آزاده تران
مهدیه سال‌ها از غذا و لباس‌های خود و فرزندان‌اش زد و سختی کشید تا درد بی‌سرپناهی‌اش را درمان کند و خانواده هشت نفری‌اش را از رنج کرایه‌نشینی نجات دهد. پنج سال پیش با پولی که پس‌انداز کرده و نیم آن را هم قرض کرده بود صاحب خانه‌ی کوچکی در غرب کابل شد.
اما طرح سرک‌سازی طالبان یک‌شبه رویای مهدیه و خانواده‌اش را برباد داد. خانه‌ی او در مسیر سرک‌سازی تخریب شد. مهدیه به رسانه‌ی رخشانه گفته است، در حالی که هنوز حدود 100 هزار افغانی از ساخت خانهاش قرض‌دار است، دوباره به خانه‌ی اول یعنی کرایه‌نشینی برگشته‌اند.
برخی از ساکنان غرب کابل در صحبت با رسانه‌ی رخشانه گفته‌اند، طالبان خانه‌های آنها را به خاطر سرک‌سازی تخریب کرده‌اند، اما هنوز از پرداخت پول استملاک خانه‌ها خبری نیست.
یک نمایندهی مردمی در غرب کابل که نخواست نام‌اش در این گزارش بیاید گفته است، طالبان برای استملاک خانه‌های تخریب شده وعده‌های میان‌خالی به مردم می‌دهند. به رغم اینکه بزرگان مردمی بارها با شهرداری طالبان صحبت کرده‌اند، اما هربار فقط وعده شنیده‌اند.
حدود پنج ماه قبل شهرداری طالبان، برای کم کردن بار ترافیک در غرب کابل، به ساخت خیابانی که شهرک امید سبز را به شهرک عرفانی در دشت برچی و خیابان دیگری را به قلعه‌ی قاضی وصل می‌کند، اقدام کرد.
بنا به طرح طالبان، طول این دو خیابان ۴۵ متری و در مجموع ۵/۵ کیلومتر می‌باشد که قرار است در طول ۲۰ ماه ساخته شود و دست‌کم 580 خانه در مسیر این دو خیابان تخریب شده یا در حال تخریب شدن است.
طالبان گفته بودند که این خانه‌ها را استملاک می‌کند و بدیل آن را به مردم می‌دهند، اما درعمل چنین کاری نشده است.
یک نمایندهی مردمی در غرب کابل گفته که تعداد ۴۵ خانه در خیابان ۴۰ متری غرب کابل بخاطر پروژه‌ی سرک‌سازی تخریب شده که صاحبان آنها بی جا شده‌اند. او گفته که شاهد تخریب خانه‌هایی بوده که صاحبان آنها نان شب و روزشان را نداشته‌اند: «خانه‌های کسانی که تحت استملاک قرار گرفته آنها فعلا با قیمت بالا در خانه‌های کرایی زندگی می‌کنند و هنوز از طرف دولت (حکومت طالبان) برای آنها هیچ کمکی صورت نگرفته.»
او گفته است که تخریب خانه‌ها، کرایه خانه‌ها را نیز بالا برده که مشکل جدی به حساب می‌رود. موضوعی که برای مردم هم دردسرساز شده است.
شوهر مهدیه 43 ساله کراچی‌دستی دارد و با این کار می‌توانست هزینه‌ی زندگی خانواده‌ی پر جمعیت خود را تامین کند، اما حالا باید ماهانه دو هزار افغانی کرایه خانه هم بدهد.
شوهر مریم 33 ساله که خانه‌ای را با دو دهه کارگری در ایران، شش سال پیش ساخته بود در طرح سرک‌سازی طالبان از دست داده است. به قول مریم، آنها که یک صدو 30 صدهزار افغانی برای ساخت خانه‌ی‌شان هزینه کرده بودند، هنوز یک افغانی از طالبان دریافت نکرده‌اند.
مریم با خانواده‌ی ۱۲نفری‌اش سه ماه می‌شود در خانه‌ای کرایه‌ای زندگی می‌کند. ماهانه ۷هزار افغانی کرایه پرداخت می‌کند: «تمام آرامش را از ما گرفته بود. ام زمستان گذشته، هر روز از شاروالی نفر می‌آمد که خانه خود را تخلیه کنیم و بجایش برای ما خسارت می‌‌دهد. حالی که سه ماه میشه در خانه کرایی زندگی می‌کنیم و ماهانه ۷ هزار افغانی کرایه می‌‌دهیم، اما تا حالی خو هیچ خسارت یا کمکی از طرف حکومت دریافت نکردیم.»
مریم می گوید، یافتن خانه و بالا رفتن کرایه خانه از جمله مشکلاتی است که آنها پس از تخریب خانه‌های‌شان توسط شهرداری کابل، دچار شده‌اند.
