وقتی واژه‌ی سنگسار را می‌شنویم، زنان بی‌شماری روی ذهن ما صف می‌کشند که در طول تاریخ زیر بارش سنگ‌ها مدفون شده‌اند. همواره در یک معامله‌ی دوطرفه جزای بیشتر به زنان و کمتر به مردان داده شده است. اما جزای چهچیزی؟ جزای اخلاقی از سوی اجتماع برای خواسته‌ی معقول دو فرد توام با رضایت آن‌ها.
دشوار است که به این سناریو فکر نکنی و دشوارتر از آن دریافتن پاسخ به این پرسش است که چهچیزی باعث شده تا جمعی برای اجرای حکم سنگسار آنقدر با شتاب سنگ می‌زنند تا زنی بمیرد؟ آیا جرم آن زن بزرگ‌تر از زخم‌هایی است که هر سنگی بر بدنش اصابت میکند؟ ویدیویی ۳۰ ثانیه‌یی از رخشانه که فجیعانه‌ترین نوع مرگ یک زن را حکایت می‌کرد، گواه این صحنه است. او را در گودالی در دامنه‌ی کوهی در شهر فیروزکوه مرکز ولایت غور که توسط مردان حفر شده بود، قرار داده بودند. گودالی که قرار بود انسانی را با بارانِ‌سنگ در دلش دفن کند. رخشانه با سنگ‌های که مردان جنون‌زده به سویش پرتاب می‌کردند، جان داد. ما تنها جان دادن او را دیدیم که چگونه افتاد؛ اما دردش را ندیدیم، تنها احساس کردیم و تا ته استخوان لرزیدیم.
ما هنوز به این زن می‌اندیشیم، به رخشانه. نمی‌توانیم فراموش‌اش کنیم و نمی‌خواهیم فراموش‌اش کنیم. هنوز احساس میکنیم آن سنگ‌ها به استخوان‌های ما می‌خورند و سایه‌ی شومِ آن تراژدی همیشه به‌دنبال ما است. خاطره‌‌ی او در قلب و ذهن ما جا گرفته و این یادداشت و ایجاد رسانه رخشانه، شروعی برای مبارزه و ایستادگی در برابر چنین فجایع خواهد بود. رخشانه همچنان در جستجوی راه حلی برای چنین معضلات و خرافه‌های اجتماعی است تا بیشتر از این شاهد مرگ رخشانه‌های دیگر نباشیم.
در سال ۱۳۹۴ دختری به‌نام رخشانه که ظاهرا برای فرار از یک ازدواج اجباری با پسری که دوست داشت، از خانه فرار کرده بود. رخشانه در کشاکش و مبارزه برای زندگی بود که در یک چشم به‌هم زدن گرفتار یک دادگاه صحرایی شد.
براساس گزارش رسانه‌ها او در یک دادگاه صحرایی به اتهام‌های «زنا» و «فرار از منزل»، بدون سند سنگسار شد. و پسر ۲۳ ساله‌ی همراهش به تعداد صد تازیانه خورد. سنگسار شدن رخشانه از سوی مقام‌های دولتی ولایت غور به طالبان نسبت داده شد.
رخشانه تنها زنی نیست که روایت سنگسارش پس از سقوط رژیم طالبان منتشر شده است. سازمان عفو بین‌الملل، گزارش داده که اولین مورد از سنگسار در افغانستان پس از سقوط طالبان، در سال ۲۰۱۰ در کندز انجام شده است. بعدتر در سال ۲۰۱۶ رسانه‌ها گزارش دادند که گروه طالبان در ولسوالی وردوج بدخشان یک زن را سنگسار کردند.
در آن سال، دولت محمد خاور، ولسوال وردوج در صحبت به رسانه‌ها گفته بود که افراد طالبان زن و مرد متهم به رابطه جنسی را به مرکز این ولسوالی به منطقه “چاه کران” آورده و در ملا عام مجازات کردند.
به گفته وی، به حکم دادگاه طالبان، زن متهم به سنگسار و مرد به دره (شلاق) محکوم و این احکام در ملا عام اجرا شد.
پدیده سنگسار، شنیع‌ترین نوع شکنجه و قتل در قانون اسلامی برای زنان تعریف شده است. اگر زنی محصنه خلاف عرف و رسم جامعه بخواهد با مردی، ازدواج یا غیر شرعی رابطه جنسی برقرار کند، محکوم به سنگسار است. اما در برابر آن، مجازات یک مرد سبک‌تر است. افغانستان کشوری است که سنگسار هنوز هم در آن از سوی گروه‌های افراطی، اجرا می‌شود. یعنی سنگسار یک زن در افغانستان پديده تازه‌اى نيست؛ اما این شنیع‌ترین نوع قتل یک انسان به‌نام زن است که تاکنون کمتر در محراق توجه بوده و کمتر علیه آن مبارزه شده است.
هرچند مجازات سنگسار برای «زنا» در قرآن نیامده، اما در روایات اسلامی و سنت مذهبی جایگاه محکمی دارد. موافقان این مجازات آن را سنت نبوی می‌دانند و در برخی روایات آمده که آیاتی مبنی بر رجم یا سنگسار در قرآن وجود دارد. در سال ۲۰۱۳ مجلس نمایندگان افغانستان تلاش کرد سنگسار را به‌عنوان یک مجازات قانونی در قانون جزای افغانستان بگنجاند. اما فشارهای بین‌المللی باعث شد که حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین کشور این پیشنهاد را رد کند و در عوض، «زندان طویل المدت» به‌عنوان مجازات زنا در نظر گرفته شد.
قتل رخشانه در اثر سنگسار با یک ویدیوی کوتاه ۳۰ ثانیه‌ای همگانی شد؛ اما به دلیل نبود یک رسانه فعال در حوزه زنان به گونه‌ی که باید، این رویداد انعکاس داده نشد. حکومت مرکزی و نهادهای حقوق بشری از اصل ماجرا به دور ماندند.
با راه‌اندازی رسانه رخشانه ما به‌دنبال خانواده‌ی رخشانه بودیم تا جزئیات این رویداد غم‌انگیز و درد مضاعفی که آن‌ها پس از مرگ او به دوش می‌کشند، را روایت نماییم. اما به دلیل تهدیدهای امنیتی که متوجه اعضای خانواده رخشانه است، هیچ یک از آنان حاضر به گفتگو با ما نشدند.
به همین دلیل رسانه‌ی رخشانه، با درک فضای حاکم در جامعه افغانستان آغاز به فعالیت کرده است. تا همگام با زمان و در حمایت از زنان در سراسر افغانستان، در امر اطلاع رسانی از وضعیت موجود، تحکیم دموکراسی، برابری و عدالت سهم گرفته و از رخداد چنین فجایع اطلاع‌رسانی کرده و گامی برای ترمیم و منسوخ کردن باورهای زن‌ستیزانه بردارد.
قرار است رخشانه در حوزه زنان در همه ولایت‌های افغانستان، در بخش‌های آگاهی‌دهی، اطلاع‌رسانی، تحلیل، پژوهش و آموزش زنان خبرنگار فعالیت نماید. و برای زنانی که آگاهی آن‌چنانی در مورد حقوق انسانی و شهروندی‌شان ندارند، کار نماید.
