اشاره: به مناسبت یک سالگی سقوط افغانستان بدست طالبان، داستانهایی که در مورد هشت زن افغانستان در کشورهای مختلف تهیه شده است، از سوی رسانهی رخشانه به زبانهای فارسی و انگلیسی به صورت جداگانه منتشر میشود. این داستانهای از سوی مجله تایم نیز به زبان انگلیسی منتشر شده و به صورت ویژه در ۱۶ صفحه چاپ شده است.
این داستانها با مشارکت مرکز پولیتزر، مجله تایم و رسانهی رخشانه تهیه و منتشر شده است.
نویسندگان: ایمی فرسرتمن و زهرا جویا
زمانی که کابل در پانزدهم آگست 2021 به دست طالبان سقوط کرد، طولانیترین جنگ امریکا به پایان رسید. خلاء ناشی از خروج نیروهای امریکایی دهها هزار افغان را مجبور به فرار کرد. برخی از آنها توسط کشورهای غربی تخلیه شدند و برخی دیگر با پای پیاده فرار کردند. دوباره قدرتگیری طالبان، پایان بسیاری از آزادیهایی بود که زنان افغان برای دو دهه از آن برخوردار بودند.
یک سال بعد از سقوط، هزاران زن افغان در سراسر جهان آواره شدند. برای این پروژه، یک تیم جهانی از روزنامهنگاران و عکاسان زن با هشت بانویی که در حال ساختن زندگی جدید هستند، از سواحل ایالت فلوریدا گرفته تا حومه شهر دوبلین، پایتخت ایریلند وقت گذاشته و صحبت کردهاند.
شروع دوباره برای آنها آسان نبوده است. آنها برای وطن و عزیزانشان درد میکشند و نمیدانند چه زمانی وطن و عزیزانشان را دوباره فراتر از صفحه تلفنهای هوشمند شان خواهند دید.
آنها شبها اغلب در رویاهای شان به افغانستان برمیگردند.
این بانوان با هویتهای جدید در کشورهای غربی دست و پنجه نرم میکنند، از تعویض یونیفورم نیروی هوایی افغانستان با پیش بند گارسون رستورانت گرفته تا تقلا برای یادگیری زبانهای جدید.
در طول 20 سال گذشته، مقامات ایالات متحده اغلب از جنگ به عنوان تلاشی برای بهبود زندگی زنان و دختران افغان دفاع میکردند.
در 20 سال گذشته، تقریبا نیمی از دختران افغان -حدود 4 میلیون کودک- شامل مکتب ابتدایی شدند در حالی که قبل از آن دختران نمیتوانستند مکتب بروند. زنان راهروهای دانشگاه را پر کردند، به حرفه پزشکی رویآورده بودند، آزادانه در سراسر کشور سفر میکردند، و تقریبا در تمام بخشهای زندگی عمومی وارد شده بودند. زنان وکیل شورای ولایتی و پارلمان، قاضی، والی و افسر پولیس شدند.
تیم دختران روباتیک شهرت جهانی به دستآورد. ورزشکاران زن افغان در مسابقات المپیک راه یافتند.
در کشوری که نزدیک به دو سوم جمعیت آن زیر 25 سال سن دارند، نسل جوان آن به ویژه در طول جنگ ایالات متحده و ناتو علیه طالبان، رشد کردند.
جامعه بینالمللی زنان را تشویق کرد تا به دنبال رویاهای خود بروند و با پایان حکومت سرکوبگرانه طالبان در سال 2001، بسیاری از همان زنان که در آن دوره کودکی بیش نبودند، جرأت این را یافتند تا رویاهای خود را دنبال کنند.
هنگامی که آخرین سربازان ایالات متحده در تابستان سال گذشته در یک خروج پر هرج و مرج افغانستان را ترک کردند، دستآوردهای زنان که به سختی به دست آمده بود یکشبه از بین رفت. طالبان بهرغم وعده احترام به حقوق زنان «در چهارچوب شریعت اسلامی»، همانطوری که فعالان افغان مدتها قبل هشدار داده بودند، سرکوب زنان را تشدید بخشید.
طالبان مکتب را بهروی دانشآموزان دختر بالاتر از صنف ششم مسدود کردند. برفعالیتهای زنان کارمند و مسافرت زنان به خارج از کشور محدودیت ایجاد کردند و به زنان دستور داده است که در خانه بمانند. و اگر مجبور نباشند، از خانههای خود بیرون نشوند، و در صورت بیرون شدن از خانه، تمام بدن و صورت خود را بجز چشمان خود بپوشانند.
رژیم طالبان، تقریباً تمام پناهگاهها را برای زنانی که از خشونت فرار میکنند، بستهاند و خشونت خانوادگی اکنون به شدت در حال افزایش است. طالبان وزارت امور زنان را منحل کردند و تظاهرات زنان را سرکوب کردند. تعداد ازدواجهای کودک همسری در حال افزایش است و زنان به طور فزایندهای دست به خودکشی میزنند.
زنانی که موفق شدند از افغانستان خارج شوند، خوش شانس هستند؛ اما احساس میکنند توسط جهانی که قول داده بود در کنار آنها بایستد، به آنها خیانت شده است.
آنها سوگوار از دست دادن آزادیهایی هستند که در سرتاسر سرزمینشان و چندین نسل طنینانداز است. این بانوان زمانی نسبت به آینده کشورشان پر از خوشبینی بودند. آنها با نیروهای امنیتی افغانستان کار کرده بودند، یا معلم، هنرمند و فعال حقوق دیگرباشان، مدنی و زنان شدند. گرچند اکنون آنها آزاد و در امن هستند؛ اما از خانههایی که دوست دارند و آیندهای که شایسته آن هستند بسیار فاصله دارند.
