گروه طالبان در ولسوالی‌های ولایت قندهار به شماری از دختران دانش‌آموز صنف ششم و پایین‌تر از آن نیز اجازه‌ی رفتن به مکتب را نداده‌اند. منابع به رسانه‌ی رخشانه می‌گویند که طالبان به دلیل بالا بودن سن دختران دوره ابتدایی، آنان را از آموزش محروم کرده‌اند.
دختران دوره ابتدایی که سن شان بالاتر از 12 سال بوده، شامل این ممنوعیت طالبان شده‌اند. این ممنوعیت در ولایت‌های هم‌جوار قندهار از جمله در ولایت ارزگان نیز اعمال شده است.
نور بی‌بی* چهارده ساله، دانش‌آموز صنف ششم مکتب ابتداییه ملا نیک‌محمد ولسوالی دامان قندهار است. او می‌گوید که چون سن‌اش بیشتر از 12 سال بوده، طالبان به او اجازه‌ی مکتب رفتن نداده‌اند: «من می‌خواهم تا مکاتب ما دوباره باز شده و تمام دختران به آموزش دست‌رسی داشته باشند. اگر مکاتب بسته باشد، دختران چگونه می‌توانند معلم و داکتر شوند؟»
نور بی‌بی می‌گوید: «قبلا نصف روز درس می‌خواندم تا آینده‌ام درست باشد. نصف دیگر روز را کار می‌کردم تا خرج خانواده را تامین کنم، برای فعلا از آینده خبری نیست.»
با آمدن طالبان در افغانستان، این گروه دختران دانش‌آموز را خانه‌نشین کردند. در روزهای آغازین سال جاری، طالبان دروازه‌های مکتب را به روی دانش‌آموزان دختر دوره‌های ابتدایی گشودند اما در مورد سرنوشت دانش‌آموزان دختر بالاتر از صنف ششم گفتند که پس از تصمیم‌گیری در مورد لباس دانش‌آموزان دختر و معلمان مطابق با « قوانین شرعی و سنتی افغانستان» این مکاتب بازگشایی خواهند شد. با گذشت بیش از 40 روز، هنوز خبری از این بازگشایی نیست.
کیمیا* دانش‌آموزصنف پنجم و ساکن ولسوالی دامان قندهار است. او به رسانه‌ی رخشانه می‌گوید که چون 15 ساله بوده، طالبان برایش اجازه نداده‌اند که مکتب برود. «از وقتی که امارت اسلامی آمده، دختران را برای رفتن به مکتب اجازه نمی‌دهند. ما از امارت اسلامی می‌خواهیم که دوباره به ما اجازه رفتن به مکتب را بدهند تا ما آینده‌ی خود را بسازیم. من می خواهم در آینده داکتر یا انجنیر شوم و برای کشورم خدمت کنم.»
پیش از طالبان نیز به دلیل جنگ، دختران در بسیاری از ولسوالی‌های ولایات جنوبی افغانستان اجازه نداشتند به مکتب بروند. از طرف دیگر، به دلیل طرز تفکر و فرهنگ سنتی، دخترانی که از نگاه سنی بزرگ‌تر می‌شدند، برخی خانواده‌ها ننگ می‌دانستند که دختران جوان آن‌ها به مکتب بروند. به گفته‌ی منابع، درقندهار دختران زیادی هستند که صنف و سن شان مطابقت ندارد.
اما مسوولان معارف طالبان در ولایت قندهار حاضر نشدند در این مورد به رسانه‌ی رخشانه پاسخ دهند.
بس‌گل* هم باشنده ولسوالی دامان ولایت قندهار و دانش‌آموز صنف پنجم مکتب ابتداییه ملا نیک‌محمد است. بس‌گل به رسانه‌ی رخشانه می‌گوید: «طالبان به مکتب ما آمدند و تمام دخترانی را که سن شان بالاتر از دوازده ساله بود از مکتب بیرون کرده و گفتند، شما اجازه ندارید به مکتب بیایید. طالبان می‌گویند، زن‌ها اصلا اجازه و حق تحصیل را ندارند. حدود یک سال شد که اجازه رفتن به مکتب را نداریم.»
به گفته‌ی بس‌گل، بیش از صد دانش‌آموز دخترا را طالبان فقط از مکتب آن‌ها به خاطر سن‌شان بیرون کردند. او می گوید، تمام این دختران دانش‌آموز صنف ششم و یا پایین‌تر از آن هستند. مسوولان مکتب در این مورد حاضر به مصاحبه نشدند.
بررسی‌های رسانه رخشانه نشان می‌دهد که این ممنوعیت در دیگر ولایت‌های جنوب افغانستان نیز وجود دارد. در این میان در برخی از ولسوالی‌های قندهار هیچ مکتبی برای هیچ دانش‌آموز دختر باز نیست. از جمله در ولسوالی خاک‌ریز ولایت قندهار تمام مکتب‌ها به روی دانش آموزان مسدود است.
در ولایت‌های زابل، هلمند و ارزگان نیز دختران دانش آموز صنف ششم و پایین‌تر از آن به دلیل داشتن سن بیشتر از 12 سال از رفتن به مکتب ممنوع شده است.
ریحانه* در شهر ترینکوت ولایت ارزگان آموزگار است و نخواست نام مکتبش در گزارش ذکر شود. او در گفت‌وگو با رسانه‌ی رخشانه تایید می‌کند که در ولسوالی‌های ولایت ارزگان و حتا در مرکز این ولایت، طالبان دختران دوره ابتدایی را به خاطر سن بالاتر از 12 سال از مکتب رفتن ممنوع کرده‌اند: «من خودم معلم هستم. این کار طالبان خیلی بر روحیه من تاثیر گذاشته که شاگردان من در نیمه راه از مکتب محروم می‌شوند و نمی‌توانند درس بخوانند.»
از نظر آگاهان این کار طالبان وعده خلافی است. احسان ساحل فعال مدنی در ولایت قندهار می‌گوید که در گذشته نیز بسیاری از خانواده‌ها دختران شان را از آموزش محروم می‌کردند که با آمدن طالبان این وضعیت بدتر شده است. «حالا با قدرت گرفتن طالبان این امر چهره‌ی خشن‌تر به خود گرفته که رسما از طرف حاکمان فعلی دختران از آموزش ممنوع می‌شوند.»
ساحل می‌گوید، طالبان باوری به آموزش دختران ندارد. «به باور طالبان دختران فقط برای خانه هستند و هیچ نیازی برای دختران نیست تا درس بخوانند.»
در دور قبلی حکومت طالبان در نیمه دوم دهه نود میلادی نیز این گروه دختران را از حق آموزش محروم کردند.
با گذشت هشت ماه از سلطه‌ی دوم طالبان بر افغانستان، این گروه روی خوشی به آموزش دختران نشان نداده است. دروازه‌های مکتب برروی دانش آموزان بالاتر از صنف ششم بسته است. برغم واکنش‌های شدید داخلی و جهانی در مورد بازگشایی مکتب‌های دخترانه، اما «مرغ طالبان یک پا دارد.»
*. به دلیل حساسیت‌های امنیتی، نام‌های مصاحبه شونده‌ها مستعار انتخاب شده است.
