احمد
در ولسوالی‌های متعدد ننگرهار صدها نفر به بیماری تب دنگی مبتلا شده‌اند. منابع صحی می‌گویند که طی دو ماه گذشته، حدود ۴۰۰ نفر مصاب به این تب از شهر جلال‌آباد و ولسوالی‌های مومندره، گوشته، شینواری، کوت، بتی، غنی‌خیل، پچیراگام، چپرهار و لعل‌پور شناسایی شده است که شامل زنان و کودکان هم می‌شود. اما به طور دقیق روشن نیست که چه تعداد از این بیماران زنان و یا کودکان بوده‌اند.
یکی از داکتران مسوول در شفاخانه حوزه‌ای ننگرها که نخواست نام‌اش در این گزارش بیاید، به رسانه رخشانه گفته: «بیماران مبتلا به دنگی از ولسوالی‌های مختلف ننگرهار به اینجا آورده می‌شوند و در بخش بیماری‌های عفونی بستری هستند. برخی از آنان بستری شده و برخی دیگر پس از درمان به خانه‌های خود بازگشته‌اند.»
اگرچه منابع صحی از مرگ بیماران بر اثر این بیماری خبر نمی‌دهند، اما یک منبع صحی محلی می‌گوید که یکی از بیماران بستری در بیمارستان حوزه‌ای ننگرهار مدتی قبل جان باخته است.
منبع می‌افزاید: «تعداد مبتلایان به بیماری دنگی اخیراً واقعاً افزایش یافته است. به تازگی، یک بیمار ۱۸ ساله از گردی‌غوث در ولسوالی مومندره که تنها سرپرست خانواده‌اش بود، به بیمارستان حوزه‌ای مراجعه کرد، اما پس از مدتی بستری شدن در بیمارستان، جان خود را از دست داد.»
بیماری دنگی یک عفونت ویروسی است که توسط نیش پشه‌های Aedes aegypti و Aedes albopictus که به پشه دنگی معروف‌اند، به انسان منتقل می‌شود. این پشه‌ها اغلب در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری جهان یافت می‌شوند، به‌ویژه در مناطقی که آب‌های راکد برای تخم‌گذاری وجود دارد.
براساس گفته‌های داکتران، علائم بیماری دنگی معمولاً ۴ تا ۱۰ روز پس از نیش پشه‌ی آلوده ظاهر می‌شود و شامل تب بالا، سردرد شدید، درد پشت چشم‌ها، دردهای عضلانی و مفاصل، خستگی، تهوع، استفراغ، و گاهی اوقات بثورات پوستی است. به همین دلیل، این بیماری به تب استخوان‌شکن نیز معروف است، چرا که درد شدید مفاصل و عضلات از ویژگی‌های آن است.
شماری از مردم ننگرهار نیز در گفت‌وگو با رسانه‌ی رخشانه گفته‌اند، از شیوع این بیماری بسیار نگران هستند.
داکتر ساحل شینواری که اهل ولسوالی غنی‌خیل است و در همین منطقه مطب دارد، می‌گوید که اخیراً تعداد زیادی از مبتلایان به این بیماری به او مراجعه کرده‌اند.
او می‌افزاید: «ما در این منطقه مطب داریم و اکثریت خانواده‌هایی که به ما مراجعه می‌کنند و آزمایش می‌شوند، نتیجه آزمایش‌شان مثبت است و به دنگی مبتلا هستند. اکثر این بیماران زنان و کودکان‌اند.»
همچنین، داکتر توریالی واحدی، یکی از داکتران بخش عفونی بیمارستان حوزه‌ای ننگرهار، این بیماری را یک بیماری ویروسی می‌داند و می‌گوید که اغلب از آب‌های راکد و محیط آلوده نشأت می‌گیرد.
او گفته است، یکی از دلایل شیوع این بیماری هم‌مرز بودن با پاکستان است. این بیماری به‌ویژه در مناطق نزدیک به مرز پاکستان گسترش یافته است.
سال‌های گذشته نیز از شیوع این بیماری در افغانستان، بویژه در ولایت ننگرهار اظهار نگرانی شده بود. بربنیاد اطلاعات سازمان جهانی صحت، تب دنگی به گونه‌ی پراکنده در افغانستان در سال ۲۰۱۹ شناسایی شده بود.
مولوی امین‌الله شریف، رییس صحت عامه‌ی طالبان در ننگرهار می‌گوید که برای جلوگیری از شیوع این بیماری، آن‌ها تصمیم دارند که به کمک نهادهای کمک‌رسانی از دروازه تورخم تا ولسوالی بتی‌کوتر مناطقی را سم‌پاشی کنند تا لاروها را در آب‌های راکد از بین ببرند.
این مقام طالبان همچنین گفته است، قرار است مراکز صحی را با دارو تجهیز کنند تا از شیوع بیماری جلوگیری شود. او افزوده که برای کنترل و پیشگیری از این بیماری، از مراکز صحی در برخی از ولسوالی‌ها بازدید کرده و نیز توصیه کرده است که آگاهی عمومی را افزایش دهند و از مردم خواسته تا از پشه‌بند استفاده کنند، درپوش آب‌های آشامیدنی را ببندند و آب‌های راکد را از بین ببرند.
درمان مشخصی برای تب دنگی وجود ندارد و بیشتر درمان‌ها برای کاهش علائم و پیشگیری از عوارض شدید صورت می‌گیرد. پیشگیری از این بیماری عمدتاً شامل کنترل و کاهش محل‌های پرورش پشه و استفاده از اقدامات محافظتی مانند استفاده از پشه‌بند، اسپری دافع حشرات، و سم‌پاشی در محیط‌های آلوده است.
نورینه و فاطمه، دو زنی هستند که اخیرا به تب دنگی گرفتار شده‌اند. نورینه که ۴۳ ساله و ساکن ولسوالی لعل‌پور ننگرهار است، می‌گوید این بیماری او را یک ماه کامل آزار داده و پس از تحمل دردهای شدید، حالا کمی بهبود یافته است. او به رسانه‌ی رخشانه گفته است: «در هر خانه یک یا دو نفر به آن مبتلا شده‌اند. در یک ماه گذشته، فقط من در خانه ما به این بیماری مبتلا شدم و بسیار اذیت شدم، طوری که از شدتش نمی‌توانم بگویم. داروهای زیادی از دکترها گرفتم ولی نتیجه‌ای نداشت.»
فاطمه ۳۷ ساله و ساکن ولسوالی مهمندره نیز تجربه‌ی مشابهی را پشت سر گذاشته است. او می‌گوید از زمانی که به این بیماری مبتلا شده، هیچ غذایی برایش خوشایند نیست و تمام بدنش درد می‌کند: «بیش از ۲۰ روز است که به این بیماری دچار شده‌ام. در اینجا هیچ بیمارستان مجهزی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد و حتی داروی مناسبی هم نیست. حتی از گیاهان دارویی خانگی هم استفاده کردم ولی هیچ تأثیری نداشت. بدن درد، تهوع، سرگیجه، تب شدید، کم‌خونی و سایر علائم برایم ظاهر شده‌اند.»
