م. مرسل
ستوده فروتن، دختر دانش‌آموز پانزده ساله‌ی هراتی که به‌خاطر سخنرانی‌اش برای آموزش دختران، از سوی روزنامه‌ی «فایننشل‌تایمز» در جمع 25 زن تاثیرگذار سال 2021 قرار گرفت، اکنون به مکتب رفته نمی‌تواند.
احسان فروتن، پدر این دختر پانزده‌ساله به رسانه‌ی رخشانه گفت که پس از معرفی شدن دخترش در جمع زنان تاثیرگذار سال 2021 و تماس ملاله یوسف‌زی، برنده‌ی جایزه‌ی صلح نوبل با او، با تهدیداتی مواجه شده‌اند. از همین رو، ستوده دیگر به مکتب نمی‌رود و به‌خاطر این‌که در کوچه و خیابان شناخته نشود، پوشش و حتا چهره‌ی خود را نیز تغییر می‌دهد. او به دلایل خطرات امنیتی، در مورد چگونگی تهدیدات جزئیات بیشتری ارایه نکرد.
ستوده فروتن که دانش‌آموز صنف دهم در هرات می‌باشد، به تاریخ 29 میزان به‌مناسبت میلاد پیامبر اسلام در ارگ تاریخی هرات با حضور مقامات طالبان سخنرانی کوتاهی کرد و از طالبان خواست که دروازه‌ی مکاتب را به روی دختران باز کند.
رسانه‌ی رخشانه با این دختر «الهام‌بخش» مصاحبه‌ی اختصاصی انجام داد و آن را به زبان‌های انگلیسی و فارسی منتشر ساخت. به دنبال آن، ملاله یوسف‌زی، برنده جایزه‌ی صلح نوبل، نیز با همکاری رسانه‌ی رخشانه با او تماس گرفت.
ستوده می‌گوید که رسانه‌ی رخشانه توانست بسیاری از آرزوهای دور او را نزدیک کند. به گفته او، زمینه‌سازی گفت‌وگوی انترنتی با ملاله یوسف‌زی، یکی از آن‌ها می‌باشد. او هم‌چنان می‌گوید، زمانی که مسوولان رسانه‌ی رخشانه به او خبر دادند که در لیست 25 زن تاثیرگذار نشریه «فایننشل تایمز» قرار گرفته است، برای دقایق زیادی نمی‌توانست آن را باور کند. او می‌گوید که در رویاهای خود چنین جایگاهی را همیشه مرور می‌کرد اما تصور نداشت که به این زودی، این رویاها محقق شود. ستوده می‌گوید که هیچ‌وقتی اشک شادی پدرش را از شنیدن این خبر فراموش نمی‌کند.
ستوده همیشه از حمایت همیشگی پدرش برخوردار بوده است. پدر او تا صنف دوازدهم درس خوانده و فعلا در بخش تخنیک موتر کار می‌کند و مادرش هم تا صنف چهاردهم درس خوانده و شغل معلمی دارد.
پدر ستوده می‌گوید که به‌خاطر حمایت‌های دخترش در عرصه‌ی آموزش، از دوستان و اقاربش کنایه‌های بسیاری شنیده است؛ اما همیشه از او در این راه حمایت کرده است و هیچ‌گاهی از حمایت او دست نمی‌کشد. ستوده می‌گوید که در مورد مسایلی چون حقوق‌بشر، حق آموزش و کار دختران و زنان فکر می‌کند. او با اشاره با تهدیدات و موانع که اکنون مواجه شده، می‌گوید که چنین وضعیتی را از قبل پیش‌بین بوده و در این راه آگاهانه گام گذاشته است تا صدای زنان و دختران افغانستان را به گوش جهان برساند ولی با هر پیش‌آمدی از افکار و عقاید خود دست نمی‌کشد.
احسان فروتن، با اشاره به وضعیت کنونی دختر خود می‌گوید: «ستوده حالا مانند یک قناری خوش‌خوان است که در قفس گیر مانده و نمی‌تواند مثل پرندگان آزاد در دشت و کوه‌ها پرواز کند.»
او از زنان و دختران افغانستان می‌خواهد تا حامی ستوده باشند و در این روزها تنهایش نگذارند.
طالبان و زنان
با قدرت‌یابی دوباره‌ی طالبان، زنان با محدودیت‌های آموزش و کار مواجه شده‌اند. زنان در بسیاری از اداره‌ها اجازه‌ی کار نیافته‌اند، دانشگاه‌های دولتی و مکاتب بالاتر از صنف ششم برای دختران به دلیل این‌که طالبان گفته‌اند «طرزالعمل» جدیدی برای آموزش زنان و دختران می‌سازند، هنوز بسته است.
اخیرا ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان با صدور فرمان شش ماده‌ای در مورد حقوق زنان، هیچ اشاره‌ای در مورد حق آموزش، کار و مشارکت سیاسی زنان نکرده و صرف به مسایل ازدواج و حق میراث زنان پرداخته است.
پیش از این، سخنگویان طالبان گفته بودند که زنان در چارچوب شریعت حق تحصیل دارند و در بخش‌های مورد نیاز از جمله پزشکی و آموزگاری می‌توانند کار کنند.
فعالان حقوق زنان علیه فرمان رهبر طالبان اعتراض دارند و می‌گویند که این فرمان به موارد «جزیی و کوچک» خلاصه شده است.
