آرزو رحیمی
۱۱ روز تا برگزاری مسابقات «همبستگی کشورهای اسلامی» در ترکیه باقی مانده است. اما جای تیم ملی والیبال زنان افغانستان در این مسابقات خالی است.
اعضای تیم ملی والیبال زنان افغانستان میگویند، هنوز هیچ دعوتنامهی برای شرکت در این مسابقات دریافت نکردهاند.
اعضای تیم ملی والیبال به رسانهی رخشانه گفتهاند، پیگیریهای آنها نشان میدهد که مسوولان فدراسیون والیبال افغانستان خود سرانه و سلیقهای تیم والیبال مهاجران افغان در ایران را جایگزین آنها کردهاند.
فروزان هادی، کاپیتان تیم ملی والیبال زنان به رسانهی رخشانه گفت: «رییسان و مربیان کمیته المپیک، زنانی را از ایران به نام افغانستان قبول کردهاند تا به مسابقات بروند، در حق ما جفا کردند. این گونه برخورد باعث میشوند که ما با وجود زحمات چند ساله به فراموشی سپرده شویم. من به عنوان کاپیتان تیم ملی و به نمایندهگی از اعضای تیم ملی اعلام میکنم که به هیچکس این اجازه را نمیدهیم که از عنوان ما سوء استفاده کنند.»
قرار است این مسابقات از ۱۸ تا ۲۷ اسد در ترکیه برگزار شود. تیم والیبال زنان در افغانستان با کشورهای سنگال، کامرون و جمهوری آذربایجان در گروه « ب» همگروه هستند.
فروزان هادی از سال ۲۰۱۰ به اینسو عضو تیم ملی والیبال زنان افغانستان است. او میگوید، تا پیش از طالبان به شکل دوامدار در این رشتهاش کار کرده است: «اعضای تیم با مشکلات زیادی که سد راه شان قرار داشت مبارزه کرده و به امید آینده روشن بودند.»
روشن نیست که دلیل اصلی محرومیت تیم ملی والیبال زنان افغانستان در این مسابقات چیست. مخالفت طالبان یا برخورد سلیقهای فدراسیون والیبال. طالبان ورزش زنان در افغانستان را ممنوع و برخی اعضای طالبان آنرا حرام نیزخواندهاند.
اما از نظر معصومه علیپور که از هشت سال قبل به اینطرف، عضو تیم ملی والیبال زنان بوده، دلیل اصلی این امر به برخورد سلیقهای مسوولان فدراسیون والیبال افغانستان بر میگردد. او به رسانهی رخشانه گفت، فدراسیون والیبال بدون مشوره با اعضای تیم ملی والیبال زنان و مسوولان المپیک تصمیم گرفتهاند تا تیم مهاجران افغانستان در ایران را جایگزین آنها کند.
معصومه در تماس تلفنی گفته است: «از قدرتی که دارند سوء استفاده کرده و به دنبال کیس خود هستند. حنیفه عرب زاده، یونس پوپلزی و خوشحال ملکزی دور از رابطه کاری از نام تیم ملی زنان استفاده کرده تا به منافع شخصی خود دست یابد.»
به گفتهی اعضای تیم ملی والیبال زنان در افغانستان، خوشحال ملکزاده سکرتر جنرال ویونس پوپلزی مشاور اول فدراسیون هستند. اما درمورد حنیفه عربزاده این که چه مسوولیتی در فدراسیون دارد، معلوم نیست.
به نظر میرسد هرسه نفر درسفر به سر میبرند و رسانهی رخشانه با تماسهای مکرر موفق نشد تا دیدگاههای آنان را در این مورد بگیرد، از اینرو اتهامهای وارده بر آنان بیپاسخ مانده است.
