گزارشگر ویژهی سازمان ملل در امور حقوق بشر افغانستان در گزارش جدید خود گفته که نظام تبعیض جنسیتی در افغانستان اکنون «بهطور کامل نهادینه و سازمانیافته» شده و هیچ نشانهای از بهبود در وضعیت حقوق زنان مشاهده نمیشود.
رخشانه: ریچارد بنت، گزارشگر ویژهی سازمان ملل در امور حقوق بشر روز گذشته (پنجشنبه، ۸عقرب) گزارش جدید خود را به مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویارک ارایه کرد.
در گزارش او آمده است که هیچ نشانهای از کاهش تبعیض، سرکوب و سلطهی جنسیتی روزافزون و نهادینهشدهی طالبان علیه زنان و دختران، دیده نشده است.
در این گزارش آمده است که تمامی محدودیتهای اعمالشده علیه زنان و دختران، از جمله ممنوعیت آموزش، کار، رفتوآمد آزاد و مشارکت در زندگی عمومی، همچنان پابرجاست.
کمیتهی سازمان ملل برای رفع تبعیض علیه زنان، وضعیت کنونی افغانستان را «یکی از شدیدترین عقبگردهای ثبتشده در تاریخ حقوق زنان» توصیف کرده است.
در گزارش آقای بنت آمده که طالبان محدودیتهای گستردهتری را بر کار زنان نیز اعمال کرده است.
در این گزارش آمده است: «در برخی ولایتها، کارمندان زن موظفاند سند رسمیای دریافت کنند که در آن محرم مورد تأیید ثبت شده باشد؛ زنانی که چنین کارتهایی نداشته باشند، ممکن است از ورود به محل کار خود منع شوند.»
او گفته که زنان شاغل با تهدید و ارعاب مواجه هستند و حتا کارمندان زن محلی سازمان ملل در افغانستان نیز از این مورد مستثنا نیستند.
آقای بنت گفته که طالبان همچنین دستورالعملهایی صادر کردهاند مبنی بر اینکه دکانداران و رانندگان نباید به زنانی که بدون محرم هستند اجازهی ورود یا ارائهی خدمات بدهند. در برخی موارد، زنانی که به نقض «حجاب مورد نظر طالبان» متهم شدهاند، از دسترسی به ادارات دولتی یا خدمات عمومی، از جمله مراکز درمانی، منع شدهاند.
در گزارش آمده، زنانی که با دادگاههای طالبان سروکار دارند، اغلب با محیطی خصمانه مواجه میشوند. شکایات، بهویژه در مورد طلاق، حضانت فرزند، یا خشونتهای جنسی و جنسیتی، اغلب رد یا به میانجیگری ارجاع داده میشوند. در مواردی که پروندهها به دادگاه میرسند، بهندرت رأی به نفع زنان صادر میشود.
بسیاری از زنان و دختران برای حل اختلافات، بهویژه در موارد خشونت خانگی یا زناشویی، به سازوکارهای حلوفصل غیررسمی روی آوردهاند.
در گزارش آمده است: «گرچه این روشها ممکن است سریعتر و از نظر فرهنگی پذیرفتهتر به نظر برسند، اما خطرات جدی برای حقوق زنان و دختران دارند، زیرا غالباً تحت سلطهی مردان هستند. تصمیمات در این ساختارها معمولاً بازتابدهندهی هنجارهای مردسالارانه و در جهت منافع مردان است. افزون بر این، چنین روندهایی از شفافیت، عدالت رویهای و نظارت مستقل برخوردار نیست.»
آقای بنت در گزارش خود گفته که زنان بازداشت شده همچنان با شکنجه و بدرفتاری مواجهاند؛ از جمله ادعاهایی دربارهی خشونت جنسی، شرایط نامطلوب بازداشتگاهها، ازدحام، کمبود خدمات پزشکی و نبود امکانات بهداشتی برای قاعدگی وجود دارد.
او گفته پس از آزادی از زندان طالبان، خدمات حمایت برای این زنان بسیار محدود است که بسیاری از این زنان با طرد خانوادگی روبهرو میشوند و آزار و تهدید حتا از سوی طالبان نیز علیه آنان ادامه مییابد.
در گزارش آمده که مشارکت زنان در زندگی عمومی و همچنین در روندهای صلح، امنیت، حکومتداری و تصمیمگیری، در داخل افغانستان عملاً وجود ندارد. طالبان همچنان زنان را از کار در ادارات دولتی محروم کرده و از ساختار حکومت ملی و محلی کاملا کنار گذاشته است.
