رخشانه: دیدهبان حقوقبشر در تازهترین اظهار نظر خود در باره رسانههای افغانستان میگوید که بازداشت خودسرانه خبرنگاران، سانسور و حملات علیه رسانههای این کشور شدت یافته است.
یک خبرنگار از ولایت خبرنگار به دیدهبان حقوقبشر گفته است: «دیگر تهیه گزارش از افغانستان خیلی سخت شده است. هر اتفاقی ممکن است بیفتد ـ ممکن است دستگیر شوید، مورد ضرب و شتم قرار بگیرید، شکنجه شوید یا حتا برای یک گزارش یا یک برنامه کشته شوید.»
دیدهبان حقوقبشر در گزارش خود که امروز منتشر کرده، نوشته است: «در ۸ حمل، افسران امنیتی ریاست عمومی استخبارات طالبان به دفاتر چهار ایستگاه رادیویی در شهر قندهار در جنوب [افغانستان] به دلیل نقض ممنوعیت موسیقی یورش بردند و شش خبرنگار را بازداشت کردند. همهی آنها تنها پس از آن آزاد شدند که قول دادند دیگر موسیقی پخش نخواهند کرد.
یکی از این بازداشت شدهگان به دیدهبان حقوقبشر گفته است: «میخواهم این حرفه را ترک کنم. خبرنگاری همیشه شغل رویایی من بوده، اما دیگر نه.»
در گزارش دیدهبان حقوقبشر آمده است که در همان روز حمله به ایستگاههای رادیویی در قندرها، مقامات طالبان رسانهها در افغانستان را از پخش برنامههای خبری بینالمللی از جمله صدای امریکا و بیبیسی به زبانهای دری، پشتو و اوزبیکی منع کرد. این محدودیت جدید، آخرین اقدام طالبان برای محدود کردن دسترسی به اطلاعات مستقل است.
خبرنگاران به دیدهبان حقوقبشر گفتهاند که مقامات استخبارات طالبان جلسات منظمی را با رسانهها برگزار میکنند تا آنها را از قوانین جدید مطلع کنند. در برخی موارد، خبرنگاران گزارش دادهاند که بدون هیچ توضیحی مورد آزار و اذیت، ضرب و شتم و بازداشت خودسرانه قرار گرفتهاند.
این نهاد حقوقبشری گفته است: «در ۲۶ حوت، طالبان سه کارمند طلوع نیوز از جمله مجری خبر بهرام امان را بازداشت کردند. همه پس از ۲۱ ساعت بدون توضیح آزاد شدند.»
یک خبرنگار از قندهار به دیدهبان حقوقبشر گفته است: «طالبان توضیح نمیدهند که چرا یک خبرنگار بازداشت شده است یا در برخی موارد به کجا برده شده است.»
رشد رسانه های افغانستان یکی از موفقیت های مهم تلاش های بازسازی پس از سال ۱۳۸۰ بود. از زمان تسلط طالبان در ماه اسد ۱۴۰۰، محدودیت بر رسانهها تشدید شدهاند و صدها رسانه بسته شده است.
دیدهبان حقوقبشر گفته است: «طالبان باید به محدودیتها بر پخش موسیقی و سایر محتواها پایان دهد و بازداشت خودسرانه کارکنان رسانهها و خبرنگاران را متوقف کند. آنها باید اطمینان دهند که خبرنگاران میتوانند آزادانه و بدون ترس از سوء رفتار گزارش دهند و نیروهای امنیتی طالبان را در قبال دستگیری خودسرانه و بدرفتاری با کارکنان رسانهها پاسخگو قرار دهند.»
فدراسیون بینالمللی خبرنگاران نیز با نشر اعلامیهای گفته است که طالبان باید فورا خبرنگاران بازداشت شده را آزاد و محدودیتهای خودسرانهای را که علیه رسانهها وضع کردهاند، لغو نمایند.