مریم می‌گوید، صاحب خانه‌ی‌شان به تازگی از آنها خواسته است که کرایه خانه را سه هزار افغانی بیشتر کند یا خانه را خالی کند.
برای ساکنان فقیر غرب کابل، داشتن یک خانه رویای بزرگی به حساب می‌رود. با خانه‌هایی که در مسیر تخریب قرار گرفته آرزوهای زیادی بر باد رفته و دردسرهای بزرگی هم به دنبال داشته است.
مردم نگرانند که وعده‌های امروز و فردای طالبان برای پرداخت استملاک خانه‌ها فراموش شود و کسی هم صدای آنها را نشنود.
از سوی هم یک منبع از شهرداری کابل در صحبت به رسانه‌ی رخشانه می‌گوید، طبق قوانین اداره‌ی شهرداری کابل، به آن عده از صاحبان خانه های استملاک شده در غرب کابل که اسناد داده شده از طرف شهرداری را، طی مراحل نموده خسارت ساختمان شان را به صورت نقدی دریافت کرده و برای کسانی که تا هنوز خسارت خانه‌ی شان را دریافت نکرده بعد از تکمیلی اسناد یاد شده، خسارت استملاک خانه‌ی شان پرداخت می‌شود.
همچنان این منبع اضافه می کند، صاحبان ساختمان های استملاک شده در دو دور بهای استملاک ساختمان خود را دریافت می‌کند، در نخست خسارت ساختمان و بعد از تصفیه نمودن ملکیت، بهای زمین از طرف شهرداری به صاحبان آنها به‌صورت نقدی پرداخت می‌شود.
خانه‌ی خدیجه ۵۲ ساله که با کمک شوهرش که آموزگار است پس از سال‌ها بی‌خانمانی صاحب خانه شده بود نیز تخریب شده است: «اینه خودتان فکر کنید از معاش معلمی که خیلی ناچیز است ما برای خود خانه جور کردیم و در آخر هم در نقشه رفت، چقدر دردناک است؟ همیالی کار برای دخترانم نیست و دو پسرم کوچک است. با معاش ۸ هزار افغانی ما چطور زندگی کنیم؟ کرایه خانه خیلی قیمت شده و کار هم برای مردم نیست و طالبان هم تا هنوز خسارت ما را پرداخت نکرده است.»
خدیجه همراه با خانواده‌ی شش نفری اش از سه ماه به این‌سو در یک خانه‌ی کرایه‌ای زندگی می‌کند و ماهانه ۶ هزار افغانی کرایه خانه پرداخت می کند.
او می‌گوید، شهرداری طالبان در اوایل امسال ( ۱۴۰۳) از آنها خواست از خانه‌ی‌شان کوچ نمایند و وعده دادند که برای آنها معادل خانه‌ی‌شان پول نقد پرداخت می‌شود. اما خدیجه می‌گوید، بعد از آن‌که آنها از خانه‌ی شان کوچ کردند طالبان پاسخ آنها را نمی‌دهند.
با هرکسی که خانهاش تخریب شده یا در حال تخریب شدن است، سر صحبت باز شود قصه‌ی مشترکی دارند؛ فقط خانه‌ای که آنها سال‌ها از خوراک و پوشاک‌شان زده بودند تا صاحب خانه شوند تخریب نشده؛ بلکه دل‌های‌شان نیز خالی شده است. دلهای خالی از وعده‌های هوایی طالبان و این نگرانی که هرگز ممکن است دوباره صاحب خانه نشوند.
مینا ۳۳ ساله که اکنون در خیابان ۴۰ متری غرب کابل در خانه‌ای کرایه‌ای زندگی می‌کند گفته است هشت سال قبل خانه‌ای را با پول قرض ساخته بود و هنوز 24صدهزار افغانی از ساخت خانهاش بدهکار مانده است.
داستان او هم مشابه است با همه‌ی کسانی که خانه‌های آنها تخریب شده است؛ شوهرش کارگر ساده‌ای است که به سختی نان خوردن پیدا می‌کند. طالبان خانه‌ی او را نیز استملاک کرده، اما از پرداخت بدیل هنوز خبری نیست و پاسخی هم نمی‌تواند از طالبان بگیرد.
زهرا ۵۸ ساله نیز در صحبت با رسانه‌ی رخشانه گفته است، چهار ماه است که در خانه کرایه‌ای زندگی می‌کند و در کنار این تمام هست و بودشان که تنها خانه‌ی آنها بوده، از دست رفته است.
او گفته است، اگر طالبان خسارت آنها را پرداخت نکند، ممکن است تا آخر عمر دیگر صاحب خانه نشوند. زیرا به گفته‌ی خودش: «تمام اولادهایم غریب کار است.»
