ملاله یوسفزی، فعال حقوق بشر و جوانترین برندهی جایزه صلح نوبل، گفته است که زنان در افغانستان زیر سلطهی طالبان، بهای خواستن اساسیترین حقوقشان را میپردازند و این اقدام «آپارتاید جنسیتی» است.
رخشانه: بانو یوسفزی این اظهارات را شام دیروز (چهارشنبه، ۱۸ ثور) در نشستی تحت عنوان «رسانههای افغانستان در برابر طالبان» که از سوی رسانهی رخشانه بهمناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات در باشگاه فرانت لاین در شهر لندن برگزار شده بود، مطرح کرده است.
ملاله یوسفزی، در این نشست با اشاره به نقش اطلاعرسانی در مورد وضعیت زنان، کودکان و حقوق بشر در افغانستان زیر سلطهی طالبان گفته است است که رسانهی رخشانه در شرایط کنونی در کنار چند رسانهی ویژهی زنان «نقش بسیار مهمی را ایفا میکند.»
او در ادامه به محدودیتهای طالبان علیه رسانهها و تشدید محدودیتها علیه زنان اشاره کرده و گفته است که «زنان در افغانستان [بهدلیل محدویتهای طالبان] ساکت شدهاند، خبرنگاران، بهویژه خبرنگاران زن با آنکه از سوی طالبان تهدید میشوند، ولی آنها زندگی خود را به خطر میاندازند تا صدای زنان باشند.»
بانو یوسفزی در این گفتوگو با برجسته کردن نقش رسانهی رخشانه در انعکاس صدای زنان افغانستان گفته که این رسانه در واقع «صدای زنان افغانستان است. کارمندان این رسانه با وجود خطرات و تهدیدها، در مورد نقض حقوق زنان، نحوه زندانی شدن و شکنجه شدن فعالان زن گزارش تهیه کرده و همه چیز را ثبت میکنند».
زهرا جویا، بنیانگذار رسانهی رخشانه در این نشست گفته است که خبرنگاران در افغانستان برای جمعآوری اطلاعات از منابع دست اول با مشکلات و محدودیتهای فراوانی روبرو هستند.
او افزود: «در واقع همکاران من در افغانستان جانهای شان را به خطر میاندازند تا اطلاعات دستاول را جمعآوری کنند.»

عکس: Sam T. McNally
بانو جویا در ادامه تاکید کرده است که با وجود مشکلات و محدودیتهای طالبان علیه فعالیت رسانههای آزاد در افغانستان، اما کارمندان رسانهی رخشانه در پی جمعآوری اطلاعات بهصورت مستقل هستند، زیرا «برای آنها مهم است که سکوت را بشکنند چون زنان افغانستان مجبور به سکوت شدهاند.»
بنیانگذار رسانهی رخشانه ضمن ستایش از فعالیت همکاران خود بهویژه زنان خبرنگار گفته که کار آنها با توجه به وضعیت زنان در افغانستان زیر سلطهی طالبان، ارزشمند است زیرا «صدای زنان افغانستان در بسیاری از جاهای دیگر شنیده نمیشود.»
ملاله یوسفزی در ادامهی گفتوگوی خود با اشاره به محدویتهای طالبان علیه تحصیل، اشتغال و حقوق بنیادی زنان و دختران در افغانستان گفته است که اگر {آنها} محدویتهای طالبان را نادیده بگیرند، از سوی این گروه تهدید شده و مجازات میشوند.
او گفته است: «آنها بهای خواستن اساسیترین حقوقشان را میپردازند. وقتی به این فکر میکنم که زنان و دختران افغانستان در حال حاضر با چه مشکلات و محدودیتهایی روبرو هستند، انعطافپذیری آنها و نحوه انجام فعالیتهایشان را تحسین میکنم.»
بانو یوسفزی از فعالان حقوق بشر و کسانی که به «برابری جنسیتی» اعتقاد دارند خواسته با زنان افغانستان برای بهرسمیت شناختن «آپارتاید جنسیتی» به این کارزار بپیوندند.
این فعال حقوق بشر تاکید کرده «من فکر میکنم واژههایی مانند تبعیض جنسیتی و آزار و شکنجه جنسیتی در توضیح مقیاس ظلمی که طالبان بر زنان و دختران تحمیل کرده، مناسب نیست. طالبان بیش از ۱۰۰ فرمان صادر کردهاند که اکثریت این فرمانها زنان را هدف قرار دادهاند و این محدویتها شکل افراطی از ستم جنسیتی است که باید آن را آپارتاید جنسیتی بنامیم.»
جوانترین برندهی جایزه نوبل گفته که موضوع آپارتاید جنسیتی در افغانستان را باید بهعنوان یک موضوع جهانی در نظر گرفت. این موضوع باید هم بر اساس حقوق بینالملل اخلاقی و هم بر اساس حقوق بینالملل حقوقی مورد توجه قرار گیرد.
زهرا جویا، بنیانگذار رسانهی رخشانه با اشاره به محدویتهای شدید طالبان علیه حقوق و آزادیهای اساسی زنان در افغانستان گفته است که «نحوهی رفتار طالبان با زنان بسیار خشن و وحشیانه است.»
بانو جویا افزوده است: «این محدویتها اساسا یک جنگ تمام عیار علیه زنان، علیه جنسیت و علیه برابری جنسیتی است و بههمین دلیل فعالان حقوقبشر و حقوق زن خواستار به رسمیت شناختن آپارتاید جنسیتی در افغانستان هستند.»
ملاله یوسفزی در اخیر این نشست خواستار بهرسمیت شناختن آپارتاید جنسیتی در افغانستان شده و از جامعهی جهانی خواسته که باید با تمام توان از خبرنگاران زن افغانستان حمایت کند زیرا آنها داستانهای زنان را به اشتراک میگذارند.
یوسفزی افزوده است که از طریق بنیاد ملاله، زمینهی آموزش جایگزین را برای دختران در افغانستان فراهم کرده و با تمام توان در کنار زنان افغانستان ایستاده، «صدای حقخواهی» آنها را تکرار کرده و به مبارزه و مقاومت آنها میپیوندد.
رسانهی رخشانه برای اولین بار پس از حاکمیت طالبان در افغانستان، یک نشست بزرگ را برای بازتاب صدای زنان به ویژه صدای خبرنگاران زن در زیر حاکمیت طالبان در لندن برگزار کرده است.
در این نشست حدود ۱۰۰ نفر از فعالان حقوق بشر، خبرنگاران و نمایندگان رسانههای بینالمللی، افراد تاثیرگذار به شمول مهاجران افغانستان در بریتانیا، شرکت کرده بودند.