نگرانی زنان خبرنگار و فعال مدنی از افشای هویت شان توسط گروه‌های «واتس‌اپی» به بهانه‌ی انتقال به خارج

لیلا یوسفی

با  سقوط دولت افغانستان به‌دست طالبان در ۲۴ اسد سال ۱۴۰۰ خورشیدی، موجی از مهاجرت و انتقال شهروندان افغانستان از سوی کشورهای مختلف جهان، شکل گرفت. در بحبوحه‌ی این روند، دسته‌های مختلف از شهروندان افغانستان، در تلاش برای خروج از این کشور، راه‌های مختلفی را تجربه کردند.

اکنون که حدود سه ماه از حاکمیت طالبان در افغانستان می‌گذرد، برخی از شهروندان می‌گویند که تهدیدهای امنیتی علیه زنان، فعالان مدنی، قاضیان، خبرنگاران، فعالان حقوق‌بشر، هم‌کاران نهادهای خارجی و اعضای پیشین نیروهای امنیتی، افزایش یافته است.

شماری از زنان فعال مدنی وخبرنگار در کابل، ادعا دارند، اشخاصی که به بهانه‌ی انتقال دادن آن‌ها از افغانستان به بیرون کشور، اسنادکاری و مشخصات آن‌ها را از طریق گروه‌های «واتس‌اپ» جمع‌آوری کرده، اکنون مایه‌ی دردسر برای آن‌ها شده و این اشخاص از نام آن‌ها سوء‌استفاده می‌کنند.

این زنان با ابرازنگرانی از افشای هویت‌ و سوء‌استفاده از نام‌شان می‌گویند که سرنوشت‌ شان در حالت ابهام قرار دارد. یکی از این زنان به رسانه‌ی رخشانه گفت: «شخصی به‌نام زبیر، گروه‌های مختلف  در «واتس‌اپ» ایجاد کرده و از نام زنان سوءاستفاده می‌کند.»

فریبا که یک خبرنگار است، به رسانه‌ی رخشانه می‌گوید: «من توسط یکی  از خانم‌ها که خود را فعال جامعه ‌مدنی برایم معرفی کرد، به یک گروه «واتس‌اپ» اضافه شدم. او برایم گفت، شخصی به نام زبیر که در سفارت امریکا است، شما را به این کشور انتقال می‌دهد. من اسناد کاری و مشخصات خودم را فرستادم. بعد از این‌که ما پرسیدیم که کارهای ما به کجا رسید؟ همین زبیر نام که با لهجه غلیظ پشتو، در آن گروه صدا می‌گذاشت، بعدها به خانم‌ها تماس گرفته و تهدید می‌کرد. می‌گفت که اسناد و آدرس‌تان پیش ما است. به ناحق صدا بلند نکنید. بعد از مدتی گروه را ترک کرد.»

شماری از زنان خبرنگار و فعال مدنی دیگر که نیز در هم‌چون گروه‌هایی پیوسته اند، می‌گویند که نزدیک به سه ماه است که اسناد کاری و مشخصات‌شان را فرستاده‌اند؛ اما زمانی که از افراد مسوول این گروه در مورد پیش‌برد اسناد خود می پرسند، آن‌ها را از گروه حذف می‌کنند.

مهتاب، یکی از فعالان جامعه مدنی، می‌گوید: «بارها از سوی همین گروه‌ها برایم تماس گرفتند که در فلان روز آماده باش برای سفر؛ اما بعدا دیگر خبری نشد. فعلا خیلی نگران امنیت خود و خانواده‌ام هستم. متاسفانه دوبار بعد از آمدن طالبان کوچ کرده‌ام.»

نگرانی زنان از سوء‌استفاده اسناد شان در حالی است که چهارشنبه ۱۲عقرب، چهار زن فعال جامعه مدنی در مزار شریف تیرباران شدند. یکی از قربانیان این روی‌داد، فروزان صافی استاد دانشگاه بود که در دادخواهی ‌های زنان نقش فعالی داشت.

این فعال زن در شهر مزارشریف پس از آن، تیرباران شد که فردی از با تماس به گونه‌ی ناشناس از او خواسته بود که، سفر دارد و باید خودش را به میدان هوایی برساند.

هرچند  مسوول کشتار این زنان تا حال مشخص نشده است؛ اما زنان فعال مدنی و خبرنگاران زن در کابل از  سوءاستفاده اسناد و هویت‌ شان نگران هستند و می‌گویند که در پشت این حادثه‌ها، دست اشخاصی  دخیل است که از اسناد زنان سوءاستفاده  می‌کنند.

 خانم احمدی، فعال جامعه مدنی به رسانه‌ی رخشانه می‌گوید: «بعد از آمدن طالبان، همه به نوعی نگران جان و امنیت خود بودند. به‌خصوص زنان فعال مدنی و خبرنگاران که مورد تهدید شدید طالبان قرار داشت و دارد. همه دنبال راهی برای فرار بودند. خودم نیز برای بعصی اشخاص، اسنادم را فرستادم. بعدها متاسفانه  برایم خیلی مزاحم پیدا شد. تماس می‌گیرند که فردا، پس فردا انتقال‌تان می‌تیم و هزار و یک وعده‌ی دیگر  که خیلی نگرانم ساخته است.»

ستاره پوپلزی خبرنگار دیگری نیز می‌گوید: «توسط یکی ازخانم‌ها که خودش را خبرنگار معرفی کرده بود، به گروهی از زنان که اسناد شان برای انتقال به خارج جمع آوری شده بود، اضافه شدم. بعد از مدتی که برای بررسی اسناد و کارهای خودم و چند زن دیگر در گروه «واتس‌اپ» صدا بلند کردم و پرسیدم که چه کار کردید؟ مرا از گروه بیرون کردند. بعد از آن هم مزاحم تلفنی برایم پیدا شده و با ذکر هویت‌ام اخطار می‌دهند و حرف‌های بی‌جا می‌گویند.»