نسیم ابراهیمی
روز اول نشست چندجانبه‌ی اسلو با بحث‌هایی در مورد وضعیت زنان در افغانستان، به پایان رسید. در این نشست، فعالان جامعه‌ی مدنی و حقوق زنان با بازتاب وضعیت کنونی، خواست‌هایی را در مورد حقوق بشری زنان مطرح کرده‌اند و نماینده‌گان طالبان نیز وعده‌هایی در این مورد داده‌اند.
هدا خموش، فعال حقوق زن که به نماینده‌گی از زنان معترض در این نشست شرکت کرده و صحبت کرد، در آغاز سخنرانی از سرپرست وزارت خارجه‌ی طالبان خواست تا به کابل تماس بگیرد و فعالان حقوق زن را که در بازداشت طالبان به سر می‌برند، رها شوند. طبق گزارش بی‌بی‌سی، متقی وزیر خارجه‌ی طالبان در همان زمان برای رهایی آن‌ها به کابل تماس گرفته است. پس از آن، او به حاضران در نشست گفته که «در میان امارت اسلامی افراد احساساتی وجود دارند؛ ولی تمام تلاش ما این است تا دختران را پیدا کنیم.»
این گفته‌ی متقی، تایید ضمنی بازداشت تمنا زریاب پریانی، خواهران او و پروانه ابراهیم‌خیل از سوی طالبان می‌باشد. طالبان تا هنوز به‌صورت رسمی بازداشت این فعالان زن را تکذیب کرده و پیشتر اداره‌ی استخبارات این گروه با اشاره‌ی غیرمستقیم به نشر ویدیوی تمنا پریانی که از هجوم طالبان در خانه‌ی خود خبر داده بود، گفته بود که آن‌ها با چنین کارهای خود در پی پرونده‌ی‌سازی برای رفتن به خارج هستند.
طبق گفته‌های اقارب و خانواده‌های پروانه ابراهیم‌خیل، تمنا پریانی و سه خواهرش، چهارشنبه‌شب هفته گذشته از سوی افراد مسلح طالبان بازداشت شده و تا هنوز در سرنوشت نامعلومی به‌سر می‌برند.
هدا خموش، در سخنرانی خود وضعیت حقوق‌بشری در افغانستان را در روزهای حاکمیت طالبان چنین شرح داده است: «در طول ۵ ماه پسین، طالبان حقوق اساسی شهروندان را انکار کردند. زنان را خانه‌نشین ساخته و آنان را از آموزش محروم کردند. مخالفان شخصی‌شان و نظامیان پیشین را سرکوب، قتل و شکنجه نمود‌ه‌اند. تبعیض نظام‌مند را علیه اقوام و ملیت‌های غیرحاکم به راه انداخته‌اند و دستگاه تفتیش عقاید و رفتار را به‌نام امر به معروف و نهی از منکر ایجاد کرده‌اند.»
او از بازداشت، شکنجه و قتل فعالان مدنی و حقوق زنان، خبرنگاران و نظامیان پیشین از سوی طالبان در ولایت‌های هرات، بلخ و کابل نیز نام برده است.
او هم‌چنان ایجاد شورای با صلاحیت و مستقل از سوی سازمان ملل را که متشکل از خانواده‌های متضرران و قربانیان، نمایندگان مردم، نهادهای مستقل بین‌المللی حقوق بشر باشد، برای نظارت و بررسی رفتار سیاست‌های طالبان، مطرح کرده است.
خموش در این خواست خود گفت که این شورا می‌تواند زندان‌های طالبان را بررسی نموده و زندانیان عقیدتی، سیاسی و جنسیتی را فورا آزاد نماید و نیز این شورا در مرحله بعد به تمام جرایم جنگی که در بیست سال گذشته صورت گرفته است، بپردازد.
خموش هم‌چنان گفته است که طالبان و هیچ گروه دیگر، صلاحیت محدود کردن حقوق اساسی زنان و دیگر شهروندان کشور را ندارد و هر نوع بازتعریف حق و آزادی باید از طریق گفت‌وگوی بزرگ ملی و توافق جمعی صورت بگیرد.
در نشست اسلو سه زن فعال اجتماعی با دعوت وزارت خارجه‌ی ناروی اشتراک کرده است.
نرگس نهان، یکی از دعوت‌شدگان وزارت خارجه‌ی ناروی، با رد دعوت‌نامه، گفته است، به دلیل این که طالبان در گفتگو حسن نیت ندارند، در این نشست شرکت نمی‌کند. او دلیل دیگر انصراف خود از اشتراک در این نشست را عدم رعایت حقوق زنان از سوی طالبان از جمله بازداشت دو فعال حقوق زن در کابل، خوانده است.
نهان از دولت‌های غربی نیز انتقاد کرده و گفته است آن‌ها به‌صورت ضمنی به طالبان رسمیت می‌بخشند و در حالی که می‌باید یکی از پیش‌شرط‌های دعوت طالبان در چنین نشست‌هایی، بازگشایی مکاتب دخترانه و اجازه‌ی حق کار برای زنان از سوی طالبان می‌بود.
همزمان با این، ده‌ها تن از مردم افغانستان مقیم در ناروی، با تجمع اعتراضی در مقابل ساختمان وزارت خارجه‌ی این کشور، دست به اعتراض زدند.
این معترضان شعارهای «مرگ نه به طالبان، طالبان گروه تروریستی است و…» سر داده و از کشورهای جهان به ویژه حکومت ناروی خواستند که این گروه را به رسمیت نشناسند.
معترضان برنامه‌ی موسیقی نیز اجرا کردند و به رسم اعتراض علیه محدودیت‌های طالبان در بخش موسیقی و هنر، دمبوره و دیگر آلات موسیقی نواختند.
با این حال، روزنامه‌ی هشت صبح از نشست روز اول اسلو گزارش داده است که وزیر خارجه‌ی طالبان در دیدار با اعضای جامعه‌ی مدنی و فعالان حقوق زن، وعده داده است که دانشگاه‌ها و مکاتب به روی دختران باز می‌شود. بر اساس این گزارش، وزیر خارجه‌ی طالبان هم‌چنان گفته است که اداره‌ی طالبان روی طرحی کار می‌کند تا براساس آن، وزارت امور زنان دوباره با در نظرداشت معیارهای اسلامی فعالیت کند.
با قدرت‌یابی طالبان در اواخر ماه اسد، وزارت امور زنان منحل و نام به وزارت امر به معروف و نهی از منکر تبدیل شد.
طبق آجندا، روز دوم نشست اسلو، نماینده‌گان طالبان با نمایندگان ایالات متحده امریکا، فرانسه، بریتانیا، آلمان، ایتالیا و اتحادیه‌ی اروپا دیدار خواهند داشت و در روز سوم هم مقام‌های دولت ناروی با هیات‌های اشتراک کننده، دیدار خواهند کرد.
پس از به قدرت رسیدن طالبان، نشست اسلو اولین نشست بین‌المللی و رسمی در سطح کشورهای اروپایی می‌باشد که از گروه طالبان دعوت شده است. طالبان تا هنوز از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است. دیده شود که پس از بازگشت هیات طالبان، تغییری در رفتار و سیاست‌های این گروه در قبال شهروندان خواهد آمد یا خیر؟ پیش از این نیز در جریان مذاکرات صلح دوحه، طالبان وعده داده بودند به حقوق زنان و حقوق شهروندان احترام می‌گذارد و متفاوت‌تر از دور اول حکومت خود رفتار می‌کند؛ اما در جریان افزون بر پنج ماه از حاکمیت این گروه، تغییری در رفتار آن‌ها دیده نشده است.
