نمایشگاه صنایع دستی در هرات؛ امیدی برای خودکفایی اقتصادی زنان

سارا

شماری از زنان هرات روز شنبه (4، حوت) در نمایشگاهی، صنایع دستی شان را به نمایش گذاشتند.

در این نمایشگاه، لباس‌های سنتی، فرش، طرح‌های مینیاتوری روی سفال‌، ربان‌دوزی، نقاشی، خطاطی، یخن‌دوزی، خامک‌دوزی، گراف، گلدوزی، مهره‌دوزی، کیف و لباس افغانی به نمایش گذاشته‌ شده است.

برگزار کنندگان این نمایشگاه در هرات می‌گویند،  نمایشگاه به هدف نمایش تولیدات دستی زنان هرات و بازاریابی برای آنها در کشور و خارج از افغانستان راه‌اندازی شده است.

این نمایشگاه از سوی موسسه ودان، با کمک کمیساریای عالی پناهنده‌گان سازمان ملل متحد(UNHCR) در شهر هرات برگزار شده است.

نسیمه هاشمی، یکی از مسوولان موسسه ودان می‌گوید، در این نمایشگاه برای ۵۰ تن از زنان بیجاشده‌ی داخلی و مهاجران افغانستانی بازگشته به کشور، زمینه‌ی بازاریابی صنایع‌ دستی‌شان فراهم شده است، تا مانع رکود صنایع دستی زنان در هرات شود: «زنانی که هنرهای پنهان دارند؛ اما امکانات، برای رشد هنرشان ندارند، ما سعی می‌کنیم با فراهم‌سازی امکانات و برگزاری نمایشگاه‌های این چنینی زمینه‌ی فروش محصولات شان را فراهم کنیم.»

این نمایشگاه که شامل ۱۵ غرفه است، از سوی ۱۰ تن از زنان کارمند در موسسه ودان، برگزاری شده است. موسسه ودان در ۲۷ ولایت کشور فعالیت دارد و این دومین نمایشگاه صنایع دستی و آثار هنری دست‌ساز زنان در هرات است که برگزار شده است.

نسیمه هاشمی می‌گوید،آنان برای رشد هر چی بیشتر صنایع دستی زنان،هر سال نمایشگاه‌های صنایع دستی زنان را در کشورهای امریکا، هند، پاکستان و دوبی نیز برگزار می‌کنند تا صنایع دستی کشور در سطح جهان بازاریابی شود.

براساس گفته‌های موسسه ودان در حال حاضر ۵۰ زن در این موسسه به تولید و فروش صنایع دستی شان می‌پردازند که در آینده‌ی نزدیک، این تعداد به ۱۰۰ زن خواهد رسید.

امیدی برای خودکفایی اقتصادی زنان

در همین حال شماری از زنانی که در این نمایشگاه غرفه دارند می‌گویند، اقتصادی ضعیف مردم باعث شده تا از صنایع دستی زنان مثل گذشته استقبال نشود.  اما می‌گویند، صنایع دستی زنان اهمیت اقتصادی دارد و امیدی برای خودکفایی اقتصادی زنان است.

بنفشه احمدی، غرفه‌دار و یکی از زنان مینیاتوریست‌ این نمایشگاه گفت: « ما در این نمایشگاه سعی داریم تا اجناس باکیفیت را به نمایش بگذاریم و برای این کار نیاز است تا مواد اولیه را با قیمت گزاف از خارج کشور وارد کنیم.  در گذشته فروشات خوب بود، اما حالا حتی توان خرید مواد اولیه را نداریم.»

او که مینیاتوریست است، در نمایشگاه سفال‌هایی را که به روش مینیاتوری تذهیب کاری کرده،  به نمایش گذاشته است. از برگزاری نمایشگاه خوشحال به نظر می‌رسد؛ اما از این‌که فقط تعدادی کمی از بازدیدکنندگان از سفال‌های مینیاتوری‌اش خریده‌اند، ناراحت است.

این مینیاتوریست می‌گوید، در چند سال اخیر هنر در هرات رشد قابل ملاحظه‌ی داشت؛اما بعد سقوط حکومت پیشین، هنر در هرات و سایر ولایت‌ها کم‌رنگ شده است و اگر همین‌طور ادامه پیدا کند نابود خواهد شد: « مردم باید از تولیدات داخلی شان استفاده کنند تا این که شاهد رکود این صنعت نباشیم.»

مسوولان برگزارکننده این نمایشگاه می‌گویند، برعلاوه مینیاتوری روی سفال، زنان در موسسه ودان تذهیب کاری را روی چوب، شیشه و سنگ نیز انجام می‌دهند.

شمار دیگری از غرفه‌داران برگزاری چنین نمایشگاه‌ها را در زمینه‌ی معرفی صنایع دستی شان موثر می‌خوانند و آن را مسیری برای شناخت این صنعت در سطح کشور به هدف خود کفایی اقتصادی زنان می‌دانند.

لطیفه جاغوری، زن ۴۵ ساله‌ی است که به گفته‌‌ی خودش سال‌های زیادی است که ربان‌دوزی می‌کند. او امروز ربان‌های دست‌دوزی خود را در این نمایشگاه به نمایش و برای فروش گذاشته است: « ما صنایع دستی مان را در یک نمایشگاه سه روزه به نمایش گذاشتیم، این مدت زمان برای بازاریابی صنایع دستی که ماه‌ها روی آن کار کردیم کافی نیست؛ ما در آستانه‌ی نوروز قرار داریم و باید نمایشگاه‌های زیادی در مدت زمان طولانی‌تری برای زنان تجارت‌ پیشه برگزار شود، تا صنایع دستی زنان کشور بهتر به نمایش گذاشته شود.»

از سوی دیگر مرسل یوسفی جوان‌ترین غرفه‌دار این نمایشگاه می‌گوید، صنعت دستی که او به آن مصروف است، تنها راه کمک مالی به خانواده‌اش است:  «از ۱۰ سالگی به این طرف خامک‌دوزی می‌کنم و این تنها راه کمک مالی به خانواده‌ام است و امروز نیز لباس افغانی مردانه و زنانه را که روی‌شان خامک‌دوزی شده است، به نمایش گذاشتم.»

او می‌گوید، باید از او و دیگر زنانی به تولید صنایع دستی روی‌آورده‌اند، با ایجاد بازار کار، حمایت شود تا آنان بتوانند محصولات شان را به فروش برسانند.

با این حال شماری از بازدیدکننده‌گان این نمایشگاه، برگزاری چنین نمایشگاه‌ها را در زیر چتر طالبان، یک گام رو به جلو می‌خوانند.

نگین عظیمی که یکی از بازدیدکننده‌گان این نمایشگاه است می‌گوید، با برگزاری این نمایشگاه ثابت شد که اقتصاد کشور بدون حضور زنان ناقص است و باید به زنان تجارت‌ پیشه فرصت داده شود تا بتوانند با تولیدات داخلی شان، اقتصاد کشور را رونق ببخشند.

براساس گزارش‌ها زنان ۲۰ درصد از نیروی کار کشور را تشکیل می‌دهند و جلوگیری از کار آن‌ها می‌تواند نیم میلیارد دالر از مصرف خانگی را به تنهایی کاهش دهد.

ربابه از بازدیدکننده‌گان این نمایشگاه می‌گوید، طالبان نباید برای زنان محدودیت وضع کنند: « من با دیدن این صنایع دستی زنان فهمیدم که اگر زنان در کار شان محدود نشوند، می‌توانند تغییر کلانی را در اقتصاد کشور ایجاد کنند.»