ولایت بامیان تا چند سال پیش شاهد حضور پر رنگ زنان خبرنگار در این عرصه بود. دختران زیادی به‌طور چشم‌گیری به خبرنگاری روی می‌آوردند. از آن‌جایی که بامیان ظاهرا به مدرنیته روی آورده بود، فعالیت زنان به‌خصوص زنان خبرنگار هم به درصدی بالایی رسیده بود.
اما پس از چند سال شاهد کاهش زنان خبرنگار در بامیان هستیم که هر یک به دلیلی این عرصه را ترک می‌کنند. کدام دلایل باعث شده است که زنان کمتر در عرصه رسانه در این ولایت فعالیت داشته باشند و یا به کار آن‌ها از سوی مدیران رسانه‌ها، اهمیت داده نشود؟ این گزارش بر اساس تجربه‌های زنان خبرنگار در بامیان تهیه شده و هر کدام از این خبرنگاران چشم دید و مشاهدات‌شان را در جریان کارشان به‌عنوان خبرنگاران با ما در میان گذاشتند.
نبود دانشکده‌های خبرنگاری در ولایت بامیان
بیشتر خبرنگاران به‌خصوص زنان در بامیان به‌شکل آماتور خبرنگاری می‌کنند. در این ولایت هیچ دانشکده‌ی خبرنگاری وجود ندارد، تا علاقه‌مندان رشته‌ی خبرنگاری آن را به‌شکل حرفه‌ای و علمی فرا بگیرند. با این حال خبرنگاران زن در بامیان با چالش‌های غیرحرفه‌ای بودن نیز مواجه‌اند که بهانه‌ی دهن پرکنی برای مسئولان رسانه‌ها می‌دهد که آن‌ها تنها به‌شکل کارآموز استخدام کنند. درحالی که بعد از تحمل یک مدت طولانی هنوز هم موفق به کسب یک موقف خوب در رسانه نمی‌شوند.
اکثر خبرنگاران در این ولایت به این باور اند که یگانه راه پیشرفت‌شان دنبال کردن خبرنگاران پيشتاز ملی و بین‌المللی در این عرصه هستند. اما امکانات اندک و عدم‌دسترسی آنان به تکنالوژی‌های به‌روز و نبود فرصت‌های که روی ظرفیت‌شان کار نمایند، یک چالش جدی است که فرا راه این خبرنگاران قرار دارد.
تبعیض‌‌های چند بٌعدی علیه زنان خبرنگار
عدم دست‌رسی به اطلاعات و رفتارهای دوگانه از سوی نهادهای دولتی و مسئولان رسانه‌ها از عمده‌ترین دلایلی است که زنان خبرنگار را در بامیان به ستوه آورده است. برخی از خبرنگاران زن در بامیان می‌گویند که ارگان‌های دولتی از دادن اطلاعات برای خبرنگاران زن در اکثر اوقات خود داری می‌کنند.
نرگس امینی که مدت سه سال در یک رسانه‌ی محلی در بامیان مشغول تهیه گزارش بود می‌گوید:« چند باری که در ارگان‌های دولتی برای گزارش مراجعه کرده بودم، از دادن اطلاعات خودداری می‌کردند. آخرین باری که در شفاخانه ولایتی رفتم، داکتر برای هر سوالم طفره می‌رفت تا پاسخم را ندهد».
نرگس می‌گوید که او هنگام مصاحبه آشکارا متوجه شد که اگر به جای او یک همکار مردش با این داکتر مصاحبه می‌کرد، قطعا چنین برخوردی با او صورت نمی‌گرفت.
تبعیض جنسيتی در رسانه‌ها و ادارات دولتی زنان خبرنگار را در تنگنای ماندن و رفتن قرار داده است. خبرنگاران زن به عدم دست‌رسی به اطلاعات مواجه‌اند در حالی که خبرنگاران مرد کمتر به این چالش بر می‌خورند. ضعيف‌انگاری زنان خبرنگار از سوی صاحبان رسانه و حتا گزارشگران مرد، چالش ریشه‌ای دیگری است که آن‌ها همه روزه با آن مواجه‌اند. مدیران و کارمندان مرد رسانه‌ها در بامیان، همواره به زنان دیکته می‌کنند که آن‌ها در وضعیت فرودستانه‌ی قرار دارند و نباید پای‌شان را از دایره‌ای که جامعه سنتی پدرسالاری برای آن‌ها تعریف کرده، فراتر بگذارند.
نرگس امینی می‌گوید:« تنها دلیلی که فعالیت‌های رسانه‌ای را ترک کرده‌ام این است که به انواع مختلف بعضی همکاران من برایم مشکل تراشی می‌کردند. این که تو فلان جای برای تهیه گزارش رفته نمی‌توانی چون دختری و…».
ترک کردن کار از سوی خبرنگاران زن
اتحادیه ملی ژورنالیستان در بامیان می‌گوید که در حدود ۱۴ خبرنگار زن در بامیان فعالیت دارند که بیشتر آن‌ها به‌شکل کارآموز هستند. در یک سال اخیر در حدود ۳۵درصد از خبرنگاران زن در این ولایت کارشان را ترک کرده‌اند.
عدم مصئونیت در محیط کاری، معاش اندک و در اکثر اوقات پرداخت نشدن آن، عدم دست‌رسی به اطلاعات، رفتارهای تبعیض‌آمیز از سوی صاحبان رسانه و همکاران مرد و مشکلات اجتماعی دلایلی‌اند که از سوی خبرنگاران زن در بامیان مطرح شده است.
فاطمه امیری یکی از خبرنگاران که کارش را ترک کرده می‌گوید که او زمانی که خبرنگاری را آغاز کرده بود، این را به گوش رئیس رسانه رسانده بود که حاضر است به ساحه‌های ناامن و دور دست برای تهیه گزارش بدون امکانات سفر کند. با تمام چالش‌ها دست به گریبان شود؛ ولی کارش را ادامه بدهد. اما حالا او می‌گوید:« در مدت دو سال کار سخت و طاقت‌فرسا، برایم مزد اندکی در نظر گرفته بودند و گاهی حتا همان را نیز نمی‌پرداختند».
دخترخانم‌هایی که در مدت یک سال اخیر کارشان را ترک کرده‌اند می‌گویند که با آن که خبرنگاری دوست‌داشتنی‌ترین شغلی برای‌شان بوده که خود را در قله‌های موفقیت آن می‌دیدند؛ اما عرصه به حدی برای‌شان تنگ شده بوده که راه جز گریز از آن نداشتند.
اسحاق اکرمی، مسئول ولایتی اتحادیه ژورنالیستان بامیان می‌گوید که بیشتر این خبرنگاران زن به‌شکل کارآموز در رسانه‌ها فعالیت می‌کنند که با آن هم با چالش‌های چند بٌعدی از جمله تبعیض‌‌های جنسیتی در محیط کار و مزد ناچیز مواجه هستند و این مسایل آن‌ها را مجبور به ترک حرفه‌ی خبرنگاری می‌کند. چندی قبل رسانه‌ی رخشانه گزارشی در مورد وضعیت کاری زنان خبرنگار در ولایت پروان نیز منتشر کرد. براساس آن گزارش، در ولایت پروان هیچ خبرنگار زن به گونه رسمی فعالیت نمی‌کند. رسانه‌های این ولایت دخترخانم‌های که از رشته خبرنگاری فارغ می‌شوند و علاقه‌مند کار در این عرصه هستند، به‌طور کارآموز و بدون معاش جذب می‌کنند.
