شمع‌های دست ساخت خودش را به گونه‌ی عمده و پرچون برای دکان‌داران و مشتریان به فروش می‌رساند.
حجم تولید شمع نظر به سفارشات مشتری‌هایش متفاوت است. در جریان بعضی از ماه‌های مناسبتی مثل روز ولنتاین، شب یلدا، سال نو، روز مادر و…، شراره در حدود ۸۰ تا ۱۰۰ دانه شمع تولید می‌کند؛ اما در ماه‌های عادی، بین ۵۰ تا ۶۰ دانه شمع تولید و به فروش می‌رساند.
قیمت شمع‌های دست ساخت شراره نیز نظر به رنگ و کیفیت آن متفاوت است. او می‌گوید که قیمت شمع‌ها از ۳۰ افغانی شروع و تا ۴۰۰ افغانی می‌رسد.
شراره پنج سال قبل ازدواج کرده و ثمره ازدواج او یک دختر چهار ساله است. او می‌گوید که هنر شمع‌سازی را در ایران یاد گرفته و در قسمت ساخت شمع به‌گونه حرفه‌ای آموزش دیده است.
او مواد ترکیبی در تولید شمع را از کشور ایران وارد و در خانه‌اش شمع می‌سازد. شراره با راه‌اندازی این کار کوچک توانسته تا زمان بیش‌تری را در کنار خانواده‌اش سپری کند. او می‌گوید: « من با کار در خانه توانستم تا بیشتر از قبل به دخترم رسیدگی کنم. من دیگر کارمند نهادی نیستم و برای خودم کار می‌کنم.»
شراره این توان را دارد که به پیمانه زیاد شمع تولید کند تا نیازی به واردات از بیرون کشور نباشد. از نظر کیفیت و تنوع نیز بهتر از شمع‌های وارداتی است.
هنر شمع سازی یکی از هنرهای زیبا و شناخته شده در افغانستان است. شمع یکی از وسایلی است که از گذشته تاکنون عموم مردم برای زیبایی و آرامش بخشی به محیط از آن استفاده می‌کنند. به گفته‌ی شراره، در روزهای مناسبتی مثل سال نو، شب یلدا و ولنتاین فروش زیاد دارد.
کیفیت خوب، روشن ماندن شمع به مدت طولانی و نداشتن دود و بوی ناخوش‌آیند از ویژه‌گی‌های شمع‌های دست‌ساخت شراره است. شراره تا کنون در سه نمایشگاه نیز شرکت کرده است. شراره در حال‌حاضر با بیش از ده دکان‌دار در شهر هرات قرارداد بسته است و در کم‌ترین زمان سفارشات را تحویل می‌دهد.
اتاق تجارت بانوان زون غرب، روز «چهارشنبه، ۲۴ جوزا» طی نشستی در ولایت هرات بارگشایی شد. این اتاق پنج ولایت زون غرب که شامل هرات، غور، بادغیس، فراه و نیمروز را تحت پوشش حوزه فعالیتش دارد.
بر اساس گفته‌ی ادیبا وزیری، مسوول اتاق تجارت بانوان زون غرب، در حال حاضر ۱۴۰۰ زن تجارت پیشه در زون غرب فعالیت دارند که از این میان ۴۶۲ تن در ولایت هرات مشغول کار در کارگاه‌های خود هستند.
خانم وزیری از پنج‌ماه به این طرف به‌عنوان سرپرست اتاق تجارت بانوان هرات فعالیت داشت. او بازگشایی اتاق تجارت بانوان حوزه غرب در جهت انسجام و هماهنگی فعالیت‌های بانوان تجارت پیشه پنج ولایت غربی کشور موثر می‌داند.
او گفت: «قبلا فعالیت ما تنها در ولایت هرات محدود بود. ولی با قرار گرفتن این چهار ولایت زیر چتر اتاق تجارت بانوان زون غرب فعالیت ما گسترده‌تر می‌شود و ما می‌توانیم در هر پنج ولایت برنامه‌های از قبیل برگزاری نمایش‌گاه‌ها، سیمینارها و خدماتی را راه‌اندازی کنیم».
خانم وزیری، از تلاش‌های این اداره برای ایجاد زمینه فعالیت‌های تجاری و تشویق زنان تجارت پیشه در حوزه غرب برای ارایه خدمات آنلاین می‌گوید: «عرضه تولیدات خوب در بازار، مشتری را وادار به خریداری آن می‌کند، ما تلاش داریم تا علاوه بر فراهم کردن زمینه تجارت زنان در داخل کشور، روابط تجارتی بین کشورها از طریق حضوری و آنلاین برای خانم‌ها را مهیا کنیم».
با تسلط گروه طالبان بر کشور در ۱۵ آگست ۲۰۲۱، فعالیت افتصادی زنان کاهش یافته و شمار زیادی از زنان تجارت پیشه کشور با از دست‌دادن سرمایه خانه‌نشین و یا راه مهاجرت را در پیش گرفتند.
در همین‌حال، زنانی مانند شراره در داخل کشور تلاش دارند تا مجددا تجارت‌های کوچک خود را احیاء کنند. شاید راه دشوار باشد؛ اما از نظر شراره، زنان و دختران باید بر این موانع و ترس‌های غلبه کنند: «خیلی‌ها جرأت آغاز کار را ندارد زیرا افکار منفی در ذهن شان وجود دارد. آنان فکر می‌کنند که ممکن است در اوایل شکست بخورند، اما هر شکست آغاز پیروزی است. »