اما محمد یوسف صادق، معاون ارشد فدراسیون ملی والیبال افغانستان گفته است رسانهای شدن این موضوع به ضرر فدراسیون تمام میشود: «نظر خاصی ندارم. از همکارانم گلهمند بودم اما معذرت خواهی کردند. حالا از دست ما کاری ساخته نیست. رسانهای ساختن این موضوع هیچ چیزی به جز اختلاف نبوده و زحمات چند ساله ما در فدراسیون جهانی را بیاندازه صدمه میزند. همچنان تمام اعضا کمیته المپیک { را} زیر سوال کلان میبرد. اعتبار خود را از دست میدهیم. من برای اعضای این تیم میگویم که موضوع را کلان نکنید، از احساسات کار نگیرند تا در آینده برای تان کمک برسد.»
هرچند آقای صادق گفته است که این تصمیم بدون نظر کمیته المپیک گرفته شده و بعدا علنی شده است.
او افزود: «یکی از دلایل که آنها بیان کرده، این است که نمیخواستند امنیت اعضای تیم ملی را به خطر بیاندازند. دلیل دیگر این است که ممکن بود تفاوت نظر و پیشنهادهای زیاد از سوی اعضای تیم ملی زنان پیش بیاید برای همین ترجیح دادند تا در میان نگذارند.»
« ما حق خود را میخواهیم»
معصومه میگوید، کاری که در حق آنها شده جفا و سوء استفاده است: «اکثر تیمهای ورزشی زنان افغانستان برای ادامه فعالیتهای ورزشی به کشورهای دیگر انتقال داده شدهاند؛ اما در این میان تیم ملی والیبال در گوشه و کنار کشور خانهنشین اند.»
محبوبه حسینی، عضو تیم ملی والیبال زنان افغانستان میگوید، ورزش راهی بود تا او بتواند با وجود همه مشکلات در زندگی امیدوار باشد.
این عضو ۲۰ ساله تیم ملی والیبال گفت: «از خانواده تا جامعه کوشش میکردند که مانع ما شوند. به ما احترام نمیگذاشتند. ما حتا گاهی پول برای ترانسپورت و خریدن خوراک بعد از تمرین نداشتیم.»
محبوبه میگوید، برای موفقیت در ورزش از هفتخوان رستم گذشته است و اکنون محرومیت از آن بیانصافی در حق آنها است: «این کار بیعدالتی و قرار دادن زنان افغانستانی در کنج خانه است.»
نظر طالبان در مورد ورزش زنان روشن است. به قول احمدالله واثق، نایبرییس کمیسیون فرهنگی طالبان در گفتوگو با شبکه تلویزیونی SBS استرالیا«ورزش زنان نه مناسب و نه ضروری.»
اما پیش از طالبان نیز برغم حمایتهای گسترده جهانی، ورزش زنان درجامعه سنتی افغانستان کار سادهی نبود. مانع از داخل خانه شروع تا موانع اجتماعی و ساختاری ادامه مییافت.
از قول محبوبه حسینی یکی از اعضای این تیم: «همه اعضای این تیم خانهنشین شدهاند و در وضعیت بد روحی قرار دارند.»
محبوبه احمدی از سال ۲۰۱۸ پا به دنیای ورزش گذاشت. درست در روزهای که گفتوگوهای صلح با طالبان در حال گرم شدن بود. او در شروع عضو تیم صلح بود. اما خیلی زود خود را در فهرست تیم ملی والیبال زنان جای کرد. او میگوید، تا پای جان به خاطر علاقهاش به والیبال ایستاده بود. موانع اجتماعی نیز نتوانست او را متوقف کند؛ اما نمیدانست که سفر ورزشیاش این قدر کوتاه است.
او هنوز امیدوار است که نهاد برگزارکنندهی این مسابقات صدای آنها بشنود: «من سالها زحمت کشیدم و با همه مشکلات مبارزه کردم. ما هیچ حمایتی از طرف دولت نشدیم، اما بیوقفه تمرین کردیم و زحمت کشیدیم. این بسیار دردناک است که ما نتوانستیم عضو این مسابقات شویم اما بدتر از این که تیم دیگری از نام ما استفاده میکند. ما حق خود را میخواهیم. نادیده گرفتن زحمات ما، دردی در قلب ما انداخته است که قابل بیان نیست.»